Τριάντα εννέα χρόνια έχουν περάσει από την εμφάνιση του AIDS στη Δύση κι ακόμα οι επιστήμονες δεν μπορούν να βρουν οριστική λύση για την αντιμετώπιση του ιού HIV. Κάθε μέρα δύο άνθρωποι στη χώρα μας μολύνονται από τον ιό HIV, με μεγαλύτερο ποσοστό φορέων τους ομοφυλόφιλους.
Όταν κάποιος μολύνεται με τον ιό HIV, γίνεται HIV οροθετικός που μπορεί να μην έχει τα συμπτώματα, μπορεί όμως πάντα να μεταδώσει τη μόλυνση. Με την πάροδο του χρόνου η HIV νόσος επιτίθεται και προοδευτικά καταστρέφει το ανοσοποιητικό σύστημα. Συγκεκριμένα ο ιός HIV μολύνει κι εξοντώνει τα λευκά αιμοσφαίρια που λέγονται CD4 λεμφοκύτταρα. Όταν ο αριθμός των CD4 λεμφοκυττάρων μειωθεί σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποδυναμώνεται σοβαρά κι οργανισμός δεν μπορεί να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις και τα νεοπλάσματα κι αυτό το άτομο διαγιγνώσκεται με AIDS ακόμα κι αν δεν έχει αρρωστήσει από άλλες μολύνσεις.
Που βρίσκεται ο ιός;
Ο ιός HIV βρίσκεται σε όλα τα βιολογικά υγρά του σώματος. Ωστόσο δυνητικά ικανά να μολύνουν είναι : το αίμα, το σπέρμα και τα κολπικά υγρά, το μητρικό γάλα.
ΔΕΝ μεταδίδεται με
- Αέρα
- Θάλασσα
- Πισίνα
- Τσιμπήματα εντόμων
- Κοινή χρήση τουαλέτας ή ντους
- Μασάζ
- Χειραψία
- Συγκατοίκηση με κάποιον οροθετικό
- Κοινή χρήση μαγειρικών σκευών
- Σάλιο, δάκρυα, ιδρώτα, κόπρανα ή ούρα
- Αγκαλιά (σωματική επαφή)
- Φιλιά κοινωνικά ή και βαθιά ερωτικά
Μεταδίδεται
- Με σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις : είναι πιθανό να μολυνθούμε από τον ιό αν το αίμα, το σπέρμα ( ή προσπερματικά υγρά) ή τα κολπικά εισχωρήσουν στον οργανισμό μας μέσω αμυχών ή πληγών στο στόμα, τον πρωκτό ή τον κόλπο. Οι βλεννογόνοι του κόλπου και του πρωκτού είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι και τραυματίζονται εύκολα. Η ύπαρξη άλλων σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων μπορεί να διευκολύνει ακόμη περισσότερο τη μετάδοση.
- Με την από κοινού χρήση αιχμηρών αντικειμένων : (σύριγγες, βελόνες, ξυραφάκια) τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με το μολυσμένο αίμα.
- Μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή παραγώγων αίματος ή επαφή με μολυσμένο αίμα μέσω αμυχών ή πληγών του δέρματος και των βλεννογόνων. Τα τελευταία χρόνια η πιθανότητα μόλυνσης με τη μετάγγιση έχει πρακτικά ελαχιστοποιηθεί.
- Από την μητέρα στο βρέφος : οι οροθετικές μητέρες μπορούν να μολύνουν τα παιδιά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού. Ωστόσο, στις οροθετικές μητέρες χορηγείται προληπτική θεραπεία για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού στο βρέφος.
Μέσα προφύλαξης
- Αποχή από το σεξ (δεν είναι εφαρμόσιμο μέτρο, ωστόσο είναι το μόνο που παρέχει 100% προστασία)
- Μονογαμική σχέση
- Χρήση προφυλακτικού κάθε φορά, σε όλη τη διάρκεια και σε κάθε είδους σεξουαλική επαφή με κάθε ερωτικό σύντροφο. Σωστή χρήση προφυλακτικού κι έλεγχος ημερομηνίας λήξης του.
- Αποφυγή χρήσης από κοινού αιχμηρών αντικειμένων (σύριγγες, βελόνες ξυραφάκια). Για τα τατουάζ και τα body piercing να χρησιμοποιούνται αυστηρά καινούργια και αποστειρωμένα εργαλεία.
- Στις οροθετικές μητέρες σύσταση για επιλογή της καισαρικής τομής και αποφυγή του θηλασμού.
