Ήταν λίγο πριν το μεσημέρι του Σαββάτου της 13ης Μαΐου 1995, όταν μια πρωτοφανής, στην ιστορία της περιοχής, σεισμική δόνηση 6,6 R συγκλόνισε την Κοζάνη και τα Γρεβενά προκαλώντας τεράστιες καταστροφές, οι οποίες αποτιμήθηκαν αργότερα σε πολλά δις δραχμές.
Η σεισμική ζώνη τοποθετήθηκε γεωλογικά στο δυτικό περιθώριο της Πελαγονικής ζώνης και περιλαμβάνει τμήμα της Λεκάνης Κοζάνης-Σερβίων και της Λεκάνης Γρεβενών καθώς και την ορεινή μάζα του Βούρινου, που τις διαχωρίζει. Το ρήγμα όπου προκλήθηκε ο σεισμός οριοθετείται στη νότια πλευρά της λίμνης Πολυφύτου και είχε κατεύθυνση από το Ρυμνίο προς το Παλαιοχώρι και το Νησί σε μήκος 30 περίπου χλμ.
Ο χορός των Ρίχτερ ξεκίνησε με δόνηση μεγέθους 3,6 R, που σημειώθηκε στις 11.18΄εκείνο το πρωινό του Σαββάτου, για να ακολουθήσουν άλλοι δύο προσεισμοί, αυξανόμενοι σε μέγεθος, στις 11.42΄ και στις 11.43΄, μεγέθους 3,8 R και 4,1 R αντίστοιχα.
Στις 11 και 47΄πρώτα λεπτά, ο εγκέλαδος χτύπησε με μανία την περιοχή με 6,6 R, κάνοντας την έντονα αισθητή σ’ ολόκληρη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα.
Όπως ήταν φυσικό το χτύπημα του εγκέλαδου αιφνιδίασε τόσο τους κατοίκους όσο και τους σεισμολόγους, αφού η περιοχή δεν είχε απειληθεί άλλη φορά κατά το παρελθόν από τόσο ισχυρό σεισμό.
Από θαύμα η περιοχή δεν θρήνησε ούτε ένα θύμα παρά μόνο 30 περίπου τραυματίες, θαύμα το οποίο οι κάτοικοι αποδίδουν και στην παρουσία της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας Ζιδανιώτισσας στην Κοζάνη, την λιτανεία της οποίας η εκκλησία μας πραγματοποιεί κάθε χρόνο τέτοια μέρα.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Αντισεισμικής Προστασίας τουλάχιστον 10.500 κτίρια στο νομό Κοζάνης και στο νομό Γρεβενών κατέρρευσαν ή έπαθαν διάφορες βλάβες από το σεισμό. Το Χρώμιο, το Δαφνερό, και το Ρύμνιο στο Νομό Κοζάνης καταστράφηκαν……. Η Κνίδη, το Καλαμίτσι, η Βάρη, ο Ταξιάρχης και η Κοκκινιά στο Νομό Γρεβενών ισοπεδώθηκαν……
Καταστράφηκαν επίσης δεκάδες βυζαντινά μνημεία και εκκλησίες, ενώ σημειώθηκαν μεγάλες καταστροφές και σε σχολικά κτίρια ορισμένα εκ των οποίων ή κατέρρευσαν ή κρίθηκαν ακατοίκητα.
Μετά το χτύπημα του εγκέλαδου στις 13 Μαΐου 1995 τέθηκε σε ισχύ το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, η περιοχή χαρακτηρίστηκε σεισμόπληκτοι και άμεσα κινητοποιήθηκαν ο στρατός και οι αρμόδιες υπηρεσίες.
Για την στέγαση των σεισμοπλήκτων διανεμήθηκαν χιλιάδες σκηνές στα Γρεβενά και στην Κοζάνη.
Σε κάθε οικογένεια που επλήγη από το σεισμό της 13ης Μαΐου 1995 δόθηκε σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια έκτακτη οικονομική βοήθεια μέχρι και 200.000 δραχμές.
