Οι εύζωνες είναι απόγονοι του έπους των βαλκανικών πολέμων και του έπους του 1821,προστάτες και θεματοφύλακες του ελληνισμού, κατέχουν την μοναδική τιμή του ελληνικού στρατού να παραμένουν όλο το 24ωρο άγρυπνοι φρουροί, στο μνημείο του Άγνωστου στρατιώτη ως ένδειξη ευγνωμοσύνης του έθνους στους ήρωες του.
Η πρώτη μαρτυρία για εύζωνες συναντάται στα ομηρικά έπη, δηλαδή πριν από 3.000 χρόνια. Ο Όμηρος αποκαλεί τους Μυρμιδόνες του Αχιλλέα, εύζωνες και τους εγκωμιάζει για το θάρρος τους και την ταχύτητά τους στην μάχη. Σήμερα οι Εύζωνες στελεχώνουν την προεδρική φρουρά, επιλέγονται με αυστηρά κριτήρια. Ήθους, παράστασης και συμπεριφοράς. Μετά από επίμονη εκπαίδευση φέρουν τη δοξασμένη στολή. Το εθνικό ένδυμα των αγωνιστών του 1821. Η φουστανέλα αποτελείται από λευκό ύφασμα μήκος 30 μέτρων και φτάνει μέχρι τα γόνατα. Τη συναντάμε κυρίως στην Πελοπόννησο, στην Αττική και στη Στερεά Ελλάδα.
Το καπέλο τους είναι φτιαγμένο από κόκκινη τσόχα. Εκφράζει το αίμα, το πένθος και τα δάκρυα των Ελλήνων στο βωμό της Ελευθερίας κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Το τσαρούχι των ευζώνων
Χαρακτηριστικός είναι ο ήχος από το τσαρούχι. Είναι χειροποίητα, με κόκκινο δέρμα και στις σόλες τους υπάρχουν 60 καρφιά. Το ζευγάρι ζυγίζει περίπου 3 κιλά. Η μύτη του τσαρουχιού στο πάνω μέρος της καταλήγει σε μια αιχμηρή προεξοχή η οποία είναι η γνωστή φούντα η οποία καλύπτει αυτή την αιχμηρή προεξοχή.
Τα καθήκοντα των Ευζώνων
Οι Εύζωνοι είναι κληρωτοί στρατεύσιμοι οπλίτες, οι οποίοι επιλέγονται για να υπηρετήσουν στην Προεδρική Φρουρά βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, στα οποία περιλαμβάνονται χαρακτήρας, ήθος και πίστη στην αποστολή του Ευζώνου.
Εκτελούν τιμητική φρουρά καθ΄όλο το 24ωρο με βάρδιες μιας ώρας στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, στο Προεδρικό Μέγαρο και στην Πύλη του Στρατοπέδου της Προεδρικής Φρουράς, κατά την επίσημη έπαρση και υποστολή της Σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, αποδίδουν τιμές στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και σε αρχηγούς ξένων κρατών ή αντιπροσώπους τους και συμμετέχουν σε εορταστικές και εθνικές εκδηλώσεις στο εσωτερικό και εξωτερικό.
Οι Κρήτες Εύζωνοι εκτελούν ευζωνική υπηρεσία στο εσωτερικό του Προεδρικού Μεγάρου κατά τις διάφορες επίσημες εκδηλώσεις και τρεις παίρνουν μέρος στην Κυριακάτικη Αλλαγή Φρουράς, ενώ οι Πόντιοι Εύζωνοι, οι Βρακοφόροι του Αιγαίου Αρχιπελάγους και οι Θρακιώτες λαμβάνουν μέρος σε ειδικές τελετές.
Η επίσημη τελετή της Αλλαγής Φρουράς στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, στην πλατεία Συντάγματος μπροστά από το Κοινοβούλιο γίνεται κάθε Κυριακή, στις 11.00 το πρωί. Πραγματοποιείται παρέλαση από το στρατόπεδο της Προεδρικής Φρουράς μέχρι το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη με τη μπάντα Στρατιωτικής Μουσικής την πολεμική σημαία της Προεδρικής Φρουράς να προηγούνται. Είναι μία τελετή που εντυπωσιάζει Έλληνες και ξένους τουρίστες.
«Ο Εύζωνος αντιπροσωπεύει τον Έλληνα, ο οποίος έχει ταχθεί “να φυλάττει Θερμοπύλες»
«Σήμερα δεν φυλάττουν Θερμοπύλες, αλλά μια «κλίνη κενή εστρωμένη των αφανών» και ως άοκνοι τηρητές του όρκου τους, στέκονται εκεί στα καλογυαλισμένα μάρμαρα, φύλακες της μνήμης των άγνωστων προπατόρων μας» σημειώνεται στο βιβλίο “Οι Εύζωνοι” (Ιστορία, Στολές, Οπλισμός) απο δύο ερευνητές που ακολουθούν την ιστορική διαδρομή του Σώματος των Ευζώνων
