Τα 38α γενέθλιά της γιορτάζει η Θεραπευτική Κοινότητα ΙΘΑΚΗ. Σχεδόν 4 δεκαετίες μετά τη μέρα που υποδέχτηκε τα πρώτη της μέλη, η ΙΘΑΚΗ, το πρόγραμμα που εγκαινίασε την απεξάρτηση στην Ελλάδα, συνεχίζει να δείχνει τον δρόμο σε όσους θέλουν να ζήσουν χωρίς ναρκωτικά.
Σχεδόν 16.000 άτομα (15.981) έχουν υποστηριχθεί από το πρόγραμμα ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ όλα αυτά τα χρόνια. Από αυτά, 7.482 ήταν άνθρωποι με πρόβλημα εξάρτησης και 8.499 μέλη του στενού τους περιβάλλοντος.
Στον ενάμιση χρόνο πανδημίας SARS-COVID-19 με διαπιστωμένη την όξυνση προβλημάτων ψυχικής υγείας και εξαρτητικών συμπεριφορών, το ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ συνεχίζει να παρέχει με ασφάλεια τις υπηρεσίες του. Όλο αυτό το διάστημα, χάρη στη συστηματική εφαρμογή των μέτρων υγειονομικής προστασίας και την υιοθέτηση ευέλικτων μορφών υποστήριξης με επιλεκτική χρήση νέων τεχνολογιών, κατάφερε να μην αντιμετωπίσει κανένα κρούσμα σε μέλη των μονάδων του.
Για να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες,το ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ τα τελευταία χρόνια προσφέρει επίσης προγράμματα πρόληψης, έγκαιρης παρέμβασης και συμβουλευτικής σε δομές προσφύγων, ενώ το 2021 εγκαινίασε μονάδα διπλής διάγνωσης για άτομα που αντιμετωπίζουν συγχρόνως θέματα εξαρτήσεων και ψυχικών διαταραχών.
Σήμερα, το ευρύ δίκτυο υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ είναι σε θέση να υποδέχεται και να υποστηρίζει ενήλικες χρήστες ουσιών είτε για θεραπεία διαμονής είτε εξωτερικής παρακολούθησης, καθώς καιεφήβους-νεαρούς ενήλικες με διαφορετικά προβλήματα χρήσης και εξάρτησης, συμπεριλαμβανομένων αυτών που συνδέονται με το αλκοόλ, τον τζόγο και το διαδίκτυο/gaming.
Στο ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ ανήκει και η πανελλαδική τηλεφωνική γραμμή βοήθειας 1145, η οποία στα 20 χρόνια λειτουργίας της έχει καταγράψει 36.820 επαφές, κυρίως τηλεφωνικές αλλά και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Αναπόσπαστο κομμάτι της ολοκληρωμένης θεραπευτικής προσέγγισης του ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ, η οποία αποσκοπεί στην ισότιμη και παραγωγική επανένταξη στην κοινωνία, είναι το Τμήμα Εκπαίδευσης και οι 3 παραγωγικές μονάδες επαγγελματικής κατάρτισης για τα μέλη του: το αγρόκτημα βιολογικής καλλιέργειας, το εργαστήρι κεραμικής και το ξυλουργείο.
Ηρωίνη και κάνναβη
Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Έρευνας του ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ για το 2020,η ηρωίνη για τους ενήλικες και η κάνναβη για τους εφήβους παραμένουν οι κύριες ουσίες χρήσης για τις οποίες ζητούν θεραπεία.
Οι 8 στους 10 από τους ενήλικες που απευθύνονται στο πρόγραμμα είναι άνδρες με μέση ηλικία τα 36 έτη. Το 62% δηλώνει ως κύρια ουσία για την οποία ζητά θεραπεία την ηρωίνη, το 20% την κάνναβη, το 9% τις διεγερτικές ουσίες, το 7% τις υπνωτικές/κατασταλτικές ουσίες και το 3% τη βουπρενορφίνη.
O πληθυσμός αυτός εκτός από το πρόβλημα της εξάρτησης και συνήθως ως απόρροια αυτής έχει και άλλα σημαντικά προβλήματα και δυσκολίες: Το 63% είναι άνεργοι, το 86% έχει συλληφθεί τουλάχιστον μία φορά, το 67% έχει καταδικαστεί τουλάχιστον μία φορά, το 23% έχει φυλακιστεί και το 47% έχει δικαστικές εκκρεμότητες.
Επίσης, το 38% αναφέρει κάποιο πρόβλημα σωματικής υγείας και το 34% αναφέρεικάποιο ψυχολογικό πρόβλημα με κύριο πρόβλημα την κατάθλιψη. Τέλος, το 46% διαμένει με τη γονεϊκή του οικογένεια, το 15% μόνος, το 32% με σημαντικούς άλλους, ενώ το 7% είναι άστεγοι.
Σε ό,τι αφορά τους εφήβους και νεαρούς ενήλικες, η μέση ηλικία όσων ζητούν θεραπεία είναι τα 18 έτη,ενώ 8 στους 10 είναι αγόρια. Έχουν ξεκινήσει τη χρήση στα 15τους χρόνια, στη συντριπτική τους πλειονότητα με κάνναβη (90%). Αυτή είναι και η ουσία για την οποία ζητούν θεραπεία από το ΚΕΘΕΑ ΙΘΑΚΗ οι περισσότεροι από αυτούς (80%).
To 39% έχουν στο ενεργητικό τους μία σύλληψη, ωστόσο κανείς δεν έχει καταδικαστεί στο παρελθόν. Για τους εφήβους και νεαρούς ενηλίκους σημαντικές πηγές παραπομπής σε θεραπεία είναι η οικογένεια (69%), κάποιο φιλικό πρόσωπο (6%), η δικαστική υπηρεσία/αστυνομία (3%) καιοι κοινωνικές υπηρεσίες (3%).
