Το αυγό πανάρχαιο σύμβολο της γέννησης της ζωής και του θανάτου, το συναντάμε σε πολλές λατρείες, τόσο πρωτόγονες, όσο και περισσότερο εξελιγμένες άρα καμία σχέση δεν έχει με τον χριστιανισμό μόνο ουτε με το Πάσχα…
Το αυγό σαν σύμβολο ζωής και θανάτου
Το αυγό και η Άνοιξη είναι πολύ στενά συνδεδεμένα γεγονότα.
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, Πέρσες, Ινδοί, Ατζέκοι, Μάγια, Ινδιάνοι, Βίκινγκς κλπ. πίστευαν ότι ο κόσμος ξεκίνησε από ένα τεράστιο αυγό. Το αυγό είναι σύμβολο νέας ζωής, ανανέωσης και θανάτου, εδώ κι αιώνες. Υπάρχουν διαφορές αλλά οι περισσότεροι λαοί με κάποιο τρόπο συσχέτισαν την αναγέννηση της φύσης, την άνοιξη, με το αυγό. Υπάρχει η λατινική φράση «Omne vivum ex ovo» που σημαίνει «Η ζωή προέρχεται από το αβγό» αλλά μύθοι πολύ πιο παλιοί, από τις αρχές τις ανθρωπότητας, από την αρχαία Ινδία, Πολυνησία, από το Ιράν, από την Ελλάδα, Εσθονία, Φινλανδία, κεντρική Αμερική, περιέγραψαν την αρχή του σύμπαντος μέσα από το σχήμα του αβγού. Οι σύγχρονοι άνθρωποι θεωρούν αυτονόητη τη σύνδεση των αυγών με το Πάσχα, όμως προτού το αυγό αποκτήσει αυτή την άμεση σχέση με το χριστιανισμό, ήταν σύμβολο ζωής και θανάτου, τουλάχιστον 2.500 χρόνια πριν.
Οι πρώτες ιστορικές μαρτυρίες συμβολισμού του αυγού στη θρησκεία χρονολογούνται το 500 π.κ.ε. Στην περίοδο των Αχαιμενιδών, το Περσικό ημερολόγιο ήταν επηρεασμένο από το ζωροαστρισμό και η εαρινή ισημερία, η πρώτη ημέρα του ημερολογιακού τους έτους, καθιερώθηκε ως αργία. Με την ονομασία Nowruz, η συγκεκριμένη γιορτή εξακολουθεί σήμερα να γιορτάζεται με το βάψιμο, το κέρασμα και την κατανάλωση αυγών και έτσι εορταζόταν στο παρελθόν, όπως βλέπουμε σε ανάγλυφα από την Περσέπολη (π. 500 π.κ.ε.) όπου ευγενείς και ιερείς παριστάνονται να κρατούν στα χέρια αυγά. Οι αρχαίοι Έλληνες, οι Πέρσες και οι Κινέζοι έδιναν τα αυγά σαν δώρα, στις ανοιξιάτικες γιορτές τους πολύ πριν τις προ-Χριστιανικές ανοιξιάτικες γιορτές. Εμφανίζονται δε παράλληλα στην μυθολογία, όπου διαβάζουμε πως το Πουλί του Ήλιου έχει εκκολαφτεί από το Αυγό της Γης. Μερικά παγανιστικά έθιμα δείχνουν τον παραλληλισμό του αυγού προς τη δημιουργία της ζωής πάνω στη γη. Ο Ουρανός και η Γη θεωρούνταν σαν να ήταν τα μισά ενός αυγού, από όπου ξεπρόβαλε η ζωή πάνω στη Γη.
Το αυγό, πανάρχαιο σύμβολο της γένεσης του κόσμου.
Πανάρχαιο σύμβολο της γέννησης της ζωής και του θανάτου, το συναντάμε σε πολλές λατρείες, τόσο πρωτόγονες, όσο και περισσότερο εξελιγμένες άρα καμία σχέση δεν έχει με τον χριστιανισμό μόνο. Είναι στη λαϊκή και μυθολογική φαντασία το σύμβολο της ζωής. Έχει μέσα του δύναμη ζωική και πίστευαν πως μπορούσε να την μεταδώσει στους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά. Μερικοί υποθέτουν ότι τα κόκκινα αυγά του Πάσχα, διαδόθηκαν στην Ευρώπη, την Ασία και την Κίνα από ένα έθιμο των Καλανδών. Άλλοι θεωρούν αρχική κοιτίδα τους την Αίγυπτο.
