Υπάρχουν πάνω από 70 τύποι συναισθησίας, που προκαλούν συσχετίσεις μεταξύ διαφορετικών τύπων αισθήσεων, αλλά το κοινό τους είναι ότι οι συσχετίσεις αυτές είναι ακούσιες, υπάρχουν από την πρώιμη παιδική ηλικία και παραμένουν συνεπείς σε όλη τη ζωή του ατόμου. Θεωρείται ότι η συναισθησία προκαλείται από την σύνδεση μεταξύ των αισθητήριων περιοχών του εγκεφάλου, επομένως η διέγερση της μιας αίσθησης διασταυρώνεται με την άλλη.
Τη δεκαετία του 1990, έγινε μια έρευνα σε ανθρώπους που ήταν συναισθητικοί και συνδύαζαν τους ήχους με τα χράμτα, οι οποίοι είχαν δεμένα μάτια και τοποθετήθηκαν σε σαρωτή ραδιοσυχνοτήτων. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων τους, έδειξαν δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που είχαν να κάνουν με την αίσθηση της όρασης κατά την αναπαραγωγή ήχων, ένα μοτίβο που δεν παρατηρείται σε μη συναισθητικούς ανθρώπους. Γνωρίζουμε ότι η λευκή ουσία του εγκεφάλου, η οποία συνδέει διαφορετικές περιοχές του, οργανώνεται αλλιώς στον εγκέφαλο των συναισθητικών ανθρώπων και μάλιστα, αυτοί έχουν περισσότερη φαιά ουσία στις περιοχές που είναι υπεύθυνες για την αντίληψη και την προσοχή.
Όλοι γεννιόμαστε με πολλές διασυνδέσεις μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου μας, αλλά για τους περισσότερους από εμάς, αυτές κόβονται κατά την πρώιμη ανάπτυξη μας. Μια θεωρία που εξηγεί το φαινόμενο της συναισθησίας, είναι ότι οι εγκέφαλοι των συναισθητικών δεν κόβουν πολλές αυτές τις συνδέσεις, επομένως βιώνουν αλληλένδετες αισθήσεις σε όλη τους τη ζωή.
Πότε ανακαλύφθηκε η συναισθησία;
Οι Έλληνες φιλόσοφοι ίσως ήταν οι πρώτοι που μίησαν για αυτό το φαινόμενο τον 17ο αιώνα, όταν αναρωτήθηκαν αν το χρώμα ήταν μια φυσική ιδιότητα της μουσικής. Ωστόσο, ο πρώτος καταγεγραμμένος συναισθητικός ήταν ο Georg Tobias Ludwig Sachs, ένας Αυστριακός γιατρός που έγραψε για τις δικές του εμπειρίες, χρησιμοποιώντας χρώματα για να περιγράψει μουσική, το 1812.
Το ενδιαφέρον για το φαινόμενο εξασθένησε κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και η συναισθησία δεν αναγνωρίστηκε επίσημα ως νευρολογική πάθηση, μέχρι τη δεκαετία του 1980. Από τότε, οι ερευνητές άρχισαν να ξετυλίγουν τις αναπτυξιακές, νευρολογικές και ψυχολογικές ρίζες της συναισθησίας, αλλά πολλά ερωτήματα παραμένουν προς απάντηση τους.
Ποιες αισθήσεις επηρεάζει η συναισθησία;
Η συναισθησία μπορεί να συνδέσει οποιεσδήποτε δύο αισθητηριακές εμπειρίες που μπορεί να ονομάσετε (και πολλές που δεν μπορείτε). Μερικές από τα πιο συνηθισμένες περιλαμβάνουν το να βλέπετε χρώματα όταν βλέπετε ή ακούτε γράμματα ή αριθμούς (συναισθησία γραφήματος-χρωματισμού), το να βλέπετε χρώματα όταν ακούτε ήχους ή μουσική (χρωμααισθησία) και το να αισθάνεστε σκέψεις ότι ακούτε ή λέτε λέξεις (λεξικο-γευστική συναισθησία).
Οι ακριβείς συσχετίσεις ποικίλλουν μεταξύ των ανθρώπων – ένας συναισθητικός μπορεί να περιγράψει το γράμμα «τ» ως κόκκινο, ένας άλλος ως μπλε – και φαίνεται να μαθαίνονται κατά την παιδική ηλικία. Για παράδειγμα, οι συναισθητικοί συχνά περιγράφουν συσχετισμούς χρωμάτων-γραμμάτων που ταιριάζουν με τα χρώματα που είχαν τα παιχνίδια τους όταν ήταν μικροί.