Οι δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ εκείνης της εποχής, αποτύπωσαν με την πένα και την φωτογραφία τους από την πρώτη στιγμή τα όσα είχαν συμβεί ενημερώνοντας την κοινή γνώμη και δίνοντας και μεταφέροντας τις απαραίτητες πληροφορίες στους απλούς πολίτες.
Εκτός από τους τοπικούς δημοσιογράφους και τα τοπικά ΜΜΕ, τα τοπικά τηλεοπτικά κανάλια και το ραδιόφωνο της ΕΡΑ Κοζάνης που ανέλαβε την ενημέρωση των πολιτών από τα πρώτα κρίσιμα λεπτά μετά την σεισμική δόνηση, στην Κοζάνη και τα Γρεβενά, έφτασαν στην περιοχή ως ανταποκριτές μεγάλων ελληνικών εφημερίδων και ξένων πρακτορείων ειδήσεων οι φωτορεπόρτερ Γιώργος και Νίκος Γιακουμίδης, τις φωτογραφίες των οποίων φιλοξενούμε σήμερα στο αφιέρωμα μας και οι οποίες αποτυπώνουν φωτογραφικά το μέγεθος της καταστροφής.
25 χρόνια μετά στο Πυλωρί, στην Πεπονιά, στον Πολύλακο, στο Κλίμα, στο Αξιόκαστρο του Δήμου Βοΐου, στο Καλώχι, στο Καλαμίτσι και τον Μεσόλακο στα Γρεβενά, οι κάτοικοι ακόμα υπομένουν και περιμένον να βρεθεί λύση στα προβλήματα που δημιούργησε ο σεισμός.
Τα έργα υποδομής αν και τα περισσότερα έχουν ολοκληρωθεί τον τελευταίο χρόνο, η δημοπράτηση του οικισμού στο Βοϊο, το ξεκαθάρισμα των δικαιούχων των οικοπέδων είναι εξισώσεις που δεν έχουν λυθεί ακόμη.
25 χρόνια μετά η δημοπράτηση του οικισμού και η παράδοση του έργου από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στη δημοτική αρχή του δήμου Βοΐου αναμένεται να δώσει λύσεις και προοπτική στους ανθρώπους που για περίπου είκοσι χρόνια περίμεναν να έχουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους.
Πηγή: ΕΣΗΕΜ-Θ (Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης)
Λίγα λόγια για τους αδελφούς Νικόλαο και Γεώργιο Γιακουμίδη τις φωτογραφίες των οποίων φιλοξενούμε.
O Γιώργος Γιακουμίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1956, όπου ζω και εργάζεται μέχρι σήμερα. Ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως φωτορεπόρτερ το 1978, αρχικά ως ελεύθερος επαγγελματίας. Συνεργάστηκε με το σύνολο των τοπικών εφημερίδων αλλά και αθηναϊκών καλύπτοντας φωτογραφικά όλα τα σημαντικά γεγονότα, πολιτικά, κοινωνικά και αθλητικά, στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας.
Ο Νίκος Γιακουμίδης είναι φωτογράφος από το έτος 1982 με έδρα την πόλη της Θεσσαλονίκης. Το 1985 δημιουργεί αυτόνομο φωτοειδησεογραφικό πρακτορείο, διατηρώντας συνεργασίες με εφημερίδες, περιοδικά, έντυπα και οργανισμούς της Ελλάδας. Συνεργάτης με τα μεγαλύτερα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία (Reuters-Associated Press), για την κάλυψη διαφόρων θεμάτων καθώς και με τις εφημερίδες «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Βορείου Ελλάδος», «Αγγελιοφόρος» και «Τα Νέα». Συνεργασία με το Δημοσιογραφικό Όμιλο Λαμπράκη για την κάλυψη θεμάτων από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Σερβία, Aλβανία, ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, Τουρκία). Αποκλειστικός φωτογράφος του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης . Έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις και φεστιβάλ μεταξύ των οποίων και η ατομική συμμετοχή στο Φεστιβάλ Φωτογραφίας που διοργάνωσε η ΕΣΗΕΜ-Θ στην Κοζάνη, στο πλαίσιο της Δράσης «Πάμε Απέναντι», όπου απέσπασε το Α΄ Βραβείο.