* Στη νύχτα του κόσμου ένα αυγό άνοιξε στα δύο και από μέσα του βγήκε ο κόσμος, διηγούνται οι Πέρσες.
* Στο έπος των Φιλανδών «Καλεβάλα», το αυγό που περιείχε τον κόσμο, έπεσε από τον ουρανό στην αγκαλιά της μάνας των νερών.
* Αλλού, το κοσμικό αυγό γονιμοποιείται από τον ήλιο.
* Στην αρχαία Αίγυπτο, το αυγό, ως Λόγος Δημιουργός, ταξιδεύει στην προαιώνια θάλασσα.
* Στην Κίνα συνηθίζονταν οι προσφορές αυγών την Άνοιξη για γονιμότητα και αναγέννηση.
* Στην πανάρχαια Ουρ της Μεσοποταμίας, προσφέρανε αυγά στους νεκρούς.
* Στην ελληνική αρχαιότητα αποθέτανε αυγά στα χέρια ειδωλίων του Διονύσου ως σύμβολα αναγέννησης.
* Στην ελληνική μυθολογία η Λήδα, από την ένωσή της με τον Δία, γέννησε ένα αυγό από όπου αναδύθηκαν οι Διόσκουροι.
* Στους Εβραίους, τα αυγά ήταν τροφή πένθους. Τροφή που δεν είχε ολοκληρωθεί ως ζωή.
* Στα λαϊκά παραμύθια, μέσα σε ένα αυγό, καλά φυλαγμένο, κρύβεται η ζωή ενός γίγαντα ή ήρωα.
* Τα χρωματιστά αυγά και ιδιαίτερα τα κόκκινα μνημονεύονται για γιορταστικούς σκοπούς, στην Κίνα ήδη από τον 5ο αιώνα και στην Αίγυπτο από το 10ο. Το 17ο αιώνα τα βρίσκουμε τόσο στους Χριστιανούς όσο και στους Μωαμεθανούς (Μεσοποταμία, Συρία).
* Για τους πρώτους Χριστιανούς το αυγό είναι το σύμβολο της Ανάστασης του Χριστού. Στο Μεσαίωνα, βάφονταν αυγά για να δοθούν σαν δώρα το Πάσχα.
* Κατά τον 17ο αιώνα, ο Πάπας Παύλος ο 5ος ευλόγησε το ταπεινό αυγό με μια δέηση: “Ευλόγησε Ύψιστε το δικό σου αυτό δημιούργημα, το αυγό, το οποίο μπορεί να γίνει μια ευεργετική τροφή των δικών σου πιστών τρώγοντας και ευγνωμονώντας Σε, ένεκεν της Ανάστασης του Κυρίου μας”.
Το αυγό ως ρωμαϊκό σύμβολο μαγείας
Είχαν απόλυτη επιρροή οι Πέρσες στις εορτές και τα σύμβολα των πρώτων χριστιανικών χρόνων, άλλωστε από την Περσία ξεκίνησαν όλες οι μονοθεϊστικές θρησκείες. Η πρώτη βεβαιωμένη χρήση του αυγού ως χριστιανικού συμβόλου τοποθετείται στη Ρωμαϊκή περίοδο, αφού οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν ως τέτοιο. Κατά τη διάρκεια των παγανιστικών ετών της Αυτοκρατορίας, τα αυγά ήταν μέρος των βακχικών ή διονυσιακών μυστηρίων, πιθανότατα ως χθόνιο σύμβολο (Μακρόβιος, Saturnalia). Το αυγό χρησιμοποιούνταν σε κατάρες κι αντιστρόφως, είχαν και αποτροπαϊκό χαρακτήρα (Clarke 1979). Τον 15ο αιώνα κτίστηκε ένα οχυρωμένο κάστρο στον Κόλπο της Νάπολης, και σύμφωνα με το θρύλο, ο ποιητής Βιργίλιος (1ος αι. π.κ.ε.) είχε θάψει ένα αυγό στο σημείο, για προστασία από το κακό, εξού και η σύγχρονη ονομασία του κάστρου είναι Castel dell’Ovo [Κάστρο του Αυγού].
