Μπορούν οι νέοι να μείνουν στον τόπο τους; Να εξοικειωθούν για τα χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα της ΕΥΔΑΜ (Δίκαιης Μετάβασης) και να εντοπίσουν ευκαιρίες για το μέλλον τους; Τι προκλήσεις θα συναντήσουν; Ποια υποστήριξη ή κίνητρα θα ήταν χρήσιμα για όσους θέλουν να αξιοποιήσουν τους πόρους της μετάβασης; Πότε θα διατεθούν πόροι για τη νεολαία από το ΤΔΜ; Τι είναι τα ΕΣΠΑ και τι σημαίνει τελικά μετάβαση;
Με αφορμή την εκδήλωση “Οι Νέοι στη Νέα Εποχή – Μια συνάντηση για τη νέα γενιά”, συναντήσαμε την Ιωάννα Θεοδοσίου, Συνεργάτιδα πολιτικής, The Green Tank και της θέσαμε τις ερωτήσεις και τις απορίες μας για όλα όσα θα θέλαμε να μάθουμε.
Στόχος μας είναι να προσφέρουμε στους νέους της περιοχής ένα σύντομο και χρήσιμο Q&A, που θα ξεκαθαρίζει βασικές έννοιες και θα παρέχει ενημέρωση για κρίσιμα θέματα. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούμε ένα πρώτο βήμα για το μέλλον και την επαγγελματική εξέλιξη των νέων που επιθυμούν να μείνουν και να δραστηριοποιηθούν στον τόπο τους.
Ποιος,Που,Πως,Πότε,Γιατί
Ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση σε πόρους του ταμείου της Δίκαιης Μετάβασης;
Η γρήγορη απάντηση είναι ότι οι πόροι απευθύνονται δυνητικά σε όλες και όλους είτε φυσικά είτε νομικά πρόσωπα. Για τον λόγο αυτό χρειάζεται συνεχής ενημέρωση ώστε να μη χαθεί καμία ευκαιρία.
Η Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΠΔΑΜ) 2021 -2027, επεξεργάζεται ποιες προσκλήσεις θα δημοσιευτούν και πότε, τι δραστηριότητες θα περιλαμβάνουν αυτές οι προσκλήσεις, σε ποιους/ποιες θα απευθύνονται, πόσους πόρους και με ποιο τρόπο θα τους διαθέσουν, πώς θα παρακολουθούνται. Αυτή είναι η λεγόμενη εξειδίκευση του προγράμματος.
Ανάλογα με την εκάστοτε πρόσκληση, οι διαθέσιμοι πόροι απευθύνονται σε διαφορετικές κατηγορίες δικαιούχων, ενώ οι δράσεις που αναπτύσσονται ωφελούν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και ευρύτερα την τοπική κοινωνία.
Παράδειγμα 1. Το πρόγραμμα «Πλοηγός δεξιοτήτων νομού Κοζάνης» έχει στόχο την κατάρτιση 500 ανέργων (όλων των ηλικιών) του νομού Κοζάνης, υλοποιείται από το Επιμελητήριο Κοζάνης και απευθύνεται στους άνεργους της περιοχής. Δηλαδή, οι πόροι απορροφούνται από το Επιμελητήριο ώστε να προσφέρει κατάρτιση, πιστοποίηση γνώσεων και διασύνδεση των ανέργων με επιχειρήσεις για πρακτική άσκηση. Τελικοί ωφελούμενοι, δηλαδή, είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται εκτός εργασίας.
Παράδειγμα 2. Πριν λίγο διάστημα δημοσιεύτηκαν προσκλήσεις για τις επιχειρήσεις της περιοχής (μικρές, πολύ μικρές, μικρομεσαίες, μεγάλες, υφιστάμενες ή νέες). Οι προσκλήσεις αυτές θα χρηματοδοτήσουν απευθείας τις επιχειρήσεις για να υλοποιήσουν το επενδυτικό τους σχέδιο.
