«Ετοιμαστείτε, σε λίγο ξεκινάει το ταξίδι σας». Με αυτά τα λόγια, στον πρώτο χώρο του Aylon Lyceum, ξεκινά ένα επιβλητικό ακουστικό θέαμα που προβάλλεται στους τοίχους, καθιστώντας τον επισκέπτη μέτοχο μιας ψηφιακής εμπειρίας με επίκεντρο τις ιδέες της φιλοσοφικής σκέψης της αρχαιότητας.
«Συμμετέχουν όλοι εξίσου σε μια δημοκρατία;». Μια από τις ενότητες της πρώτης έκθεσης του Aylon, με θέμα «Δημοκρατία και Ευ Ζην», θέτει ερωτήματα που είναι επίκαιρα ακόμα και σήμερα. Ο επισκέπτης επιλέγει τις κατάλληλες επαφές ώστε το ερώτημα να αναλυθεί περαιτέρω, να δοθούν απαντήσεις από αρχαίους φιλόσοφους και, κυρίως, να δημιουργηθεί διάλογος. «Οι επισκέψεις είναι ομαδικές και το θέλουμε αυτό γιατί είναι αυτό και το ζήτημα. Να υπάρχει συζήτηση, να συνδιαλέγονται οι άνθρωποι μεταξύ τους, να ανταλλάσουν επιχειρήματα», ειπώθηκε κατά την ξενάγηση της υπουργού Πολιτισμού Λ. Μενδώνη που προηγήθηκε των εγκαινίων, στην οποία συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Χρίστος Δήμας, Υφυπουργός Πολιτισμού, ο Γεώργιος Νούνεσης, Πρόεδρος ΔΣ και Διευθυντής ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», ο Γεράσιμος Ζώρας, Αντιπρόεδρος Ωδείου Αθηνών, η Αλεξάνδρα Μητσοτάκη, Συνιδρύτρια και Πρόεδρος του World Human Forum και o John Tasioulas, Professor of Ethics and Legal Philosophy, University of Oxford.
«Το Ωδείο από τη συμβατική του υποχρέωση προσφέρει χώρους στο Υπουργείο Πολιτισμού. Στη λογική αυτή επελέγη από το ΥΠΠΟ το Ωδείο και λόγω της γειτνίασής του και με το Λύκειο. Αλλά και για πολλούς άλλους λόγους», δήλωσε μεταξύ άλλων η υπουργός Πολιτισμού κατά την ξενάγηση, η οποία αναφέρθηκε και στην ονομασία που επιλέχθηκε. «Για μένα είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από το Λύκειο του Αριστοτέλη. Εξού και εγώ προσωπικά χρησιμοποιώ τη Στέγη Ιδεών. Το Λύκειο το περιορίζει. Εδώ έχετε τη δυνατότητα να αναπτύξετε όλα τα πνευματικά επιτεύγματα του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Στο Λύκειο κάποια από αυτά τα δούλευαν μαζί με τη σωματική άσκηση, τον διάλογο κλπ., αλλά αυτό το περιορίζει. Η Στέγη Ελληνικών Ιδεών του Aylon Lyceum
είναι κάτι πολύ ευρύτερο», επεσήμανε η Λ. Μενδώνη.
«Με τα ίδια εκθέματα φτιάξαμε δυο εκθέσεις. Η πρώτη, ‘Δημοκρατία και Ευ Ζην’, είναι για μεγαλύτερους, ενώ η δεύτερη απευθύνεται σε παιδιά του Δημοτικού. Και αυτό είναι κάτι που μπορεί να συνεχίζεται, να προστίθενται δηλαδή θέματα συνέχεια. Εμείς βλέπουμε αυτόν τον χώρο σαν ένα κέλυφος, έχουμε τον εξοπλισμό, την τεχνολογία, μπορούμε να δημιουργούμε συνέχεια νέες εκθέσεις», δήλωσε ο Βαγγέλης Καρκαλέτσης, διευθυντής του Ινστιτούτου Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών του Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών (ΕΚΕΦΕ) «Δημόκριτος».
