Της Κάτιας Βόντσα
Ο 20ος αιώνας μέσα από μια πολυτάραχη διαδρομή ως προς την τέχνη άφησε στον επόμενο τη συνέχιση μιας πορείας με νέες τάσεις και κυρίως νέες δυνατότητες στο οπλοστάσιο των δημιουργών. Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας πήραν νέες διαστάσεις. Από τέλος της δεκαετίας του 1990 και μέχρι σήμερα καλλιτέχνες αποφεύγουν τον αναπαραστατικό ρεαλισμό και πλέον, εμβυθιζόμενοι σε έναν εικονικό κόσμο, εντός μιας οθόνης, δημιουργούν εναλλακτικούς κόσμους.
Με γνώμονα την υπολογιστική ισχύ των ψηφιακών συστημάτων και την ανάπτυξη ηλεκτρονικών διεπαφών που επιτρέπουν τη δημιουργική αλληλεπίδραση μεταξύ του ανθρώπινου πνεύματος και της νοημοσύνης του λογισμικού, η ψηφιακή δημιουργία αναπτύσσεται σημαντικά, ενώ παράλληλα τονίζεται η ανάγκη οικοδόμησης ενός διαλόγου μεταξύ των παραδοσιακών μέσων (ζωγραφική, γλυπτική, σχέδιο) και των νέων ψηφιακών μέσων. Υπολογιστικές δομές, συμβολικοί χώροι, όπως ο κυβερνοχώρος, αλλά και δομές του φυσικού κόσμου συνδυάζουν ψηφιακές και μη ψηφιακές μορφές τέχνης.
Με τη χρήση του υπολογιστή βιώνουμε ένα νέο σημαντικό στάδιο στην εξέλιξη της τέχνης. Χάρη στους ψηφιακούς πόρους , ο καλλιτέχνης μπορεί να δημιουργήσει με απεριόριστες δυνατότητες. Η ψηφιακή τέχνη απαιτεί δημιουργικό πνεύμα και γνώση της τέχνης, του σχεδιασμού και της πληροφορικής. Ο ψηφιακός καλλιτέχνης πρέπει να μπορεί να πλοηγείται εύκολα μεταξύ των κόσμων της τέχνης, της επιστήμης, των μαθηματικών και της τεχνολογίας. Η χρήση του ψηφιακού ως καλλιτεχνικού μέσου υποθέτει ότι, από την παραγωγή έως την παρουσίασή του, το έργο χρησιμοποιεί μόνο την ψηφιακή πλατφόρμα και ότι παρουσιάζει και διερευνά τις εγγενείς δυνατότητες. Το ψηφιακό έργο είναι, μεταξύ άλλων, δυναμικό και προσαρμόσιμο σύμφωνα με τις επιθυμίες του δημιουργού, και αυτά τα χαρακτηριστικά δημιουργούν μια ιδιαίτερη αισθητική.
Ποιος είναι ο Τάκης Χάτσιος
Γεννήθηκε το 1961 στην Κοζάνη, όπου και μεγάλωσε. Η ικανότητά του στη ζωγραφική αναπαράσταση εικόνων εκδηλώθηκε από τις πρώτες σχολικές τάξεις όταν απέκτησε και τις πρώτες του ξυλομπογιές. Η ιχνογραφία και η καλλιγραφία ήταν τότε τα αγαπημένα του μαθήματα που διαμόρφωσαν εν μέρει -και εν τέλει- και την επαγγελματική του διαδρομή.
Η σύγχρονη τέχνη μπήκε στη ζωή του την περίοδο της φοίτησης στο πανεπιστήμιο. Αν και το αντικείμενο σπουδών (Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ.) θεωρητικά δεν είχε σχέση με την τέχνη, αποδείχτηκε τελικά -μέσω των μαθημάτων σχεδίου- καθοριστικό στη μετάβαση, από την αγάπη του για τη Γεωμετρία στην κατανόηση της σύνθεσης των σχημάτων και των δομών. Από την άλλη, η έννοια και οι γραφικές απεικονίσεις των μαθηματικών ολοκληρωμάτων τον οδήγησαν στο μαγικό κόσμο της καμπύλης γραμμής. Αυτή, ως μέσο έκφρασης κίνησης και δημιουργίας, άρχισε να γίνεται μέρος αναζήτησης μέσα από την αφαιρετική απεικόνιση της ανθρώπινης φιγούρας. Πρώτα ως φόρμας δύο όγκων (κεφάλι – σώμα // πνεύμα – ύλη) και αργότερα περισσότερων.
Πειραματισμοί σε διάφορα υλικά (χαρτί, καμβάς, γυαλί, ξύλο, ύφασμα, μάρμαρο, πηλός, γύψος, κερί, τούβλα, ακρυλικά, λαδομπογιές, νερομπογιές, παστέλ, σινική μελάνη κλπ) απέφεραν αρκετά έργα, κάποια από τα οποία αποτέλεσαν, το 1990, μέρος της πρώτης του έκθεσης στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης. Ακολούθησε αργότερα, το 1992, στον ίδιο χώρο, μια δεύτερη έκθεση -με σημαντικότερα έργα- στην εκδήλωση/συναυλία με τίτλο “Tableau vivant” του Σεμιναρίου Μουσικής Κοζάνης.
