O Μιχάλης Καραπαναγιωτίδης μας χάρισε μερικές καλλιτεχνικές στιγμές από το χρόνο του. Ο Μιχάλης για όσους τον γνωρίζουν, είναι ένας μοναδικός άνθρωπος με πηγαίο ταλέντο, ατέλειωτη αγάπη για αυτό που κάνει, αστείρευτη φαντασία, αισιοδοξία, ένα χαμόγελο, μια ανοιχτή αγκαλιά κι απίστευτη υπομονή. Είναι ευαίσθητος, δίκαιος και πάνω από όλα αληθινός.
« Η ζωγραφική ήταν το στοιχείο μου. Από το σχολείο πάντα στις τελευταίες σελίδες ζωγράφιζα για να ξεφεύγω και να ηρεμώ.»
Πότε ξεκινήσατε; Τι σας ώθησε στην ζωγραφική;
Είμαι αυτοδίδακτος, ξεκίνησα ερασιτεχνικά. Η ζωγραφική πάντα υπήρχε μέσα μου. Στα 15 μου πήγα σε μια έκθεση ζωγραφικής, εκεί λοιπόν επηρεάστηκα τόσο που έβαλα στόχο κάποια μέρα να γίνω και εγώ ζωγράφος. Οι ανάγκες της ζωής με έκαναν να αργήσω, έπρεπε να ζήσω, οι λόγοι ήταν βιοποριστικοί. Δούλευα το πρωί και το βράδυ πήγαινα σε νυχτερινό σχολείο. Ζωγράφιζα πάντα στα κλεφτά.
Την δεκαετία του ’80 έμαθα ότι υπάρχει ένας σύλλογος εικαστικών και γράφτηκα σ αυτόν έχοντας εξασφαλίσει τα προς το ζην.
Στον σύλλογο ήρθα σε επαφή με ανθρώπους της Τέχνης, αντάλλαξα ιδέες εικόνες.
Συνέχισα στο εργαστήρι του Δήμου πιο ώριμα. Συνέχισα εκεί για δυο χρόνια. Η κα. Ηλιοπούλου εκεί με βοήθησε πολύ. Έκλεβα χρόνο να την ρωτήσω πράγματα να αντλήσω γνώση, να μάθω καινούργια πράγματα και τεχνικές.
Από πού αντλείτε έμπνευση;
Τα βιβλία που διαθέτω με βοήθησαν . Επηρεάστηκα πολύ από τους ζωγράφους της Αναγέννησης και σε τεχνική και σε ουσία. Όσο τους μελετούσα τόσο παραπάνω ήθελα να ζωγραφίσω.
Η έμπνευση θεωρώ ξεκινάει βιωματικά, αυτά που ζω τα αποτυπώνω. Όταν ξεκινάς να ζωγραφίζεις ψάχνεις τον εαυτό σου, τις εικόνες που έχεις μέσα σου.
Κινούμε σε ανθρωποκεντρικά θέματα. Κάποτε οι άνθρωποι δεν είχαν εικόνες, τους άρεσε ένα τοπίο. Σήμερα τα πράγματα άλλαξαν γι αυτόν τον λόγο προτιμώ τα συναισθήματα, τις εκφράσεις των ανθρώπων. Ο άνθρωπος είναι το σημείο αναφοράς μου.
Το αποκορύφωμα είναι το πορτρέτο για μένα. Ο χαρακτήρας βγαίνει μέσα από την μορφή. Το πρόσωπο μιλάει και εγώ το ακούω και το αποτυπώνω. Αυτό είναι και το δύσκολο, όταν ζωγραφίζω ένα άτομο μου παίρνει 3- 4 ημέρες για να αποτυπώσω τον χαρακτήρα του. Δεν μπορώ όμως να απαντήσω στο πως το αποτυπώνω. Οι επεμβάσεις είναι μικρές και καταλυτικές. Δεν σταματάω στην αρτιότητα του έργου. Ο άνθρωπος του έργου πρέπει να μπορεί να μιλήσει.
