Ιστορία του κρασιού
Η εξημέρωση και η καλλιέργεια της αμπέλου με οινοποίηση αυτού του καρπού έγινε για πρώτη φορά στα βάθη της αρμενίας και τις Γεωργίας πριν από περίπου 7.000 χρόνια.
Σήμερα υπάρχουν ευρήματα μέσα σε σπηλιές της περιοχής που αποδεικνύουν ότι όλα ξεκίνησαν από εκεί.
Ιστορία του κρασιού στην Ελλάδα
Το κρασί ήρθε στην Ελλάδα από την μέση ανατολή με του Έλληνες έμπορους σίγουρα πρίν το 4.000 Π.Χ. γιατί είχαν αναπτύξει εμπορικά δίκτυα στην μεσόγειο. Ενσωματώθηκε γρήγορα στη ζωή των Ελλήνων αποκτώντας και τον δικό του θεό, τον Διόνυσο.
Μάλιστα φαίνεται ότι οι Έλληνες ήταν αυτοί που συνέβαλαν στην διάδοσή του στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Αρχαία ευρήματα υπάρχουν και σήμερα, όπως το αρχαίο πατητήρι στο Βαθύπετρο της Κρήτης (πριν 4.000 χρόνια ), τα πιθάρια με υπολείμματα κρασιού στο Ντίκιλι Τας της κοιλάδας των Φιλίππων (πριν 6.000 χρόνια).
Σημαντικά ευρήματα έχουν βρεθεί σε όλη την Ελλάδα, ενώ τους νεότερους αρχαιοελληνικούς χρόνους μεγάλη φήμη για το κρασί είχε η βόρεια Ελλάδα (Μαρώνιος Οίνος) και τα νησιά του βόρειου Αιγαίου (Θάσιος Οίνος).
Χρώματα
Χωρίζουμε τα κρασιά κυρίως με βάση το χρώμα τους, σε λευκά, κόκκινα και ροζέ.
Εδώ να σημειώσουμε ότι τα τελευταία χρόνια συναντάμε και τα λεγόμενα πορτοκαλί κρασιά, τα οποία είναι από λευκά σταφύλια όπου ο μούστος μένει μαζί με τις φλούδες του αρκετό διάστημα συνήθως μέσα σε πήλινα ή τσιμεντένια δοχεία.
Ξηρότητα
Το πόσο γλυκό είναι ένα κρασί περιγράφεται με τον όρο ξηρότητα και διακρίνεται σε 4 στάδια:
Ξηρό, ημίξηρο, ημίγλυκο και γλυκό.
Οξύτητα
Ο όρος αυτός περιγράφει πόσο ξινό είναι ένα κρασί, και φυσικά μιλάμε για το ξινό που μας θυμίζει το λεμόνι. Έτσι ένα κρασί μπορεί να έχει:
Μικρή, μεσαία ή υψηλή οξύτητα, αναλόγως πόσο έντονα μας βγάζει την «λεμονένια γεύση». Χαρακτηριστικές ποικιλίες με υψηλή οξύτητα είναι το Σαββατιανό, ο Ροδίτης και το Ασύρτικο.
Τανίνες
Το πόσο στεγνώνει το στόμα μας όταν δοκιμάζουμε ένα κρασί οφείλεται στις τανίνες, που περιέχονται μόνο στις φλούδες των κόκκινων ποικιλιών. Διακρίνονται σε 3 στάδια:
Χαμηλές, μέτριες ή υψηλές τανίνες.
Συνήθως τα κρασιά με αρκετές τανίνες συνδυάζονται με κόκκινα λιπαρά κρέατα.
Δημοφιλείς ελληνικές ποικιλίες
Οι Ελλάδα διαθέτει πάνω από 200 μοναδικές καταγεγραμμένες ενδημικές ποικιλίες από όλη την Ελλάδα, μερικές από τα αρχαία χρόνια, εικάζεται ότι υπάρχουν ακόμα 100 που δεν έχουν καταγραφεί ακόμα.
Λευκές
Ροδίτης, Ασύρτικο, Μοσχοφίλερο*, Μοσχάτο, Σαββατιανό, Μαλαγουζιά
Κόκκινες
Αγιωργίτικο, Μαυροδάφνη, Ξινόμαυρο, Μανδηλαριά
*Το μοσχοφίλερο είναι ερυθρή ποικιλία που όμως έχει επικρατήσει να την οινοποιούμε με «λευκή οινοποίηση», έτσι ο κόσμος την γνωρίζει ως λευκή ποικιλία.
Υπάρχουν και συγγενείς ποικιλίες λευκές που ονομάζονται Ασπροφίλερα και αντίστοιχα πιο έντονα ερυθρωπές που ονομάζονται Μαυροφίλερα.