Τότε ήταν που πήρε την απόφαση να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη γραφιστική, με τη χρήση όμως των ηλεκτρονικών υπολογιστών που εκείνη την εποχή δεν ήταν καθημερινά εργαλεία. Τόσο οι επαγγελματικές όσο και οι οικογενειακές του υποχρεώσεις δεν βοήθησαν, για μεγάλο χρονικό διάστημα, στην ανάπτυξη της προσωπικής του καλλιτεχνικής διαδρομής και παρουσίας, αλλά η συσσωρευμένη εικαστική ενέργεια όλων αυτών των ετών απέφερε έναν πολύ μεγάλο αριθμό έργων, αυτή τη φορά όμως ως δημιουργίες που πραγματοποιήθηκαν αποκλειστικά με τη χρήση προγραμμάτων ηλεκτρονικής σχεδίασης και επεξεργασίας εικόνας.
Το σχήμα ως δομικό υλικό και το χρώμα ως συναισθηματικό επίχρισμα συνθέτουν αυτά τα έργα. Δομημένα πότε με την ελευθερία και τη μουσικότητα της καμπύλης και πότε με την αυστηρότητα και τη δυναμική απλών γεωμετρικών σχημάτων, φαντάζουν ως ποιητικές ακροβασίες ανάμεσα στη ζωγραφική και τη γλυπτική, ως αποτύπωμα μιας άλλης, διαφορετικής προσέγγισης του κόσμου και του εαυτού του.
Μεγάλο μέρος αυτών των ψηφιακών έργων παρουσιάστηκαν στην έκθεση που πραγματοποιήθηκε από 30 Αυγούστου έως 11 Σεπτεμβρίου 2019, στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης.
Ποια ανάγκη καλύπτετε μέσω της ψηφιακής ζωγραφικής;
Την ίδια ανάγκη που προσπαθεί να καλύψει ο καθένας μέσα από την τέχνη: την αναζήτηση του κόσμου και του εαυτού του.
Πόσα χρόνια ασχολείσθε και ποιο ήταν το πρώτο σας έργο ;
Η γραφιστική με την οποία ασχολούμαι επαγγελματικά λειτούργησε αυτοδίκαια και ως μοχλός για τη μετάβασή μου στην ψηφιακή τέχνη. Οι πρώτοι πειραματισμοί ξεκίνησαν μετά το 2010 και τα πρώτα έργα το 2012. Αυτά ήταν κάποια σχέδια για γλυπτικές γεωμετρικές φόρμες που προέκυψαν μέσα από ένα παιχνίδι σύνθεσης και αφαίρεσης όγκων και επιφανειών. Παράλληλα, στην προσπάθειά μου να εντάξω τα σχήματα σε ένα περιβάλλον άρχισα να συνομιλώ με το χρώμα και τις υφές των επιφανειών.
Το έργο σας θα μπορούσε να είναι μία αλληλουχία από τα βιώματα σας και όσων παρατηρείτε στο γύρω περιβάλλον; Από πού εμπνέεστε;
Τα βιώματα μου λειτουργούν υποσυνείδητα ως έμπνευση. Η μορφή μιας καμπύλης, ένα σχήμα, μια εικόνα, ένα χρώμα μπορεί να είναι το έναυσμα ή το ερέθισμα για τη δημιουργία ενός έργου. Από κει και μετά υπάρχει ένα ταξίδι, μια αναζήτηση που κάποιες φορές φθάνει σε έναν προορισμό. Για να ξεκινήσει και πάλι, έχοντάς τον ως βίωμα πλέον, για τον επόμενο…
Ποια είναι τα βασικά σας εργαλεία;
Κοινά προγράμματα ηλεκτρονικής σχεδίασης και επεξεργασίας εικόνας.
Τι είναι για σας ψηφιακή τέχνη και πως θα χαρακτηρίζατε τον ψηφιακό ζωγράφο;
Η ψηφιακή τέχνη έρχεται ίσως ως φυσική συνέχεια, αφού τα νέα -ψηφιακά- εργαλεία δίνουν άπειρες δυνατότητες έκφρασης και δημιουργίας. Το μέσον μπορεί να είναι διαφορετικό, η αναζήτηση της αλήθειας όμως για έναν δημιουργό παραμένει πάντα το ζητούμενο. Οπότε, ένας “φηφιακός” ζωγράφος είναι το ίδιο καλλιτέχνης όσο και ένας “μη ψηφιακός”.
Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;
Το κάθε έργο είναι η καταγραφή της αναζήτησης μιας περιόδου. Ως τέτοιο παραμένει καταγεγραμμένο στη λίστα των βιωμάτων μου.
Η ψηφιακή ζωγραφική είναι μια αναδυόμενη μορφή τέχνης. Πιστεύετε ότι έχει σχέση με τις παραδοσιακές τεχνικές ζωγραφικής;
Τα πάντα είναι συνέχεια και συνέπεια κάποιων άλλων πραγμάτων. Έτσι και η ψηφιακή ζωγραφική είναι συνέχεια της “παραδοσιακής”. Οι ταχύτητες με τις οποίες αλλάζει ο κόσμος, μεταβάλλει και τα μέσα με τα οποία δημιουργούμε. Από το πινέλο και τον καμβά περάσαμε στο ποντίκι και την οθόνη. Ίσως στο μέλλον να μην χρησιμοποιούνται ούτε αυτά…
Πιστεύετε ότι ο κόσμος αποδέχεται την ψηφιακή ζωγραφική ως μια αυτόνομη μορφή τέχνης;
Νομίζω, ναι. Η θετική ανταπόκριση του κόσμου στην έκθεση που πραγματοποίησα διασκέδασε τις όποιες αμφιβολίες είχα για την αποδοχή της ψηφιακής τέχνης.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Άγνωστο…