Ποια υποστήριξη ή κίνητρα θα ήταν χρήσιμα για όσους θέλουν να αξιοποιήσουν τους πόρους της μετάβασης;
Εκπαίδευση – Κατάρτιση
- σε νέες, πράσινες ή και ψηφιακές δεξιότητες
- σε νέες τεχνολογίες και συναφή επαγγέλματα
- στην εκπόνηση επιχειρηματικού σχεδίου
- στην εύρεση χρηματοδότησης
- στη δημιουργία συνεργασιών
Πόροι
- Επιδότηση κεφαλαίου έναρξης μιας επιχειρηματικής ιδέας
- Φορολογική διευκόλυνση
- Ευνοϊκός δανεισμός
Υποδομές
- Χώρος στέγασης επιχείρησης
- Συνεργατικός χώρος δουλειάς
- Ψηφιακά εργαλεία
- Δικτύωση
Που μπορώ να ενημερωθώ για τα διαθέσιμα προγράμματα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης εάν έχω μια επιχειρηματική πρόταση;
- Από την Ειδική Υπηρεσία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΕΥΔΑΜ)
- Από τον ιστότοπο του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021 – 2027
- Από τον ιστότοπο του ΕΣΠΑ
- Από τοπικούς επαγγελματικούς φορείς και επιμελητήρια
Πως μπορεί ένας νέος/νεα να αξιοποιήσει τους πόρους του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης ;
Το Ταμείο στοχεύει στη χρηματοδότηση δράσεων που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, εργασιακών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μετάβασης σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών.
Πιο συγκεκριμένα:
- παραγωγικές επενδύσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ίδρυση νέων επιχειρήσεων
- αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανειδίκευση για εργαζόμενους και ανέργους
- συνδρομή για αναζήτηση εργασίας και ενεργητική συμπερίληψη των ατόμων που αναζητούν εργασία
- δραστηριότητες στους τομείς της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης
- επενδύσεις στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές
- επενδύσεις στην έξυπνη και βιώσιμη τοπική κινητικότητα
- επενδύσεις στην ψηφιοποίηση, την ψηφιακή καινοτομία και την ψηφιακή συνδεσιμότητα
- επενδύσεις στην αποκατάσταση των λιγνιτικών εδαφών
- επενδύσεις στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας
Οι νέοι μπορούν να δραστηριοποιηθούν σε όλα τα παραπάνω και να συμμετάσχουν ενεργά στον βιώσιμο μετασχηματισμό του τόπου τους.
Πως μπορώ να διαβάσω μια πρόσκληση και να υποβάλλω την πρόταση μου;
Συνήθως οι προσκλήσεις των προγραμμάτων ΕΣΠΑ είναι γραμμένες σε μια «ξύλινη» και «γραφειοκρατική» γλώσσα που ξενίζει όποιον τις συναντάει για πρώτη φορά.
Στην ημερίδα στις 16/10 θα γίνει μια πρώτη προσπάθεια εξοικείωσης των νέων με την ορολογία και τις διαδικασίες των προγραμμάτων.
Σε κάθε περίπτωση μπορούν να απευθυνθούν στην ΕΥΔΑΜ για την επίλυση αποριών και την παροχή διευκρινήσεων.
Για την υποβολή μιας πρότασης πρέπει να ακολουθηθούν τα βήματα που περιγράφονται κάθε φορά σε μια πρόσκληση.
Για την καλύτερη προετοιμασία μιας επιχειρηματικής ιδέας, βασικά βήματα είναι η περιγραφή της δραστηριότητας, οι στόχοι της και οι ανάγκες χρηματοδότησης που έχει σε κάθε στάδιο ανάπτυξης.
Πότε θα διατεθούν πόροι για τη νεολαία από το ΤΔΜ; Πότε μπορώ να αξιοποιήσω πόρους της μετάβασης;
Η επεξεργασία και ο προγραμματισμός των προσκλήσεων γίνεται από τη Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΠΔΑΜ) 2021 -2027.