Ποιοι ζωγράφοι σας έχουν επηρεάσει;
Αυτοί της Αναγέννησης. Ο ρεαλισμός του Καραβάτζιο γιατί είμαι ρεαλιστής σαν άνθρωπος. Είδα τα έργα του ζωντανά και έμεινα άναυδος. Ο Μιχαήλ Άγγελος με τη θεματολογία του. Φυσικά με έχουν επηρεάσει και σύγχρονοι ζωγράφοι όπως ο Πικάσο, η αλληγορία του με αφήνει έκπληκτο. Από Ελληνες μου αρέσει ο Ρόρης, ο Δασκαλάκης, ο Γίζης, ο Λύτρας, ο Ιακωβίδης. Ο τρόπος που ζωγραφίζουν, το στυλ τους, η θεματολογία τους είναι φανταστική.Θα πάρουμε ένα απόφθεγμα του Μιχαήλ Αγγελλου, αγαπημένο ζωγράφο του Μιχάλη Καραπαναγιωτίδη και σπουδαίο ζωγράφο της Αναγέννησης. Έτσι θα ξεκινήσοπυμε και την συνέντευξη του στο together.
“Αν οι άνθρωποι ήξεραν πόσο πολύ δούλεψα για να τελειοποιήσω την τέχνη μου, δεν θα τους φαινόταν τελικά τόσο υπέροχη.”
Σε ποια εποχή θα θέλατε να ζείτε;
Σίγουρα στην Αναγέννηση. Έγιναν τότε πράγματα που λες ότι πρέπει να τα έκανε ο Θεός. Ήταν το αποκορύφωμα της Τέχνης του ανθρώπου. Θεού Θέλημα. Πάνω σε αυτούς δούλεψαν και όλοι οι μεταγενέστεροι καλλιτέχνες.
Ποιο είναι το στίγμα σας;
Τα χρώματα. Η τέχνη του χρώματος, η σύνθεση του. Το σκίτσο έρχεται δεύτερο για μένα, πρώτα το χρώμα. Η υφή του χρώματος δημιουργεί το αποτέλεσμα. Με το χρώμα ασχολήθηκαν οι ιμπρεσιονιστές οι οποίοι έκαναν συνθέσεις με τα χρώματα της φύσης. Η φύση, όλη η επιστήμη αυτή ξεκινάει από τη σχέση της με τη φύση. Όλα τα αντικείμενα επηρεάζονται από το φως, αυτό πρέπει ο ζωγράφος να το αντιλαμβάνεται. Όσο έχεις την ευαισθησία και μπορείς να το αποδόσεις στον καμβά, αυτό ανυψώνει την Τέχνη και αυτό φυσικά είναι και το δύσκολο κομμάτι. Η απόδοση στον καμβά Ο χώρος έχει ατμόσφαιρα. Ο ατμοσφαιρικός πίνακας είναι μεγάλη υπόθεση. Δεν απεικονίζεις μόνο ένα τοπίο, ζεις την στιγμή εκείνη. Το ομιχλώδες τοπίο πρέπει να μπορέσεις να το αποδώσεις, και στο πορτρέτο ο ζωγράφος οφείλει να καταγράψει τα συναισθήματα, Θέλει μαστοριά, ικανότητα, ταλέντο.
Τι υλικά χρησιμοποιείτε;
Τα υλικά που χρησιμοποιώ κυρίως είναι το λάδι, λίγα ακρυλικά και λίγες ακουαρέλες. Τα κλασσικά υλικά.