Οι συμβολικές χρήσεις του αυγού ποίκιλλαν στον ρωμαϊκό κόσμο. Ωστόσο, η σύνδεση ανάμεσα στα αυγά και τη γέννηση είναι σαφής. Ο Ρωμαίοι είχαν πολλά είδη πτηνών και οι περισσότεροι άνθρωποι πιθανότατα θα παρατηρούσαν τις κότες, τα περιστέρια κλπ. να κλωσούν αυγά, από τα οποία ξεπεταγόταν μια καινούργια ζωή. Η ρωμαϊκή ιατρική επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τις πραγματείες του Ιπποκράτη (400 π.κ.ε.) όπου η εκκόλαψη αυγών συχνά αναφερόταν σε σύγκριση με τη γέννηση των ανθρώπων. Στο Περί Φύσεως Παιδίου (29.1-3) ένα βρέφος που γεννιέται περιγράφεται σε άμεση αναλογία με ένα κοτοπουλάκι που σπάει το κέλυφος του αυγού (Hanson, 2008).
Εgg tips!
Ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα για να απολαύσετε τα πασχαλινά αβγά, χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις.Τα αβγά μπορεί να είναι «φορείς» βακτηρίων που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση, με πρωταγωνιστή αυτών την σαλμονέλα. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας του βαψίματος να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής:
- Επιλέξτε όσο το δυνατόν πιο φρέσκα αβγά και ελέγξτε την καρτέλα μήπως υπάρχει κάποιο σπασμένο.
- Πλύνετε καλά τα χέρια σας πριν τα πιάσετε σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, (βράσιμο, βάψιμο, ψύξη κλπ).
- Μην χρησιμοποιείτε ραγισμένα ή βρώμικα αβγά
«Βράσιμο»
Τοποθετήστε ένα μόνο στρώμα αβγών σε μια κατσαρόλα. Προσθέστε νερό τουλάχιστον 2,5 εκ. πάνω από τα αβγά. Σκεπάστε την κατσαρόλα και μόλις βράσει το νερό αφαιρέστε την προσεκτικά από τη φωτιά. Αφήστε τα αβγά να σταθούν (18 λεπτά για πολύ μεγάλα αβγά, 15 λεπτά για μεγάλα, 12 λεπτά για μέτρια). Στη συνέχεια ρίξτε άφθονο κρύο νερό πάνω τους και όταν είναι αρκετά δροσερά για να τα πιάσετε, τοποθετήστε τα σε ένα ανοιχτό δοχείο στο ψυγείο, όπου μπορούν να στεγνώσουν.
Η μέθοδος (ήπιο μαγείρεμα) συνιστάται εναλλακτικά του βρασίματος για τα αβγά που πρόκειται να βαφτούν, από το Αμερικανικό Συμβούλιο Αβγών (American Egg Board). Με αυτόν τον τρόπο ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος να σπάσουν, ενώ επιπλέον δεν σχηματίζονται πράσινα «δαχτυλίδια» γύρω από τον κρόκο, όπως με το βράσιμο.
Βάψιμο
Αν σκοπεύετε να φάτε τα χρωματιστά αβγά, χρησιμοποιήστε βαφές ειδικές για τρόφιμα Μπαγκατζούνης
Τοποθετήστε τα αβγά μέσα στη βαφή και βάλτε τα στο ψυγείο, αφήνοντάς τα περίπου 30 λεπτά. Όσο περισσότερο παραμείνουν μέσα στη βαφή, τόσο πιο βαθύ θα είναι το χρώμα.
Εάν ένα αβγό σπάσει κατά το βάψιμο θα πρέπει να το πετάξετε, καθώς μέσα από τις ρωγμές του κελύφους μπορεί να εισέλθουν βακτήρια.
Συντήρηση
Βεβαιωθείτε ότι τα αβγά δεν έχουν μείνει έξω από το ψυγείο για περισσότερο από 2 ώρες.
Διατηρήστε τα χρωματισμένα αβγά στο ψυγείο, τοποθετώντας τα σε ράφι με τη θήκη τους και όχι στην πόρτα του ψυγείου.
Κρατήστε τα στο ψυγείο μέχρι λίγο πριν την κατανάλωσή τους.
Να θυμάστε ότι ισχύει ο κανόνας των 7 ημερών. Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να καταναλωθούν μέσα σε 7 ημέρες.
Πηγές: American Heart Association, FDA, Minnesota Dept. of Health, Institute of Agriculture and Natural Resources- University of Nebraska
