Οι εξελίξεις στον τομέα της υγείας, κάθε άλλο παρά γραμμικές είναι. Ο δρόμος είναι δύσκολος και ανηφορικός. Υπάρχουν αντανακλαστικά; Τι πρόκειται να αντιμετωπίσουμε; Εξαντλημένοι γιατροί, εξαντλημένοι νοσηλευτές, και μια επίσης εξαντλημένη κοινωνία, πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση και πότε μπορούμε να αισιοδοξούμε; Mια συζήτηση με τον Αναστάσιο Σιδηρά, ιατρό και εντεταλμένο σύμβουλο Υγείας του Δήμου Κοζάνης.
Υπάρχουν τα απαιτούμενα επιδημιολογικά στοιχεία ώστε να καταρτισθεί και απαιτούμενος σχεδιασμός;
Η κατάρτιση ενός σχεδίου αντιμετώπισης αυτής της πανδημίας δεν αποτελεί ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όπως γνωρίζετε οι αποφάσεις λαμβάνονται σε πανελλαδικό επίπεδο με διαφοροποιήσεις ανά Περιφερειακή Ενότητα σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία που ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) έχει συγκεντρώσει, καθώς από την πρώτη στιγμή η υπηρεσία αυτή έχει την αποκλειστική ευθύνη της επιδημιολογικής καταγραφής. Μόλις στις 18 Δεκεμβρίου ξεκίνησε η ενημέρωση των αυτοδιοικητικών με κοινοποίηση σε αυτούς των καθημερινών κρουσμάτων. Σύμφωνα με όσα σας ανέφερα, καταλαβαίνετε ότι ο περαιτέρω σχεδιασμός γίνεται βάσει των δεδομένων που καταγράφει ο Ε.Ο.Δ.Υ. και μεταφέρει στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας η οποία λαμβάνει και τις τελικές αποφάσεις τόσο σε τοπικό, όσο και σε Πανελλαδικό επίπεδο.
Έχει ο δήμος τα απαιτούμενα εργαλεία για να αντιμετωπίσει την κατάσταση;
Από την πρώτη στιγμή εμφάνισης της πανδημίας ο Δήμος Κοζάνης ενήργησε άμεσα επιδεικνύοντας τα απαραίτητα αντανακλαστικά για την αντιμετώπισή της. Όπως γνωρίζετε άμεσα πραγματοποιήθηκαν εκστρατείες ενημέρωσης προς τους εκπαιδευτικούς, γονείς τροφίμων των βρεφονηπιακών σταθμών , τους υπαλλήλους των υπηρεσιών του Δήμου αλλά και όλους τους Δημότες αξιοποιώντας κάθε μέσο και τρόπο ενημέρωσης. Επίσης εξασφαλίστηκαν rapid tests για τους υπαλλήλους του Δήμου, ενώ υπήρξε άμεση ανταπόκριση σε αιτήματα για τη διενέργεια απολυμάνσεων χώρων όπου κρίθηκε απαραίτητο. Τέλος, ο Δήμος Κοζάνης ήταν και είναι άμεσα δίπλα σε κάθε δημότη που ζητήσει καθοδήγηση και συμβουλές. Όμως όπως έχουμε ήδη αναφέρει οι αρμοδιότητες που η κεντρική εξουσία αναθέτει στην τοπική αυτοδιοίκηση για την αντιμετώπιση της κατάστασης είναι περιορισμένες. Όποτε ζητείται η αρωγή από τον Δήμο, αυτός ανταποκρίνεται ώστε με ασφάλεια και σε απόλυτο συντονισμό κι επαγρύπνηση με τις υπόλοιπες αρχές και φορείς της περιοχής να συνδράμει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην αναχαίτιση αυτής της πανδημίας.
Σε ένα τόσο αυξημένο επιδημιολογικό φορτίο αρκεί ένα αυστηρό lockdown;
Σε μια πανδημία όπως αυτή δεν μπορεί κανένας να είναι απόλυτος. Από την εμπειρία των προηγουμένων μηνών που έχουμε, μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι ένα αυστηρό lock down από μόνο του δεν επαρκεί για να περιορίσει την εξάπλωση του ιού. Εκείνο που σίγουρα θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα είναι η τήρηση των μέτρων προστασίας στο πλαίσιο της ατομικής ευθύνης σε συνδυασμό με μια εντατική παρακολούθηση ιχνηλάτησης όλων των κρουσμάτων. Το αίσθημα ασφάλειας που δημιουργείται από την εφαρμογή (αν και σκληρών) μεμονωμένων όμως μέτρων για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορονοϊού είναι ψευδές! Χρειάζεται πιστή τήρηση του συνόλου των μέτρων που συστήνονται από τους ειδικούς, από το σύνολο των ατόμων.
