- Δυστοπία, απολοίμωξη, απολογισμός, διέξοδος, μοναξιά, νάρκη.
Ζητήσαμε απο έξι εικαστικούς να καταθέσουν το προσωπικό τους σχόλιο για την χρονιά που φεύγει.
Χρησιμοποιώντας , μεταξύ άλλων, την ξεχασμένη τεχνική της Decalcomania, γύρω στο 2013 ξεκίνησα μια σειρά έργων – δισδιάστατων σπουδών που αφορούσαν στην μετάλλαξη της ψυχολογικής, κοινωνικής και μορφολογικής δομής σε ένα μελλοντικό δυστοπικό κόσμο. Η μοναχική φιγούρα του έργου, ενσαρκώνει αισθήματα απομόνωσης, απόγνωσης και του φόβου του μέλλοντος. Το 2020 αποτέλεσε μια εισαγωγή για το πόσο εύθραυστος είναι αυτός ο λαμπερός κόσμος. Μια προειδοποίηση για να αλλάξουμε και να συνυπάρξουμε ειρηνικά.
Κωνσταντίνος Γρηγοριάδης, εικαστικός
***
Ανάμεσα στην συμμετρία του δύο χιλιάδες είκοσι και την ασυμμετρία του δύο χιλιάδες εικοσιένα μάς χωρίζει ένα μηδαμινό ένα. Αυτό το ένα, κατακόρυφο και λυτρωτικό, μοιάζει τεντωμένο και εκτονωμένο, όπως η σύριγγα του εμβολίου που όλοι περιμένουν για τον διπλανό τους στο δυο, μηδέν, δύο, ένα. Η σύριγγα αποτελείται από έναν κύλινδρο με ένα ταπωμένο στη διατομή έμβολο, που κινείται με μεγάλη ευκολία μέσα στον κύλινδρο. Με την πίεση του αντίχειρα αρχίζει η έγχυση υποδόρια στην περίπτωση των θεραπευτικών αγωγών για τον κορωνοϊό. Το πρώτο και το τελευταίο εμβόλιο είναι το ένα και μοναδικό θεραπευτικό αποτέλεσμα από το 2020 που ενδιαφέρει το 2021 για τον λοιμώδη ιό. Καλή απολοίμωξη σε όλους!
Κοντοσφύρης Χάρης, Εικαστικός, Αναπλ. Καθηγητής, Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας, Π.Δ.Μ
***
Στο τέλος κάθε έτους φτάνουμε πάντα ακούσια ή εκούσια αντιμέτωποι με έναν απολογισμό, τόσο προσωπικό όσο και συλλογικό. Φτάνουμε μπροστά στον καθρέφτη να αναρωτηθούμε τι έμεινε από τον χρόνο που πέρασε. Προς τι όλα αυτά που συνέβησαν; Τι μας προσέφεραν και τι προσφέραμε; Κοινός τόπος όλων των παραπάνω ερωτημάτων είναι το πνεύμα. Και το πνεύμα δεν έχει ηλικία. Δεν πρέπει να ιεραρχεί προτεραιότητες. Δεν πρέπει να απευθύνεται σε συγκεκριμένες τάξεις ανθρώπων. Δεν πρέπει να επιλέγει χρονικούς ορίζοντες. Το «άρρωστο» 2020 χάθηκαν πάρα πολλά πνεύματα. Πνεύματα τρίτης, κυρίως, ηλικίας που κατέληξαν κάθε απόγευμα να ανακοινώνονται ως στατιστικά νούμερα, ως απλοί αριθμοί. Άνθρωποι σαν και μένα, σαν και σένα, της διπλανής πόρτας, του απέναντι κτηρίου, της πόλης ή του χωριού, που είδαν ξαφνικά τη ζωή τους να γίνεται, όπως λέει και ο Καβάφης, μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων. Μακάρι αυτή η συνθήκη να αλλάξει με τον ερχομό του 202Ι και η μοναδική γραμμή του Ι να αποτελέσει το αναμμένο κερί που θα κρατήσει πολλά πνεύματα ζωντανά.
Διονυσοπούλου Γλύκα, Εικαστικός – Υποψήφια Διδάκτωρ της Ιστορίας της Τέχνης του Π.Δ.Μ.
***
Όταν ζωγράφιζα το 2000 το εν λόγω έργο, δεν μπορούσα να φανταστώ την προφητική διάσταση που πήρε μέσα στο έτος 2020. Σήμερα θα μπορούσε κάποιος να το ονομάσει «Κωδικός 6» ή «Έξοδος» και δε θα χρειαζόταν καμία επεξήγηση ο τίτλος. Στο έρημο και ασκητικό χρωματικά τοπίο ο άνθρωπος αναζητά διέξοδο από το σπίτι του. Ο ίδιος απογυμνωμένος, σαν ένα μυώδες ανδρείκελο βγαίνει τη νύχτα με τη συνοδεία του σκύλου του. Ένας κόκκινος δεσμός, ζωτικός σαν αίμα, ενώνει αφεντικό και δεσποζόμενο. Μόνο που πλέον, με τα δεδομένα του σύγχρονου εγκλεισμού, οι ρόλοι δείχνουν να έχουν μπερδευτεί. Ο σκύλος ποζάρει αγέρωχος και υγιής στο πρώτο πλάνο, ενώ ο δεσποζόμενος άνθρωπος δεν δείχνει καν το πρόσωπό του. Ήρθε μια εποχή, που ο τετράποδος καλύτερος φίλος του ανθρώπου δεν του προσφέρει μόνο την αγάπη και την πίστη του, αλλά και την ευκαιρία για μια διέξοδο ανάσας!
