Η Μαριάνθη Λιάπη είναι αρχιτέκτονας και ερευνήτρια. Εξειδικεύεται στην ποιοτική αναβάθμιση χώρων μέσω καινοτόμων μίξεων συμμετοχικού σχεδιασμού και σύγχρονου τρόπου κατασκευών. Από μία ευρύτερη σκοπιά, η Μαριάνθη ασχολείται με την πειραματική εργονομία στη διαμόρφωση του χώρου, καθώς και με το σχεδιασμό ανθρωποκεντρικών περιβαλλόντων, μέσω καινοτόμων αρχιτεκτονικών προσεγγίσεων με διεπιστημονικές συνιστώσες.
Όλοι μπορούμε να παίξουμε, το παιχνίδι δεν έχει ηλικία.
Τα παιδιά ζουν μέσα από το παιχνίδι, μαθαίνουν πράγματα για τον εαυτό τους, για τους άλλους, για τον κόσμο. Κατακτούν φόβους, ξεπερνούν τα όρια τους μέσα από το ασφαλές περιβάλλον του παιχνιδιού με εργαλείο το ίδιο το παιχνίδι. Παρατηρούμε πως τα παιδιά στην προσχολική τους ηλικία μαθαίνουν παίζοντας.
Τι γίνετε όταν τα παιδιά πηγαίνουν δημοτικό;
Από ένα περιβάλλον στο οποίο μαθαίνουν ελευθέρα κάνουν μια σκληρή μετάβαση σε ένα περιβάλλον που πρέπει να μάθουν αδιαμαρτύρητα .
Σε αυτό το σημείο βρήκα το δικό μου Call for Action, εξηγεί η Μαριάνθη Λιάπη μιλώντας στο Τogether για την πολυτροπική μάθηση με εργαλείο την τεχνολογία.
«Εκεί που βλέπουμε περιορισμούς εγώ θέλω να βρω νέες κατευθύνσεις» λέει και αναφέρεται στους στόχους και στην αμφίδρομη σχέση του μαθαίνω και αλλάζω.
«Έχω καταφέρει να δω το σχολείο αλλιώς ενώ η προσέγγιση μου πατάει σε μια αμφίδρομη και δυνατή σχέση ανάμεσα στις λέξεις μαθαίνω και αλλάζω. Ο πρώτος στόχος για μένα είναι η αλλαγή του τρόπου που μαθαίνουμε. Ξέρουμε ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από το παιχνίδι. Αυτό πρέπει να το πάρουμε και να το βάλουμε προσεκτικά μέσα στο σχολείο. Εδώ μπαίνει η αρχιτεκτονική η οποία μας βοηθά να μετατρέψουμε το σχολείο σε έναν τόπο μάθησης με ποιοτική αναβάθμιση του ίδιου του σχολικού χώρου αλλά και της εκπαιδευτικής διαδικασίας.»
Αυτή είναι η προσέγγιση της Μαριάνθης την οποία ονόμασε «Εκπαιδότοπο».
Τι είναι οι εκπαιδότοποι;
Οι Εκπαιδότοποι συνδυάζουν τις λέξεις εκπαίδευση, παιδί, παιχνίδι και όλα αυτά στον δικό τους κοινό τόπο και αποτελούν ένα ενδιάμεσο πεδίο όπου ο εκπαιδευτικός συνεργάζεται με έναν αρχιτέκτονα θέτοντας κάποιον μαθησιακό στόχο. Έπειτα οι δυο τους ψάχνουν αμοιβαίες λύσεις χρησιμοποιώντας τον μαθησιακό στόχο μέσα από μια παιδοκεντρική προσέγγιση όπου τα παιδιά έχουν πολύ ενεργό ρόλο.
Μπορώ να μάθω να αλλάζω τον χώρο του σχολείου;
Τι σημαίνει για εμάς σχολείο;
Η περιγραφή και η απάντηση μιας μαθήτρια της έκτης δημοτικού για το δικό της σχολείο όταν ρωτήθηκε παρουσιάζει την οπτική των παιδιών καθώς και το πως θα ήθελαν τον χώρο στον οποίο καθημερινά περνούν αρκετές ώρες της ημέρας.
«Είναι οκτώ και είκοσι , πάλι άργησα στο σχολείο. Είναι Μάιος και έχει μια υπέροχη μέρα. Τα παιδιά μπήκαν στις τάξεις αλλά εγώ κάθομαι στην αυλή του σχολείου και παρατηρώ το κτίριο. Χθες οι αρχιτέκτονες με ρώτησαν την γνώμη μου γι’ αυτό. Δεν ήξερα τι να απαντήσω. Βασικά είναι τεράστιο, δεν έχει χρώμα και είναι ίδιο με το Γυμνάσιο που πάει ο αδελφός μου.
Δεν νομίζω ότι αυτό το κτίριο έχει φτιαχτεί για παιδιά. Πηγαίνοντας στην τάξη θυμάμαι την διαδρομή που κάνω για να φτάσω στο σχολείο. Βλέπω χρώματα, δέντρα και λουλούδια.
Φτάνω στην αυλή του σχολείου και βλέπω μπασκέτες, βρύσες, παγκάκια και τσιμέντα. Χτυπάω την πόρτα της τάξης και εύχομαι όταν μπω να έχει αλλάξει κάτι. Τίποτα. Τα θρανία στην ίδια σειρά, ο δάσκαλος στην έδρα του και αυτός ο τεράστιος μαυροπίνακα…»
Και αυτό είναι το δεύτερο βήμα, να μάθουμε να αλλάζουμε τον χώρο του σχολείου.
