Αρκετά χρόνια τώρα, τα social media έχουν καταλάβει την καθημερινότητα μας και αποτελούν επίσημα κομμάτι της ζωής μας. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι διόλου περίεργο για τους ενήλικες. Ωστόσο αποτελεί αγκάθι όταν τα social media χρησιμοποιούνται από τα παιδιά.
Το ερώτημα που γεννάται εδώ είναι πολύ συγκεκριμένο και δημιουργεί ανησυχία σε γονείς και εκπαιδευτικούς. Πόσο ασφαλή είναι τα social media για τα παιδιά της εφηβικής και προεφηβικής ηλικίας;
Σε μία πρώτη ανάγνωση, θα έλεγε κανείς πως η ασφάλεια χωλαίνει, καθώς πλέον τα παιδιά κατέχουν προσωπικούς λογαριασμούς σε instagram και Facebook χωρίς κανέναν απολύτως έλεγχο. Αυτό οδηγεί τις περισσότερες φορές τα παιδιά σε λάθος χρήση (κυρίως υπερβολική χρήση) και επιφέρει αρνητικές συνέπειες.
Η υπερβολική χρήση των social media οδηγεί τα παιδιά σε καταστάσεις εθισμού. Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι και η χειρότερη κατάληξη/εκδοχή. Όταν ένα παιδί εθίζεται στον κόσμο του ίντερνετ, απομακρύνεται από το ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον και δημιουργεί ένα δικό του κόσμο στον οποίο δρα και κινείται όπως επιλέγει το ίδιο.
Ας εξηγήσουμε λίγο αυτή την κατάσταση. Το κυριότερο στοιχείο στα social είναι η επιρροή από όλα αυτά που βλέπει ένα παιδί και πολλές φορές η μίμηση κάποιων καταστάσεων. Ένα παιδί στην εφηβεία επηρεάζεται από την πλασματική ζωή που παρουσιάζουν οι χρήστες και θέλει όλο και περισσότερο να τους μοιάσει. Ένα απλό παράδειγμα αποτελούν τα παράπονα στους γονείς για όλο και περισσότερα υλικά αγαθά, αφού ο «κόσμος» τον οποίο έχει πλάσει είναι τέλειος και περιλαμβάνει όλους τους πειρασμούς.
Η παραπάνω εκδοχή είναι μια απλή απόδοση της σύγχρονης πραγματικότητας των νέων. Αν όμως εξετάσουμε το θέμα σε βάθος θα ανακαλύψουμε κι άλλα πτυχές που δυστυχώς δεν έχουν καλό τέλος . Αναφέρομαι φυσικά σε όλες τις παγίδες που μπορεί να πέσει ένα παιδί, όπως κυκλώματα πορνογραφίας καθώς και επικίνδυνα παιχνίδια, με πιο γνωστό τη Μπλε Φάλαινα που οδήγησε πολλούς νέους στην αυτοκτονία.
Καλώς ή κακώς ζούμε σε μια εποχή που τα πάντα -σχεδόν- επιτελούνται μέσω του ίντερνετ. Ωστόσο αυτό δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση το γεγονός ότι πολλά παιδιά ξεφεύγουν στη χρήση. Οφείλουμε λοιπόν ως εκπαιδευτικοί και γονείς και επέμβουμε με τα κατάλληλα μέσα. Είναι λυπηρό να βλέπεις παιδιά που έχουν ως κύρια ασχολία τους το κινητό τους τηλέφωνο, παιδιά που χάνουν την εξ επαφής επικοινωνία μεταξύ τους. Είναι σημαντικό να μάθουμε στο παιδί πως η πραγματική ζωή είναι εκεί έξω και όχι πίσω από μια οθόνη ψεύτικης πραγματικότητας. Το σχολείο οφείλει να ενημερώσει γονείς και παιδιά για τους κινδύνους που επιφυλάσσει το ίντερνετ. Ένα σημαντικό βήμα αποτελούν οι εκδηλώσεις που αφορούν στην ανάγνωση βιβλίων καθώς και στην ενημέρωση των παιδιών για εξωσχολικές δραστηριότητες. Τέλος, οι γονείς πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με τα παιδιά ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αντιληφθούν αν συμβαίνει κάτι περίεργο και φυσικά να απευθυνθούν στους κατάλληλους φορείς υποστήριξης.