Κείμενο: Δέσποινα Καντελέρ
Φανταστείτε ότι κάπου στο σύμπαν, 13.8 δισεκατομμύρια πριν, σκεφτόσασταν να ξεκινήσετε μια νεοφυή επιχείρηση (start-up) η οποία θα είχε την ευκαιρία να κατακλύσει τη μελλοντική αγορά των επόμενων εκατομμυρίων χρόνων. Αλλά δεν είχατε ιδέα τι επιχείρηση θα ήταν αυτή. Είχατε μαύρα μεσάνυχτα. Κυριολεκτικά. Ξάφνου 380 χιλιάδες χρόνια μετά το ‘’Big Bang’’ – όχι δεν έγινε μεγάλη έκρηξη, όλα καλά, απλά ξεκινούσε το διάστημα πολύ καυτό και πολύ πυκνό, δηλαδή δεν ήταν για τίποτα άλλο πέρα από μαγιό και piña collada– τα φωτόνια, τα πρωτόνια και τα ηλεκτρόνια συντρίβονταν το ένα πάνω στο άλλο. Όταν όμως τα πρωτόνια και τα ηλεκτρόνια συναντώνται, σχηματίζουν υδρογόνο, απελευθερώνοντας φως [1,2]. Έτσι γεννήθηκε το πρώτο φως στο σύμπαν και επειδή ήσασταν επιχειρηματικό δαιμόνιο σας ήρθε η ‘’επι-φώτιση’’ για το ποια θα ήταν η επιχείρηση του μέλλοντος.
Fast forward στο 2024 και μας πιάνει ‘’αμόκ’’ με την ανακοίνωση «θα γίνει διακοπή ρεύματος για δυο ώρες λόγω εργασιών». Τόσο πολύ ανάγκη έχουμε την ενέργεια. Ωστόσο, δυστυχώς όταν μιλάμε για ενέργεια δεν σημαίνει αυτομάτως ότι οι ενεργειακές ανισότητες έχουν εξαλειφθεί τη σήμερον ημέρα ούτε ότι δεν υπάρχει τίμημα πίσω από κάθε εμπορευματοποιημένο αγαθό. Ας δούμε λίγο μια μικρή εικόνα όχι πια για τη συμπαντική διάσταση της ενέργειας αλλά για την κοινωνική στον Ελλαδικό χώρο.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό, με βάση τα στοιχεία του 2023, ανέρχεται στο 26,1% του πληθυσμού της χώρας (2.658.400 άτομα), ωστόσο, από το 2015 όπου το ποσοστό κυμαίνονταν πάνω από το 30% έχει λίγο μειωθεί η ψαλίδα, δεν παύει ωστόσο το ποσοστό του πληθυσμού να παραμένει υψηλό [3]. Σε έξι (6) Περιφέρειες (Κρήτη, Ήπειρος, Νότιο Αιγαίο, Αττική, Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία) καταγράφονται ποσοστά κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού χαμηλότερα από αυτό του συνόλου της χώρας, ενώ στις υπόλοιπες επτά (7) Περιφέρειες (Πελοπόννησος, Δυτική Ελλάδα, Δυτική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Βόρειο Αιγαίο, Κεντρική Μακεδονία και Ιόνια Νησιά) τα αντίστοιχα ποσοστά είναι υψηλότερα [4]. Στη Δυτική Μακεδονία τα πράγματα δεν φαίνονται και πολύ αισιόδοξα όντας μια από τις περιφέρειες με τα μεγαλύτερα ποσοστά πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα, μιλώντας για ενέργεια που βρισκόμαστε όμως; Ο παρακάτω χάρτης μας δείχνει το μερίδιο του πληθυσμού που δεν μπορεί να κρατήσει το σπίτι του επαρκώς ζεστό και βλέπουμε πως στην Ελλάδα το 26.2% του πληθυσμού υπάγεται σε αυτό το μερίδιο [5,6]. Αν ανάγουμε αυτό το ποσοστό σε πληθυσμό είναι πάνω από 2,6 εκ. άτομα σε όλη την Ελλάδα. Δηλαδή, αν δεν λάβουμε υπόψη την κατανομή στο χώρο και συγκεντρώσουμε ένα μεγάλο μερίδιο του ποσοστού σε μια περιφέρεια, θα μπορούσε με αυτά τα δεδομένα π.χ. ολόκληρος ο πληθυσμός της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας να αδυνατεί να κρατήσει το σπίτι του επαρκώς ζεστό.
Αυτό το ποσοστό, είτε διάσπαρτο είτε συγκεντρωμένο χωρικά, χρήζει σοβαρών πολιτικών δράσεων για την εξάλειψη του προβλήματος και δεν είναι καθόλου εύκολο να επιτευχθεί. Διότι όταν τα νοικοκυριά δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές ανάγκες και πρέπει να κάνουν εκπτώσεις στις βασικές συνθήκες διαβίωσης τους, πώς θα μπορέσουν να στηρίξουν την τοπική οικονομία ώστε να υπάρξει οικονομική κινητικότητα και τοπική ανάπτυξη;
Δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος όπου περιφέρειες όπως η δική μας (Δ.Μακεδονία), που είναι σε δυσμενέστερη κατάσταση σε σχέση με άλλες περιφέρειες πανελλαδικά και Ευρωπαϊκά, είναι δύσκολο να σταθούν στα πόδια τους όταν δεν υπάρχει στοχευμένη στήριξη ώστε να μπορέσουν να αναπτυχθούν με ρυθμό όπου και να μειώνονται οι κοινωνικές και ενεργειακές ανισότητες, να υπάρχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης και να μειώνεται η ψαλίδα των ανισοτήτων σε διαπεριφερειακό επίπεδο.
Είμαστε και εμείς μέρος του ενεργειακού μείγματος. Ας γίνουμε καλοί αγωγοί της διασφάλισης αυτού του τόσου σημαντικού αγαθού σε όλους και χωρίς αστερίσκους και μικρά γράμματα.
Πηγές:
[2] https://www.space.com/13320-big-bang-universe-10-steps-explainer.html