. Συμπτώματα νόσου
Τα πρώτα συμπτώματα εκδηλώνονται 2-4 βδομάδες μετά τη μόλυνση και ομοιάζουν με τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης(πυρετός, πονόλαιμος, πονοκέφαλος , υπνηλία, εξάντληση). Ορισμένοι οροθετικοί παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα μερικές μέρες ή εβδομάδες μετά τη λοίμωξη όπως πόνο στους μύες, δυσφορία, απώλεια βάρους, άφθες πληγές στο στόμα και τον οισοφάγο, πρήξιμο στους λεμφαδένες, ναυτία, εμέτους, διόγκωση ήπατος και σπλήνα και δερματική αλλεργία οπότε και μιλάμε για πρωτολοίμωξη ή οξεία HIV λοίμωξη.
Πώς μπορώ να μάθω αν έχω μολυνθεί;
Ο μόνος σίγουρος τρόπος για να μάθει κανείς αν έχει μολυνθεί από τον ιό είναι να κάνει το ειδικό τεστ. Αυτή η ειδική εξέταση αίματος ανιχνεύει αντισώματα για τον ιό τα οποία χρειάζονται έως και τρεις μήνες για να αναπτυχθούν. Ο ιός είναι ιδιόρρυθμος γι αυτό η εξέταση είναι αξιόπιστη μετά από διάστημα 3 μηνών. Το τεστ γίνεται δωρεάν σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας και τα αποτελέσματα δίνονται αυστηρά προσωπικά και εμπιστευτικά.
Αν εκτεθώ στον ιό;
Υπάρχουν εξειδικευμένα κέντρα για την περαιτέρω παρακολούθηση. Υπάρχει δυνατότητα λήψης προφυλακτικής φαρμακευτικής αγωγής μέσα σε 72 ώρες από το συμβάν από Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων.
Είναι σημαντική η γνώση των κινδύνων της κάθε σεξουαλικής επαφής, γιατί μια μόνη επαφή χωρίς προφυλάξεις μπορεί να είναι αρκετή για ν’ αλλάξει την πορεία μιας ολόκληρης ζωής, άλλωστε ο ιός δεν κάνει διακρίσεις, ούτε προειδοποιεί. Ασφαλές σεξ σημαίνει περισσότερο σεξ
Θεραπεία – όχι, Συντήρηση – ναι
Η HIV λοίμωξη παραμένει μια ασθένεια που δεν θεραπεύεται και η φαρμακευτική της αντιμετώπιση απαιτεί πλήρη συμμόρφωση του ασθενούς θέτοντας την από θανατηφόρα αρρώστια σε μακροχρόνιο νόσημα.
Αν και μέχρι στιγμής όλες οι προσπάθειες ανάπτυξης εμβολίου έχουν αποτύχει, οι επιστήμονες εξακολουθούν να επικεντρώνουν την έρευνα στο πεδίο των εμβολίων.
Μέχρι τότε το πρώτο βήμα για να περιοριστεί η επιδημία του AIDS είναι η διάγνωση, όλων των φορέων του HIV. Τελευταία παρατηρείται, μια αυξητική τάση στα δηλωθέντα οροθετικά άτομα, εξαιτίας του ότι είναι άτομα οροθετικά που δεν εξετάζονται ή δεν το γνωρίζουν ή και αρνούνται να το δεχτούν και κατά συνέπεια μεταδίδουν τον ιό.
Στην Ελλάδα το 2015 δηλώθηκαν 691 νέες διαγνώσεις HIV, εκ των οποίων το 88,7% ήταν άνδρες και το 11,3% γυναίκες. Το 50,8% των περιστατικών που διαγνώστηκαν το 2015 αφορούσαν σε μεταδόσεις μέσω σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών, το 15,8% ανέφεραν ότι μολύνθηκαν μέσω ετεροφυλοφιλικής σεξουαλικής επαφής, στο 10,1% οι μολύνσεις σχετίζονταν με ενδοφλέβια χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, ενώ στο 23,3% των περιπτώσεων δεν έχει προσδιοριστεί ο τρόπος μετάδοσης του ιού. Σύμφωνα με το Δελτίο επιδημιολογικής επιτήρησης της HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα το 2015 η πλειονότητα των νέων περιστατικών αφορά άτομα ηλικίας 30-39ετών. Στη χώρα μας ποτέ δεν εφαρμόστηκε πρόγραμμα παρέμβασης με στόχο συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού. Δυστυχώς η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία αντιμετωπίζεται ακόμα και σήμερα ως ταμπού.
Ο ιός HIV εκμεταλλεύεται την άγνοια τις προκαταλήψεις ως προς την χρήση προφυλακτικών αλλά και τις παραδόσεις ορισμένων κοινωνιών στις οποίες η χρήση προφυλακτικού απαγορεύεται. Οι χρήστες ουσιών μοιράζονται τις σύριγγες, ενώ στην Αφρική παρατηρείται το φαινόμενο να μεταγγίζουν αίμα μεταξύ τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα στέρηση. Απέναντι σ’ όλα αυτά τα εμπόδια οι επιστήμονες κρίνουν ότι πιο μόνο η πρόληψη αποτελεί την αποτελεσματική θεραπεία για το AIDS.