Θέλουμε ο εκπαιδότοπος να αλλάξει αυτό το περιβάλλον και η αλλαγή αυτή να έρθει συμμετοχικά από τη βάση έτσι ώστε σταδιακά ένας δάσκαλος με την ομάδα του να προγραμματίσει, να σχεδιάσει και να κατασκευάσει πυρήνες μάθησης με γνώμονα τον μαθησιακό στόχο μας εξηγεί η κα. Λιάπη.
Πως προέκυψε η συγκεκριμένη μεθοδολογία και πόσο εύκολα μπορεί ίσως να εφαρμοστεί;
Ξεκίνησα αυτή την μεθοδολογία πιλοτικά στο μεταπτυχιακό μου στο ΜΙΤ και καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο για έναν εκπαιδευτικό να αφεθεί σε μια τόσο ανοικτή διαδικασία μάθησης. Πρέπει όμως να εμπιστευτούμε τα παιδιά και να σεβαστούμε την γνώση και την δημιουργικότητά τους.
Τα παιδιά ξέρουν να μαθαίνουν, να παίζουν, να ονειρεύονται. Ήμασταν όλοι παιδιά, έχουμε αυτήν την μαγική δύναμη μέσα μας αλλά για να την ενεργοποιήσουμε και πάλι πρέπει να συμπορευτούμε με το παιδί που κάπου έχουμε κρύψει.
Έχετε ποτέ φανταστεί ένα σχολείο όπου τα παιδιά ξυπνούν ευχάριστα κάθε πρωί και το μεσημέρι δεν θέλουν να φύγουν απ’ αυτό;
Το ” Έτσι μαθαίνω καλύτερα” σχεδιάστηκε και υλοποιείται από το Εργαστήριο Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων. Το πρόγραμμα κατάφερε να φέρει την αλλαγή στην καθημερινή σχολική πραγματικότητα και αφορά όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, από το βρεφονηπιακό σταθμό μέχρι το Λύκειο.
To “Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα” (ΕΜΚ) αποτελεί ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα το οποίο αναβαθμίζει το σχολικό χώρο, ενισχύει την εκπαιδευτική διαδικασία και έτσι συμβάλλει ουσιαστικά στη δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών μάθησης. Η καινοτόμος προσέγγιση του προγράμματος αποτελεί μια διεθνή πρωτοτυπία. Οι αρχιτεκτονικές και παιδαγωγικές παρεμβάσεις πραγματοποιούνται με την ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευτικών και μαθητών.
Το πρόγραμμα πετυχαίνει την ενδυνάμωση της εικόνας των σχολείων, τη μεταμόρφωση των εγκαταστάσεών τους και τη βελτίωση της χρήσης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, επενδύοντας στη μετάβαση από το “σχολείο” στο “σχολείο μας”.
Έτσι, το δημόσιο σχολείο:
–Μεταμορφώνεται σε ένα πρότυπο πυρήνα μάθησης και δεμένης σχολικής κοινότητας με συμμετοχικές δράσεις αρχιτεκτόνων, δασκάλων, μαθητών όλων των τάξεων και γονέων σε κοινά projects.
–Αποκτά ένα πρότυπο περιβάλλον που βοηθάει τα παιδιά να βελτιωθούν ατομικά και κοινωνικά.
–Γίνεται αντικείμενο περηφάνιας για τη σχολική αλλά και την ευρύτερη κοινότητα.
–Μετατρέπεται σε σημείο αναφοράς της γειτονιάς.
Ένα μεγάλο κεφάλαιο του” Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα” είναι οι “Εκπαιδότοποι“, μια ολοκληρωμένη εκπαιδευτική προσέγγιση που έχει ως βάση την αρχιτεκτονική και στόχο να προσθέσει νέα εκπαιδευτικά εργαλεία και εξοπλισμό στα σχολεία.
Μέσα από τις δράσεις των εκπαιδότοπων παράγονται νέοι χώροι και νέα στοιχεία εκπαιδευτικού εξοπλισμού στο σχολικό περιβάλλον, τα οποία σχεδιάζονται από τους εξειδικευμένους ερευνητές του προγράμματος ΕΜΚ από κοινού με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.
Οι δράσεις αυτές έχει αποδειχθεί ότι ευνοούν τη δημιουργική ενεργοποίηση όλης της σχολικής κοινότητας, ενισχύοντας την επικοινωνία και την εξοικείωση μεταξύ των μελών της. Μέχρι σήμερα έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί σε συνεργασία με δασκάλους και μαθητές από έπιπλα μέχρι διατάξεις και μικρόκοσμοι που ενισχύουν την εκπαιδευτική διάσταση και την παιγνιώδη πλευρά της μάθησης!
Tα σχολεία του “Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα” βοηθάνε τα παιδιά να βρουν το χώρο τους, να φτιάξουν τον τόπο τους και να δημιουργήσουν όμορφες αναμνήσεις. Τα παιδιά εμπνέουν και καθοδηγούν, με τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, στη δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος που τα βοηθάει να μαθαίνουν καλύτερα.
Το πρόγραμμα “Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα” έχει ήδη μεταμορφώσει 24 σχολεία του δήμου Αθηναίων.
Οι σχολικές μονάδες που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο πρόγραμμα μελλοντικά, μπορούν να συμπληρώσουν τη σχετική φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος στην ιστοσελίδα.
http://athens-dfbl.gr/#design