Το 3ο κύμα χτυπάει την πόρτα μας και αναμένεται σφοδρότερο;
Πέραν του μείζονος προβλήματος που αντιμετωπίζουμε με την ταχεία εξάπλωση του κορονοϊού όλους αυτούς τους μήνες, σύμφωνα με τα δεδομένα που προκύπτουν από τις επιδημιολογικές καταγραφές των τελευταίων ετών στη χώρα μας, αναμένεται έξαρση των ιογενών λοιμώξεων κατά τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο. Αναφορές των ειδικών επιστημόνων μιλούν για ιδιαίτερη έξαρση των κρουσμάτων των λοιμώξεων αυτών σε αυτούς τους μήνες. Η έξαρση των κρουσμάτων ιογενών λοιμώξεων, η οποία ευνοείται και από τον περιορισμό της κοινωνικής ζωής σε κλειστούς χώρους λόγω του χειμερινού ψύχους, συνοδευόμενη και από την ιδιαίτερα μεταδοτική δύναμη που επιδεικνύει ο ιός COVID-19 εικάζεται ότι θα οδηγήσουν σε μια σφοδρότερη εικόνα του λεγόμενου 3ου κύματος της πανδημίας. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Σαν πληροφορία και γνώση προϋπήρχε της πανδημίας και από το Φθινόπωρο ακόμα είχαμε ενημερώσει σχετικά τους πολίτες. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο υπήρξε και ευρεία ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τον καθιερωμένο αντιγριπικό εμβολιασμό.
Η αναστολή χειρουργείων έχει οδηγήσει πολίτες σε απόγνωση;
Πράγματι η πλειονότητα των παρεχομένων υπηρεσιών σε επίπεδο νοσοκομείων εστιάζεται στην υγειονομική κάλυψη περιστατικών που χρήζουν άμεσης ιατρικής παρέμβασης ( όπω; επείγοντα χειρουργεία) και στα περιστατικά που έχουν να κάνουν με τη λοίμωξη COVID-19. Επειδή μέριμνα όλων είναι η διασφάλιση της υγείας, θα πρέπει τα χειρουργεία να γίνονται σε ένα περιβάλλον απαλλαγμένο από την εχθρική διασπορά του κορονοϊού και μόνο όπου κρίνεται απολύτως απαραίτητη μια τέτοια παρέμβαση. Κι αυτό διότι δυστυχώς καταγράφονται και περιστατικά ασθενών που αντιμετωπίστηκαν μεν χειρουργικά αλλά κατέληξαν από ιογενή λοίμωξη από COVID-19 με όλες τις ανάλογες συνέπειες. Πρέπει να γίνει κατανοητό πόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος κατά την εισαγωγή σε ένα νοσοκομείο (δεδομένων των υφιστάμενων κινδύνων μετάδοσης του κορονοϊού εντός του νοσοκομείου) για κάποιο πρόβλημα υγείας που οι αρμόδιοι ιατροί κρίνουν ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί και μελλοντικά. Αν οι πολίτες αντιληφθούν ότι μια άσκοπη εισαγωγή τους στο νοσοκομείο μπορεί να τους στοιχίσει την ίδια τη ζωή τους, τότε θα μπορέσουν να μετριάσουν το φόβο και την ανασφάλεια που βιώνουν στη σκέψη ότι στερούνται της απαραίτητης φροντίδας και περίθαλψης.
Πηγές αναφέρουν πως ο αριθμός των νεκρών εκτός ΜΕΘ θα προκαλέσει κοινωνικό σοκ αν δημοσιοποιηθούν. Αληθεύει κάτι τέτοιο;
Ανεξάρτητα από τις όποιες καταγραφές αυτό που νομίζω έχει μεγάλη σημασία είναι η τιτάνια προσπάθεια όλων εκείνων που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων δίπλα στους ανθρώπους που νόσησαν, δίνοντας τον καλύτερό τους εαυτό φτάνοντας σε σημεία να μιλάμε για τους σημερινούς ήρωες που δεν είναι άλλοι από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές κυρίως του πολύπαθου Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.). Το Ε.Σ.Υ. παρά τις όποιες δυσκολίες και παραλείψεις του κατάφερε να διανύει όλους αυτούς τους μήνες της πανδημίας με το μικρότερο δυνατό κόστος σε απώλεια ανθρώπινης ζωής όποτε ήταν εφικτό.