Ντιός Κώστας, Εικαστικός.
***
Ο καιρός της μοναξιάς έχει εικόνες που δεν φοβούνται την ψύχρα, κάποιοι κρύωσαν, κάποια χρώματα έτυχαν κρύα. Είναι και ο χρόνος που για κάποιους τελείωσε, εδώ…
Χρήστος Βογιατζής, Εικαστικός.
***
Κάτι διαφορετικό κάτι πρωτόγνωρο
Όλα διαφορετικά, όλα αλλιώτικα, αλλόκοτα, πρωτόγνωρα. Είναι μια εποχή ξεκούρασης; Μια εποχή στην οποία αναθεωρούμε τα λόγια μας, τις πράξεις μας, τα θέλω μας, τις προτεραιότητές μας, τις αξίες μας;
Αυτή την εποχή της αναγκαστικής καραντίνας, της χειμερίας νάρκης, είναι ίσως τόσο ζωτικής σημασίας για το κουρασμένο κορμί μας, το κουρασμένο μας μυαλό, να βρεθούμε μέσα στο σπίτι μας, να αγκαλιάσουμε τον εαυτό μας. Να κρατήσουμε στα χέρια μας ό,τι περάσαμε, ό,τι συνέβη αυτόν τον ολόκληρο χρόνο, τον χρόνο που είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας. Στιγμές για σκέψη, περισυλλογή, δημιουργία.
Όπως συμβαίνει στη φύση γύρω μας και στον κόσμο των ζώων. Η ενστικτώδης τάση από τη φύση μας για ενδοσκόπηση, όπως σε όλα τα πλάσματα, είναι τόσο ισχυρή και ο καιρός τόσο πικρός, που οι άνθρωποι νιώθουν ότι είναι σκληρό. Για εμάς που δεν έχουμε φωτιές να καίνε και μεγάλες οικογένειες που γιορτάζουν σημαίνει μοναξιά και απομόνωση. Η καραντίνα μάς δείχνει με τον ήσυχο, απαλό της τρόπο τον δρόμο προς τα μέσα. Μας δείχνει τον τρόπο ν’ αγκαλιάσουμε το σκοτάδι, να συγχωρέσουμε, ν’ αποδεχτούμε, ν’ αγαπήσουμε. Να καταφέρουμε να πούμε αντίο στον χρόνο που πέρασε.
Τροφή για σκέψη ήταν όλο αυτό για μένα, αφορμή να εμπνευστώ και να δημιουργήσω. Στο έργο που παρουσιάζω αφορμή ήταν όλο αυτό που ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε. Οι μάσκες στην αρχή στο σχολείο, μέσα στην τάξη να βλέπεις ματάκια-ματάκια των παιδιών να σε κοιτούν, να προσπαθείς να καταλάβεις ποιο μιλάει, τι αισθάνεται, αν χαμογελάει… Έπειτα οι τηλεδιασκέψεις, η προσπάθεια επικοινωνίας μέσα από τα παραθυράκια.
Οι μετακινήσεις μας με μάσκες, μάσκες που τις φοράμε, μάσκες που γίνονται δεσμά και δένουν τα πόδια μας. Στέρηση ελευθερίας, εγκλωβισμοί και αδιέξοδα. Στερείσαι δρόμους που θα ήθελες να τρέξεις, να διανύσεις, να φτάσεις στους δικούς σου ανθρώπους, στους ανθρώπους που αγαπάς.
Η τέχνη είναι αυτή που σου ανοίγει δρόμους, σου δίνει ελευθερία, ελευθερία επικοινωνίας. Δεν είναι μια μοναχική υπόθεση. Η κάθε μορφή τέχνης κρίνεται αναγκαία σε μια τόσο δύσκολη εποχή.
Και κάπου εκεί μέσω της τέχνης… όλα τελειώνουν… όλα αρχίζουν… ανοίγουν δρόμοι. Στην επόμενη γωνία ο νέος χρόνος, το φως, η νέα ζωή ξεκινά και πάλι. Όπως ακριβώς κι ένας σπόρος φυτεμένος βαθιά μέσα στη γη, όλοι και πάλι θ ‘αναστηθούμε, ανανεωμένοι, έτοιμοι να χορέψουμε και πάλι στο ζεστό φως του ήλιου. Ετοιμαστείτε για ένα νέο ξεκίνημα μια νέα αρχή στη ζωή μας, γεμάτη με υγεία, αγάπη, αισιοδοξία, αλληλεγγύη, ευτυχία χαμόγελα!
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ελένη Δινοπούλου, Εικαστικός
