Του Βύρωνα Μπακαϊμη
Το ταξί με άφησε μπροστά στην κεντρική είσοδο. Βέβαια, η λέξη κεντρική μάλλον … ευφημισμός ήταν γιατί σε ένα τόσο μικρό κτίριο μάλλον σχεδιαστικός πλεονασμός θα ήταν η ύπαρξη άλλης (μη κεντρικής) εισόδου! Μπαίνοντας μέσα στο κτίριο συνειδητοποίησα ότι μάλλον ήταν το μικρότερο αεροδρόμιο από το οποίο έχω ποτέ ταξιδέψει. Ένας χώρος όχι μεγαλύτερος των 150 τετραγωνικών μέτρων ήταν οι αφίξεις και οι αναχωρήσεις, ο χώρος αναμονής, η περιοχή του check-in, ο προθάλαμος ελέγχων και η περιοχή αναμονής πριν την αναχώρηση. Ούτε λόγος για καταστήματα duty-free, χώρους αναμονής διακεκριμένης θέσης ή χώρους transit. Η απουσία κυλικείου, αλλά και ακόμα αυτόματης μηχανής καφέ (!), όπως πληροφορήθηκα, μάλλον άμεσα το κατέταξε ως το πιο λιτό και … σπαρτιάτικο αεροδρόμιο της προσωπικής μου λίστας.
Άφησα τη βαλίτσα μου δίπλα σε ένα από τα καθίσματα και καθώς υπολόγισα ότι η πιθανότητα να κλαπεί από κάποιον από τους … 2 παρευρισκομένους ήταν σχεδόν μηδενική, βγήκα έξω από το κτίριο. Σκέφτηκα με τι όνειρα πρωτοδημιουργήθηκαν οι εγκαταστάσεις του αεροδρομίου γύρω στο 1950. Φυσικά, το όραμα δεν ήταν οι απευθείας πτήσεις στη … Νέα Υόρκη, αλλά σίγουρα περισσότερες από τις 5 εβδομαδιαίες πτήσεις προς Αθήνα που γίνονται σήμερα. Ήταν 12.10 και είχα 50 λεπτά μέχρι να απογειωθεί η πτήση A2 0234. Αποφάσισα να αφήσω λίγο το μυαλό μου να με ταξιδέψει.
Η ζωή τα έφερε έτσι ώστε στην … προηγούμενη ζωή να ταξιδέψω ποικιλοτρόπως – μακριά και κοντά, με μεγάλα και μικρά αεροπλάνα, σε πτήσεις υπερατλαντικές ή εσωτερικού, κάνοντας το γύρω του κόσμου ή απλά πετώντας από την Αθήνα στη Μήλο (λιγότερο από 150 χιλιόμετρα!). Όποιο όμως και να ήταν το ταξίδι, μέσα από τα χρόνια διέγνωσα ότι μερικά πράγματα σχετικά με τα ταξίδια είναι παρεξηγημένα – με χαρακτηριστικότερο ίσως όλων τα αεροδρόμια.
Αν ρωτήσουμε 100 άτομα τι γνώμη έχουν για τα αεροδρόμια μάλλον η μεγάλη πλειοψηφία δε θα είχε την καλύτερη άποψη. Άλλωστε, αν ρωτήσουμε άλλα 100 άτομα για το τι περιλαμβάνει πραγματικά ένα αεροπορικό ταξίδι, μάλλον η πλειοψηφία θα εξαιρέσει από αυτό την πτήση αναχώρησης (ή και επιστροφής) και θα θεωρήσει ότι μόνο όταν κάποιος πατά το πόδι στον προορισμό, τότε ξεκινά να λειτουργεί ο … προσωπικός καταγραφέας εμπειριών. Έτσι, οι περισσότεροι θεωρούν ότι η πτήση είναι απλά ένα αναγκαίο κακό, ειδικά στην οικονομική θέση σε μεγάλες πτήσεις και ότι τα αεροδρόμια, έτσι απλά, είναι βαρετά μέρη που απλά κάποιος θέλει να μείνει όσο το δυνατό λιγότερο χρόνο.
