Το Ερμιόνιο είναι ένα ιστορικό κτίριο, Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, του 1930 στο κέντρο της πόλης της Κοζάνης. Έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς βασιλείς, αρχηγούς κρατών, πρωθυπουργούς και άλλα ιστορικά πρόσωπα.
Το ξενοδοχείο «ΕΡΜΙΟΝΙΟΝ» είναι ένα από τα ελάχιστα δείγματα αστικής αρχιτεκτονικής της πόλης. Το κτίριο κτίστηκε το 1931 – 32, μετά από μελέτη του μηχανικού Μαξ Ρούμπενς, με προορισμό την ξενοδοχειακή χρήση, με εντολή και χρηματοδότηση των ιδιοκτητών του οικοπέδου και της επιχείρησης Πέτρου και Ηλία υιών Κωνσταντίνου Βαμβακά.
Από αρχιτεκτονικής πλευράς είναι εκλεκτικιστικό τυπικό της περιόδου 1920 – 1930 με επιδράσεις ίσως από Θεσσαλονίκη ή έξω από την Ελλάδα, σύμφωνα με το ηλεκτρονικό αρχείο διατηρητέων κτιρίων και οικισμών του ΥΠΕΧΩΔΕ, που δημιουργήθηκε και τέθηκε σε λειτουργία πρόσφατα.
Η ιστορία του κτιρίου είναι συνυφασμένη με την ιστορία της Κοζάνης για μισό και πλέον αιώνα και άρρηκτα συνδεδεμένη με σημαντικά οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα. Το ξενοδοχείο εξυπηρέτησε εμπορικούς αντιπροσώπους, δημοσίους υπαλλήλους, διερχόμενους ταξιδευτές και περιηγητές της πόλης. Η πλατεία Νίκης, η κεντρική πλατεία της πόλης στην οποία το κτίριο δεσπόζει, είναι η πάλλουσα καρδιά της Κοζάνης όχι μόνο στον πολιτικό αλλά και στον πολιτιστικό τομέα.
Εδώ διεξάγονται οι μεγάλες πολιτικές συγκεντρώσεις, οι διεκδικητικές συγκεντρώσεις των εργαζομένων και των φοιτητών, οι παρελάσεις και οι καταθέσεις στεφάνων στις εθνικές επετείους, τα κεντρικά λαογραφικά δρώμενα της Αποκριάς, η λειτουργία της Ανάστασης του Μ. Σαββάτου. Το ξενοδοχείο είναι μάρτυρας όλων των σημαντικών γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στην πλατεία. Στο ΕΡΜΙΟΝΙΟ διέμεινε και ο βασιλιάς της Αλβανίας Αχμέτ Ζιώγου τον Μάιο του 1939 καταφυγών μετά την εισβολή των Ιταλών στην Αλβανία, έχοντας μαζί το θησαυροφυλάκιο της χώρας του, μας πληροφορεί ο Κοζανίτης ερευνητής και συγγραφέας Γιώργος Παφίλης.