Μέχρι σήμερα, υπάρχει μόνο ένα πρόγραμμα που διαθέτει στοχευμένους πόρους για τη νεολαία.
8.34 εκ. ευρώ δίνονται για προγράμματα εξατομικευμένης παρέμβασης για άνεργους νέους με υλοποίηση δράσεων διάγνωσης αναγκών, επαγγελματικής συμβουλευτικής και κοινωνικής ενδυνάμωσης.
Χρειάζεται όμως να γίνουν περισσότερα για τους νέους στις λιγνιτικές περιοχές, αφού αυτοί θα κληθούν να μείνουν στον τόπο και να ζήσουν σε μια νέα πλέον οικονομική και κοινωνική συνθήκη που διαμορφώνεται από την απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων.
Οι διαθέσιμοι πόροι της μετάβασης πρέπει να στοχεύσουν στην οικονομική και τεχνική ενίσχυση των νέων, ώστε να μπορούν να διαμορφώνουν και να υλοποιούν επιχειρηματικά σχέδια.
Γιατί δεν γνωρίζω τίποτα για αυτά τα προγράμματα;
Είναι αλήθεια ότι χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση για τη Δίκαιη Μετάβαση, τις ευκαιρίες που ανοίγονται και τους διαθέσιμους πόρους.
Τόσο η αρμόδια Υπηρεσία όσο και οι τοπικοί φορείς μπορούν να συμβάλλουν σε αυτό με:
- ενημερωτικές εκδηλώσεις σε όλη την Περιφέρεια
- ανίχνευση αναγκών
- ευρεία διαβούλευση για την κατάθεση προτάσεων
- κάλεσμα για συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων
Από την πλευρά τους και οι ίδιοι οι νέοι μπορούν να οργανωθούν, ώστε να αλληλο- ενημερώνονται και να συμμετέχουν πιο ενεργά με κατάθεση προτάσεων και διεκδίκηση πόρων.
Η δημιουργία ενός Συμβουλίου Νέων για τη Δίκαιη Μετάβαση μπορεί να λειτουργήσει σαν ομπρέλα για συλλογικότητες νέων ή άτομα προς αυτή την κατεύθυνση.
Γιατί με αφορά η Δίκαιη Μετάβαση;
Γιατί δεν μπορεί να αποφασίζουν άλλοι για εσένα.
Γιατί έχεις λόγο για το μέλλον σου.
Οι νέοι είναι το «κλειδί» για την κοινωνική αλλαγή, την οικονομική ανάπτυξη και την τεχνολογική πρόοδο.
Η νεολαία των λιγνιτικών περιοχών σήμερα:
- είναι αντιμέτωπη με μεγάλη ανεργία που την ωθεί σε φυγή
- θα ζήσει στις πρώην λιγνιτικές περιοχές και στο περιβάλλον που διαμορφώνεται από τις αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα
- καλείται να εφαρμόσει τον υφιστάμενο σχεδιασμό της Δίκαιης Μετάβασης
Για να είναι δίκαιη η μετάβαση δεν μπορεί να αφήσει τη νεολαία εκτός. Συνεπώς, πρέπει να έχει ενεργό και θεσμικά κατοχυρωμένο ρόλο σε όλες τις φάσεις της Δίκαιης Μετάβασης και πρόσβαση στους πόρους.
Χρήσιμοι σύνδεσμοι
Ειδική Υπηρεσία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΕΥΔΑΜ) eydam.gr/
Ευρετήριο όρων Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης eydam.gr/jt-euretirio/
ΕΣΠΑ 2021 – 2027www.espa.gr/el/pages/default.aspx
Διαχειριστική Αρχή Προγράμματος «Δυτική Μακεδονία» www.pepdym.gr/
Πλοηγός Δεξιοτήτων νομού Κοζάνης kozani-katartisi.gr/plirofories/
Συνεργατικός χώρος εργασίας Δυτικής Μακεδονίας www.coworking-pdm.gr/