Είναι όμως πραγματικά έτσι;
Το κάθε αεροδρόμιο, ακόμη και το αεροδρόμιο «Φίλιππος» της Κοζάνης, έχει τη δική του προσωπικότητα. Και την προσωπικότητα αυτή δεν απαρτίζουν μόνο οι κτιριακές εγκαταστάσεις και η υλικοτεχνική υποδομή αλλά και άλλοι … παράγοντες. Οι άνθρωποι που ταξιδεύουν. Οι επισκέπτες. Οι παλιομοδίτικες πλέον αφίσες του ΕΟΤ! Το προσωπικό εδάφους. Οι πτήσεις και τα αεροπλάνα που απογειώνονται και προσγειώνονται. Κοιτώντας ένα Airbus A380 να απογειώνεται μεγαλοπρεπώς δεν έχεις παρά να αφήσεις τη φαντασία σου να περιπλανηθεί για το που θα προσγειωθεί! Ακόμα και στην Κοζάνη όμως, η απογείωση ενός … ATR 42 σου δημιουργεί ιδιαίτερα συναισθήματα αν πραγματικά αφήσεις τη φαντασία σου να σε ταξιδέψει.
Πόσοι άνθρωποι δεν πέρασαν και δεν άφησαν το αποτύπωμά τους – πραγματικό ή συναισθηματικό; Πόσοι δεν άφησαν ψήγματα του σώματός τους και της ψυχής τους – μια σκέψη, ένα αναστεναγμό, ένα δάκρυ; Που να βρίσκονται τώρα όλοι αυτοί; Σε ποιες γωνιές της γης;
Βγήκα πιο έξω και διέκρινα τον αεροδιάδρομο. Όσο πεζός και βαρετός φαίνεται, τόσο δεν είναι. Αν τον κοιτάξουμε τη στιγμή της απογείωσης ενός αεροπλάνου θα συνειδητοποιήσουμε ότι είναι μια … πύλη στο χωροχρόνο που σε ταξιδεύει σε άλλα μέρη. Από τη στιγμή που το αεροπλάνο απογειωθεί, και καθώς το βλέπεις να περνά πάνω από τη λίμνη Πολυφύτου και να μικραίνει στο βάθος είναι σα να φεύγεις και εσύ νοητά μαζί του. Το αεροδρόμιο της Κοζάνης δεν μπορεί να περηφανεύεται υπερατλαντικές πτήσεις. Από την άλλη ας σκεφτούμε το ταξίδι από το αεροδρόμιο «Φίλλιπος» ως το πρώτο σκέλος ενός ταξιδιού στην Ευρώπη,
την Αυστραλία, την Αμερική. Πολλοί δε θα ήταν αυτοί που άφησαν γονείς και γνωστούς, συγγενείς και φίλους και με προορισμό τη Μελβούρνη ή το Μόναχο είχαν την πρώτη πτήση από την Κοζάνη; Από την άλλη, πόσοι από τους μετανάστες δεν είχαν την πτήση προς την Κοζάνη ως το τελευταίο σκέλος ταξιδιού είτε για σύντομες καλοκαιρινές διακοπές είτε για μόνιμη εγκατάσταση στα πάτρια εδάφη μετά από χρόνια ξενιτιάς.