Μπήκαμε σε έναν χειμώνα με ελάχιστες δόσεις εμβολίου, μια εξαντλημένη κοινωνία, εξαντλημένο ΕΣΥ και εξαντλημένους γιατρούς και νοσηλευτές, με την εποχική γρίπη ποια είναι τα σενάρια. Έρχονται δύσκολοι μήνες;
Όπως αναφέρθηκα και παραπάνω αναμένεται ένας δύσκολος χειμώνας αλλά η ηρωική στάση των υγειονομικών σε συνδυασμό με τη σωστή συμπεριφορά του καθενός από εμάς θα οδηγήσει στη βέλτιστη αντιμετώπιση κι αυτής της δυσκολίας με τις λιγότερες επιπτώσεις για όλους. Παράλληλα να σημειωθεί ότι τα περιστατικά εποχικής γρίπης που καταγράφονται για τη φετινή περίοδο είναι πολύ λίγα συγκριτικά κι ένας κύριος λόγος είναι η πιστή εφαρμογή από μεγάλο μέρος του πληθυσμού των μέτρων ατομικής προστασίας που έχει μεγάλο αντίκτυπο και στον έλεγχο της εποχικής γρίπης. Ελπίδα όλων είναι να εντατικοποιηθεί ο εμβολιασμός ώστε σύντομα να απαλλαχθούμε από την λαίλαπα που έχει χτυπήσει των πόρτα όλων τούς τελευταίους 12 μήνες.
Ο δρόμος είναι ανηφορικός. Πότε και πως μπορούμε να αισιοδοξούμε;
Η κατάσταση πλέον δείχνει να είναι υπό έλεγχο αφού έχει καταδειχθεί ότι η επικινδυνότητα και η εξάπλωση της νόσου εξαρτάται από την ατομική ευθύνη του καθενός ξεχωριστά και την πιστή τήρηση των μέτρων ατομικής και δημόσιας υγιεινής. Από τη φύση μας πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι ελπίζοντας ότι ο εμβολιασμός του πληθυσμού σε συνδυασμό με την απαρέγκλιτη εφαρμογή των μέτρων θα οδηγήσει την κατάσταση στα τελευταία μέτρα αυτού του επίπονου Μαραθωνίου που όλη η κοινωνία και ο πλανήτης εν γένει έχει διανύσει όλους αυτούς τους μήνες.
Αν χάσεις τον πληθυσμό στα θέματα δημόσιας υγείας πως μπορείς να βασιστείς σε αυτόν για πρόληψη;
Ο πληθυσμός θα πρέπει να αναλογιστεί ότι οι δημόσιες δομές υγείας, σε αγαστή συνεργασία με τους ιδιώτες ιατρούς κράτησαν σε έναν έλεγχο την κατάσταση σε πανελλαδικό επίπεδο χωρίς να καταγράφονται οι αρνητικές συνέπειες της πανδημίας που παρατηρήθηκαν σε γειτονικές χώρες. Χάρη στα μέτρα που ελήφθησαν στη χώρα μας κατάφερε να αντιμετωπιστεί αυτή η ιδιαιτέρως δύσκολη κατάσταση που έχει εκδηλωθεί σε παγκόσμια κλίμακα, με το μικρότερο δυνατό κόστος τουλάχιστον σε ανθρώπινες ζωές. Με εμπιστοσύνη κι ελπίδα θα διανύσουμε και τα επόμενα στάδια ενωμένοι. Η ενημέρωση είναι το όπλο για την ασφαλή μετάβαση στα επόμενα στάδια. Πρέπει να γνωρίζει ο πληθυσμός όλη την αλήθεια τόσο για τους κινδύνους όσο και για τα όπλα που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να τους αντιμετωπίσει. Τότε δεν θα μιλάμε για το αν μπορεί κάποιος να βασιστεί ή όχι για την πρόληψη γιατί η πρόληψη θα αποτελεί μονόδρομο.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηkε στο έντυπο TOGETHER n.48