Μια άλλη δράση που εκτυλίσσεται πάνω σε ένα μεγάλο διαδραστικό κεντρικό τραπέζι αφορά τον διάλογο δυο ρητόρων, της Ασπασίας (επιλέχθηκε για να υπάρχουν και γυναίκες από την αρχαιότητα) και του Κλεισθένη. Τα επιχειρήματα που παρουσιάζονται έχουν να κάνουν με το ερώτημα ‘πώς πρέπει να επιλέγονται οι βουλευτές, με κλήρωση ή με ψηφοφορία;’. «Έχουν γίνει πολύ ωραίες συζητήσεις εδώ, και με εντάσεις και με πάθος», τόνισε ο Δημήτρης Πετάκος, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», επιμελητής των εκθέσεων (μαζί με την Λήδα Αρνέλλου), σχετικά με τις αντιδράσεις που είχαν μαθητές και φοιτητές, κατά την πιλοτική εφαρμογή του Aylon.
Η τελική δράση γίνεται σ’ ένα μικρό αμφιθέατρο, ένας χώρος «αναστοχασμού» όπως έχει ονομαστεί, όπου τίθεται ένα ζήτημα με βάση τα εκθέματα που έχουν προηγηθεί (π.χ. περί δικαιοσύνης, νόμου κλπ.) και τους επισκέπτες να έχουν όλα τα κατάλληλα εργαλεία για να το απαντήσουν. «Ο καθένας απαντά με το δικό του τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα δίλημμα. Αλλά στο τέλος θα πρέπει να επιλέξουν από ποια έξοδο θα φύγουν -την αριστερή ή τη δεξιά έξοδο. Οπότε η απάντηση δίνεται με το σώμα. Σωματοποιείται κυριολεκτικά η επιλογή τους», δήλωσαν οι δυο επιμελητές.
Η δράση αποτελεί συνεργασία των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, δηλαδή της Διεύθυνσης Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού (ΔΙΝΕΠΟΚ) και της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ Πολιτισμού (ΕΔΕΠΟΛ), με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών (ΕΚΕΦΕ) «Δημόκριτος» και προέκυψε από την υλοποίηση της Πράξης «Σχεδιασμός, Οργάνωση και Λειτουργία της Στέγης Ελληνικών Ιδεών» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) 2014 – 2020 όπου εντάχθηκε στις 5.9.2019.
Το έργο, με προϋπολογισμό 2,215 εκ. ευρώ, ολοκληρώνεται αύριο, 31/10/23. Μετά τη λήξη του το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»ς αναλαμβάνει τη διαχείριση του έργου σε συνεργασία με το Ωδείο για μια πενταετία με σκοπό να δημιουργεί συνέχεια καινούργιες δράσεις. «Η τεχνολογία μας επιτρέπει να κάνουμε καινούργια πράγματα, καινούργιες θεματικές, όχι μόνο για διαφορετικές ηλικίες, αλλά να το εμπλουτίζουμε με εκθέματα”, πρόσθεσε ο κ. Καρκαλέτσης, που αναφέρθηκε και στην επιλογή του χώρου. «Ένας σημαντικός παράγοντας επιλογής αυτού του χώρου, πέρα από το ότι είναι ένα εμβληματικό κτήριο -το όραμα του Δεσποτόπουλου ήταν να φτιάξει ένα πνευματικό κέντρο και νομίζω ότι το υποστηρίζουμε κάπως αυτό- είναι ότι δίπλα βρίσκεται το Λύκειο του Αριστοτέλη και όλα αυτά τα δουλεύουμε μαζί με το ΥΠΠΟ σαν κάτι μεγαλύτερο», τόνισε.
Τα εκθέματα διαθέτουν υπότιτλους σε ελληνικά και αγγλικά για άτομα με προβλήματα ακοής, ενώ ο χώρος είναι προσβάσιμος για ανθρώπους με κινητική αναπηρία. Για το ευρύ κοινό θα οριστούν ημέρες (Open Days) με ελεύθερη είσοδο ώστε να μπορούν να επισκεφθούν την έκθεση. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα https://aylonlyceum.gr/
Ελένη Μάρκου