Πως πετυχαίνετε το φωτογραφικό αποτέλεσμα στους πίνακες σας;
Το φωτογραφικό αποτέλεσμα είναι θέμα επίμονης δουλειάς, εμπειρίας, υπομονής και τεχνικής. Μπορεί να δουλέψω 12 ώρες για μια πολύ μικρή λεπτομέρεια. Το φόντο είναι πολύ σημαντικό γιατί αυτό είναι που μιλάει στον θεατή. Τα χρώματα δένουν. Φως και σκοτάδι. Μου παίρνει μέρες να σκεφτώ το φόντο . την εικόνα την πλάθω. Αυτό δίνει το αποτέλεσμα. Η απεικόνιση μιας φωτογραφίας από μόνη της δεν λέει τίποτα. Εγώ πρέπει να δώσω έμφαση σε κάποια πράγματα, να τα τονίσω ή να τα υποτονίσω.
Ζωγραφίζεται και αντίγραφα γνωστών πινάκων. Ποιο αντίγραφο ξεχωρίζετε;
Θεωρώ πως τα αντίγραφα δείχνουν και το ταλέντο. Αποκτάς εμπειρία μέσω της αντιγραφής. Αυτήν την εμπειρία; Την κρατάς και προστίθεται στα δικά σου έργα. Μετά από αυτό θεωρείς ότι μπορείς να ζωγραφίσεις οτιδήποτε. Αν και οι δυσκολίες έχουν λυθεί από τον προγενέστερο ζωγράφο. Τα άλλα προβλήματα σε μια σύνθεση τα λύνεις εσύ. Ξεχωρίζω το αντίγραφο “Oι δεσποινίδες της Αβινιόν’’ του Πικάσο. Από εκεί έβγαλα συμπεράσματα.Ο Πικάσο είχε περίεργα χρώματα. Τα χρώματα φτιάχτηκαν από μόνο τους τελικά, απλά βγήκαν στην παλέτα μου, αναρωτιέμαι αν το ίδιο συνέβη και στον Πικάσο. Ένιωσα ότι είμαι στα βήματα του.
Φαγιούμ. Μιλήστε μας για αυτήν την θεματική σας.
Αρχικά τα Φαγιούμ είναι πορτρέτα ζωγραφισμένα τον 1ο και 2ο αιώνα στην Αίγυπτο, τα οποία τα θάβανε μαζί με τον νεκρό γιατί πίστευαν στην μετεμψύχωση, Όλα τα πρόσωπα απεικονίζονται νέα και όμορφα. Τα ζωγράφιζαν και Έλληνες γιατί έχουν βρεθεί Φαγιούμ και με ελληνικές επιγραφές. Είναι ζωγραφισμένα με κερί μέλισσας και χρωστικές ουσίες (εγκαυστική μέθοδος). Τα ξεκίνησα γιατί ήθελα να απεικονίσω πρόσωπα. Είπα να ξεκινήσω από εκεί. Λόγω του ότι ήταν ανάγλυφα και φτιαγμένα με κερί, έπρεπε να βρω έναν ανάλογο τρόπο. Χρησιμοποίησα στόκους και κόλλες για να δώσω τον αναγλυφο χαρακτήρα του προσώπου, και πάνω ζωγραφίζω με λάδι. Όταν στεγνώσει το επεξεργάζομαι ώστε να φαίνεται αρχαϊκό. Η επεξεργασία αυτή διαρκεί ένα μήνα. Το φόντο είναι απομίμηση ξύλου. Ξεγέλασε πολλούς.
Τι είναι Τέχνη;
Πολλές ερμηνείες. Ορισμοί υπάρχουν. Τελευταία υπάρχει μια ουτοπία, οι σύγχρονες εκθέσεις είναι περίπλοκες, δεν εντάσσονται κάπου. Είναι αόριστο, ακαταλαβίστικο, παράλογο πράγμα. Πράγματα που δεν μπορούμε να εκφράσουμε, βγαίνουν στην τέχνη, η οποία δεν χωρά εξηγήσεις, είναι ανεξήγητη. Ασύμβατο πράγμα η Τέχνη.