Ο κόσμος άρχισε να μαζεύεται. Η αίθουσα αναμονής, η αίθουσα … πολλαπλών χρήσεων, γέμισε. Το προσωπικό εδάφους άρχισε να κινείται καθώς η πτήση πλησίαζε. Ο χώρος στάθμευσης γέμισε με αυτοκίνητα. Το μέχρι πριν μία ώρα άδειο κτίριο, μετασχηματίστηκε σε αεροδρόμιο. Ο χώρος των κτιρίων που σε όλη τη διάρκεια μέρας και νύχτα είναι απλά ένα άψυχο συγκρότημα μετασχηματίστηκε και απέκτησε σάρκα, οστά και χαρακτήρα. Περιμένοντας κοίταξα γύρω μου. Η ιστορία που ο καθένας από τους ανθρώπους έχει να διηγηθεί είναι μοναδική και συναρπαστική. Άλλωστε ένα αεροδρόμιο είναι μοναδικό και για την πολυμορφία ανθρώπων που το επισκέπτονται και το χρησιμοποιούν – ένας φοιτητής, ένας επαγγελματίας, ένας άνεργος μετανάστης, ένας παππούς με τα εγγόνια του, μία γυναίκα με τον έρωτα της ζωής της. Αυτή είναι η μαγεία του αεροδρομίου. Η πολυμορφία ανθρώπων, αισθημάτων και συναισθημάτων που συνωστίζονται μέσα σε ένα τέτοιο χώρο, ακόμα και στο μικρό αεροδρόμιο της Κοζάνη!
Παρόλα τα ταξίδια που έκανα στη ζωή μου, όσο περνούσε η ώρα ένιωθα να με κυριεύει ο ίδιος ενθουσιασμός του πρώτου μου ταξιδιού. Η ίδια αίσθηση μοναδικότητας που ο … πρωτάρης νιώθει στο πρώτο του ταξίδι όταν αφήνει το έδαφος και βρίσκεται εκεί ψηλά και βλέπει ένα κόσμο χωρίς σύνορα!
Η ώρα πέρασε και αποφάσισα να μπω μέσα. Δυστυχώς, όμως, κάπου εκεί δέχθηκα ένα τηλεφώνημα που … μου διέλυσε τα προσωπικά στατιστικά. Μπορεί να έχω ταξιδέψει πολλές φορές, αλλά ήταν η πρώτη φορά που έπρεπε να ακυρώσω την πτήση μου μισή ώρα πριν την προγραμματισμένη αναχώρησή της, λόγω της … ακύρωσης της εκδήλωσης όπου θα παρευρισκόμουν – του επαγγελματικού σκοπού του ταξιδιού μου. Τελικά, σκέφτηκα, τα αεροδρόμια πάντα έχουν ένα μοναδικό τρόπο να σε εκπλήξουν είτε είναι η πρώτη είτε η 100η φορά.
Το αεροδρόμιο της Κοζάνης, αν εξαιρέσουμε την ακύρωση της πτήσης, μου άφησε μια … χαρούμενη γεύση αλλά και μια πικρή επίγευση. Μου θύμισε τα ταξιδιωτικά μου χρόνια, μου ξύπνησε μνήμες, μου έδωσε τη δυνατότητα να ταξιδέψω λίγο νοητά στα αεροδρόμια του κόσμου. Από την άλλη, η όλη απομόνωση του αεροδρομίου, για διάφορους λόγους και αιτίες, μου δημιούργησε αισθήματα και συναισθήματα πικρίας καθώς βλέπεις μια τέτοια δυναμική να μην αξιοποιείται. Ίσως ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, είτε από τις κεντρικές ή τοπικές αρχές είτε από τις αεροπορικές εταιρίες, είτε από ιδιώτες θα έκανε το αεροδρόμιο να αποκτήσει ζωή και να αποτελέσει πόλο έλξης και μοχλό ανάπτυξης της περιοχής και της Δυτικής Μακεδονίας.
Μπορεί να μη σας προτείνω να επισκεφτείτε το αεροδρόμιο για να πιείτε ένα καφέ, χωρίς να έχετε μία πτήση, αλλά θα πρότεινα την άλλη φορά που θα περάσετε από έξω να στρίψετε μέσα. Σταθμεύστε το αμάξι και περπατήστε λίγο. Δείτε το κτίριο και τον αεροδιάδρομο, αφουγκραστείτε αυτά που έχουν να σας «πουν» και αφιερώστε λίγο χρόνο να αφήσετε τη φαντασία σας να σας προκαλέσει αισθήματα και συναισθήματα. Θα ταξιδέψετε και εσείς όπως και εγώ!