Ξένες δημοφιλείς ποικιλίες
Λευκές
Sauvignon Blanc , Chardonnay, Viogner, Albarino
Κόκκινες
Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Pinot Noir, Tempranillo
Νέος κόσμος του κρασιού
Είναι οι χώρες όπου η άμπελος δεν υπήρχε, δεν ήταν ενδημικό φυτό και ήρθε λόγου του εμπορίου, και μιλάμε για μετά τις αρχές του μεσαίωνα (1.000 μ.Χ.), πχ Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, όλη η Αμερική, Νότια Αφρική.
Παλιός κόσμος του κρασιού
Είναι οι παραδοσιακές περιοχές όπου το αμπέλι υπήρχε από τα αρχαία χρόνια, πχ Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, Ευρώπη.
Αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδας
Στην Ελλάδα διακρίνονται οι παρακάτω αμπελουργικές ζώνες*
Ξεκινώντας από βόρεια έχουμε τις παρακάτω αμπελουργικές ζώνες:
Θράκη
Μακεδονία
Ήπειρος
Θεσσαλία
Κεντρική Ελλάδα
Ιόνιο
Αιγαίο
Βόρειο Αιγαίο
Κυκλάδες
Δωδεκάνησα
Πελοπόννησος
Κρήτη
*Ο διαχωρισμός τους είναι πολύ γενικός, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες διαφορές στα μικρό-κλίματα κάθε περιοχής που μπορούν να δώσουν εντελώς διαφορετικά κρασιά.
Σερβίρισμα
Χρησιμοποιούμε πάντα ποτήρια με πόδι και τα πιάνουμε από εκεί, ο λόγος για να μην έρχεται σε επαφή το χέρι μας με το σημείο του ποτηριού που είναι το κρασί, γιατί με αυτόν τον τρόπο το ζεσταίνουμε και δεν είναι σε κατάλληλη θερμοκρασία.
Για τα κόκκινα κρασιά προτιμάμε μεγάλα ποτήρια για να αερίζονται καλύτερα.
Βασικοί κανόνες, όταν ανοίγουμε μα φιάλη πάντα βάζουμε μια μικρή ποσότητα σε ένα ποτήρι και μυρίζουμε, αυτό για να βεβαιωθούμε ότι δεν είναι ελαττωματικό το κρασί. Άσχημες μυρωδιές που δεν υποχωρούν με τον αερισμό του υποδουλώνουν ότι κάτι δεν έχει πάει καλά.
Πρώτα σερβίρουμε τις κυρίες σε ένα τραπέζι και μετά του κυρίους, με την φορά του ρολογιού.
Κακές μυρωδιές είναι, μούχλα, βρεγμένη εφημερίδα, έντονη μυρωδιά ξυδιού και ιδιαίτερα στα κόκκινα τα αρώματα στάβλου.
Προσοχή εδώ να σημειώσουμε ότι τα κόκκινα παλαιωμένα εμφανίζουν λόγο παλαίωσης κακές μυρωδιές που όμως δεν μαρτυρούν ελαττωματικό κρασί, εκεί χρειάζεται έμπειρος οινογνώστης για να το μάθουμε.
Θερμοκρασίες
Λευκά & Ροζέ, συνήθως πρέπει να σερβίρονται περίπου στους 12-15oC.
Κόκκινα, καλές θερμοκρασίες θεωρούνται οι 18-23oC
Food & wine pairing
Να σημειώσουμε εδώ ότι υπάρχουν κρασιά που μπορούμε να τα απολαύσουμε σκέτα χωρίς φαγητό και υπάρχουν και αυτά που θεωρούνται αποκλειστικά κρασιά φαγητού.
Το θέμα αυτό είναι τεράστιο, αλλά για κάποιον που τώρα ξεκινά με τον χώρο του κρασιού, υπάρχουν μερικά βασικά tips που μπορούν να δώσουν μια κατεύθυνση.
Σαλάτες, λαχανικά και λευκά κρέατα πάνε με λευκά κρασιά. Σε όποια από αυτά υπάρχει έντονο λεμόνι ταιριάζουν κρασιά με υψηλή οξύτητα (Ροδίτης, Ασύρτικο)
Όσο πηγαίνουμε προς κόκκινα φαγητά και κρέατα με πικάντικα στοιχεία, τόσο πιο έντονα και «βαριά» κόκκινα κρασιά ταιριάζουν. Λιπαρά κρέατα με κόκκινη σάλτσα θέλουν κόκκινα κρασιά με τανίνες.
Τα ροζέ κρασιά συνήθως είναι αυτά που ταιριάζουν με τα περισσότερα φαγητά και θα σας λύσουν τα χέρια όταν δεν ξέρετε με τι να ταιριάξετε το φαγητό σας.
Συντήρηση
Όλες οι φιάλες πρέπει να βρίσκονται σε σκοτεινό, δροσερό χώρο (κάτω από 20οC) με χαμηλή υγρασία, χωρίς οσμές, εφόσον δεν καταναλωθούν άμεσα εντός του μήνα.
Όσες φιάλες έχουν φυσικό φελλό, πρέπει να είναι σε πλάγια θέση ώστε να υγραίνεται ο φελλός, κάτι που προκαλεί την διόγκωσή του και το σφράγισμα με την φιάλη.