Έχει κάποιο όφελος για τον άνθρωπο η συναισθησία;
Οι συναισθητικοί είναι πιο πιθανό να απολαμβάνουν δημιουργικές δραστηριότητες λόγω της πλουσιότερης αισθητηριακής εμπειρίας που τους προσφέρει αυτή η κατάσταση. Οι άνθρωποι με αυτό το χαρακτηριστικό, συχνά αναφέρουν ότι διοχετεύουν τις ασυνήθιστες αισθητηριακές τους εμπειρίες στην τέχνη και τη μουσική. Οι μουσικοί Pharrell Williams, Mary J Blige και Lady Gaga ισχυρίζονται ότι έχουν χρωμαίσθηση (βλέπουν χρώματα όταν ακούν ήχους), ενώ η συναισθησία του φυσικού Richard Feynman (βλέπει χρώματα σε γράμματα και αριθμούς) τον βοήθησε να λύνει και να θυμάται εξισώσεις.
Μπορεί να υπάρχουν και άλλα οφέλη από τη συναισθησία. Για παράδειγμα, η συναισθησία με χρώμα γραφήματος έχει συνδεθεί με βελτιωμένη μνήμη και ταχύτερη επεξεργασία πληροφοριών. Στα παιδιά, συνδέεται με πλουσιότερο λεξιλόγιο και μεγαλύτερη απορρόφηση γνώσεων. Η έρευνα δείχνει ότι οι συναισθητικοί απολαμβάνουν μια πρώιμη ώθηση σε ορισμένες γνωστικές ικανότητες που διατηρούνται σε όλη τους τη ζωή. Οι ηλικιωμένοι συναισθητικοί παρουσιάζουν σχετικά νεανικές ικανότητες μνήμης.
Αν και η συναισθησία είναι συνήθως παρούσα από την παιδική ηλικία, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι μη συναισθητικοί μπορούν να μάθουν κάποιες αισθητηριακές συσχετίσεις κατά τη διάρκεια της ζωής τους και σε σπάνιες περιπτώσεις, κάποιοι έχουν αναπτύξει συναισθησία μετά από εγκεφαλική βλάβη. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η εκπαίδευση των ανθρώπων να συσχετίζουν διαφορετικές αισθήσεις θα μπορούσε να βοηθήσει στην προστασία από την απώλεια της μνήμης, όσο περνούν τα χρόνια. Οι ειδικοί διερευνούν επίσης το αν η εκπαιδευμένη συναισθησία μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση καταστάσεων όπως ο αυτισμός, η δυσλεξία και η ΔΕΠΥ.
Έρευνα από τον καθηγητή Jamie Ward και την καθηγήτρια Julia Simner στο Πανεπιστήμιο του Sussex, διαπίστωσε ότι περίπου το 4% των ανθρώπων βιώνουν έναν από τους τρεις πιο συνηθισμένους τύπους συναισθησίας. Ένα άτομο με λεξιλογική-γευστική συναισθησία μπορεί να περιγράψει λέξεις ή αριθμούς ως μικρά σταγονίδια γεύσης και υφής στη γλώσσα του, ενώ τα άτομα με συναισθησία αφής καθρέφτη-αγγίγματος, συχνά περιγράφουν αισθήσεις μυρμηκίασης, ζέστης ή πίεσης στο σώμα τους όταν βλέπουν να αγγίζουν κάποιο άτομο ή όταν αυτό αγγίζεται. Άλλοι συναισθητικοί περιγράφουν οπτικές ψευδαισθήσεις, όπως σχήματα ή αύρες μπροστά τους, όταν ακούν λέξεις ή μουσική. Αν κάτι από αυτά σας φαίνεται γνωστό, μπορεί να έχετε συναισθησία!
Η συναισθησία συχνά παρατηρήται σε οικογένειες, υποδηλώνοντας ότι πρόκειται για γενετικό συστατικό, αλλά δεν είναι τόσο απλό όσο το να υπάρχει ένα μόνο γονίδιο για συναισθησία. Έρευνα με επικεφαλής τον Δρ Simon Fisher από το Ινστιτούτο Ψυχογλωσσολογίας Max Planck στην Ολλανδία, εντόπισε έξι γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με τη συναισθησία των χρωμάτων-ήχου και οι οποίες εμπλέκονται στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου και εκφράζονται τόσο στην οπτική, όσο και στην ακουστική περιοχή του.
