Στα μάτια μου η Κοζάνη δεν είναι μία bike-friendly πόλη. Και δεν θα μπορούσε άλλωστε να είναι καθώς το ποδήλατο στην πόλη μας σταματάει κάπου στην εφηβεία. Το έχουμε συνδέσει με ευχάριστες αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια που αλωνίζαμε τις ανεξερεύνητες διαδρομές της πόλης. Από το ξωκλήσι της Παναγίας μέχρι και τον σταθμό τον τρένων οι διαδρομές πάντα άλλαζαν με αποτέλεσμα κάθε φορά να βλέπεις με διαφορετική οπτική γωνία τον προορισμό.
Οι πολίτες σε όλο τον κόσμο, μέσα στην πανδημία, στράφηκαν στο ποδήλατο για να δώσουν λύσεις σε μια σειρά από σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν λόγω του κορωνοϊού. Η βελτίωση της υγείας, η ανάταση της ψυχικής υγείας και η άσκηση συντέλεσαν στο να ανασύρουμε από τις αποθήκες τις δύο ρόδες της παιδικής μας ηλικίας. Μετά το περπάτημα, το ποδήλατο αντιπροσωπεύει τον πιο «αθώο» και ήπιο τρόπο μετακίνησης. Είναι αθόρυβο, δεν ρυπαίνει, δεν καταναλώνει χώρο και καύσιμα και είναι το λιγότερο επικίνδυνο μέσο απέναντι στον πεζό.
Ο ποδηλατικός τουρισμός θεωρείται μία από τις πιο δυναμικά ανερχόμενες ταξιδιωτικές τάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το ταξίδι με το ποδήλατο είναι ο ορισμός του να ανακαλύπτεις ένα μέρος με τη δύναμη των ποδιών σου και ταυτόχρονα να βλέπεις γύρω σου. Να νιώθεις την μυρωδιά της κάθε περιοχής και να ανακαλύπτεις εικόνες που μπορούν να ταξιδέψουν σε γρήγορο χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Με πάνω από 46 δισ. ευρώ ετήσιο τζίρο, ο ποδηλατικός τουρισμός θεωρείται η πλέον ανερχόμενη ταξιδιωτική τάση στην Ευρώπη. Το 2012, μια μελέτη της Travel Oregon έδειξε ότι ο ποδηλατικός τουρισμός δημιούργησε οικονομικά οφέλη 400 εκατομμυρίων δολαρίων για το κράτος, δημιουργώντας άνθηση στην απασχόληση, το λιανικό εμπόριο, τις υπηρεσίες τροφίμων και τη στέγαση.
Ο ποδηλατικός τουρισμός σπάει την εποχικότητα, είναι φθηνότερος από άλλα είδη τουρισμού, ενώ επιτρέπει μία καλύτερη γνωριμία και επικοινωνία με τον περιβάλλοντα χώρο, τα αξιοθέατα και τη φύση.
Σε μικρές πόλεις, μπορεί οι επιπτώσεις του ποδηλατικού τουρισμού να μην ακούγονται τόσο, αλλά έχουν μεγάλο αντίκτυπο. Από τους ποδηλάτες μεγάλων αποστάσεων έως τους ταξιδιώτες αναψυχής μικρής απόστασης, οι τουρίστες με ποδήλατο είναι συχνά εύποροι ταξιδιώτες. Ξοδεύουν στην πόλη, χωρίς να προσθέτουν ρύπανση, διατηρώντας ζωντανά τα αξιοθέατα και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη και την ευημερία.
Μιλώντας με τον Σπύρο Σιδέρη λάτρη του ποδηλάτου και υποστηρικτή του ποδηλατικού τουρισμού σκιαγραφήσαμε περιοχές στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης που θα μπορούσαν με τις απαραίτητες παρεμβάσεις από την πολιτεία να δημιουργήσουν τις βάσεις για το τουριστικό αυτό μοντέλο όπου με την συνεργασία όλων των Δήμων της Δυτικής Μακεδονίας να δημιουργηθεί ένας νέος ποδηλατικός χάρτης.
Κοζάνη – Ρύμνιο
Δάσος Αργίλου
Καισαρειά – Αιανή
Σιδερά – Λιβερά
Η εκμετάλλευση του παλιού σιδηροδρομικού δικτύου της περιοχής μπορεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο ποδηλατικής πορείας που θα «αναστήσει» τις εγκαταλελειμμένες ράγες όπου με τις κατάλληλες παρεμβάσεις θα κατασκευαστεί ένας ποδηλατόδρομος με σταθμούς αναψυχής και πληροφόρησης σε διαδρομές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που υπόσχονται επαφή με την φύση και την ιστορία, μέσα από ένα ήσυχο, αλλά δραστήριο ταξίδι.
Να μάθουμε στα παιδιά μας να αγαπάνε το ποδήλατο
Για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ποδηλατική κουλτούρα στην πόλη μας ο κ. Σιδέρης προτείνει την σύσταση μιας ομάδας ανθρώπων πάντα με την υποστήριξη του Δήμου Κοζάνης «για να μάθουμε τα παιδιά μας να χρησιμοποιούν σωστά το ποδήλατο». Μέσα από δράσης και μαθαίνοντας βασικούς κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, αλλά και δεξιότητες ζωής για ασφαλή οδήγηση ποδήλατου μπορούμε να χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης παιδιού και ποδήλατου.
Υποδομές
Η προσθήκη λωρίδων για ποδήλατα σε αστικούς δρόμους μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των ποδηλατών σε ολόκληρη την πόλη, όχι μόνο στους δρόμους με νέες λωρίδες ποδηλάτων, σύμφωνα με νέα μελέτη. Το εύρημα, σύμφωνα με τους New York Times, ενισχύει την άποψη ότι οι επενδύσεις σε ποδηλατικές υποδομές μπορούν να ενθαρρύνουν τη μετακίνηση με ποδήλατα, η οποία συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αλλά και στη βελτίωση της υγείας.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, διαπίστωσε ότι σε πόλεις όπου προστέθηκε υποδομή ποδηλάτων, η ποδηλασία είχε αυξηθεί έως και 48% περισσότερο σε σχέση με πόλεις που δεν προσέθεσαν λωρίδες ποδηλάτων.
Στην Ευρώπη, οι πολιτικές για την ποδηλασία είναι εθνικές και όχι ενωσιακές, κάθε χώρα παράγει το δικό της κανονιστικό πλαίσιο, τα δε πρακτικά μέτρα θεσπίζονται κυρίως σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, και δη στις πόλεις. Η υποστήριξη της ΕΕ συνίσταται κυρίως σε παροχή καθοδήγησης, στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και στη χρηματοδοτική στήριξη, όπως για παράδειγμα η συνδρομή στη δημιουργία του ευρωπαϊκού δικτύου ποδηλατοδρόμων Eurovelo. Οι χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναπτύξει μια ενωσιακή στρατηγική για την ποδηλασία, προκειμένου να παρακινηθούν περισσότεροι άνθρωποι να κάνουν ποδήλατο συχνότερα.
Μιλώντας με τον Πρόεδρο του ΟΑΠΝ Δήμου Κοζάνης Ζήση Μάρα συζητήσαμε για το αν ο Δήμος Κοζάνης μπορεί να δημιουργήσει τις υποδομές για την ανάπτυξη αυτού του τουριστικού μοντέλου.
«Στην εποχή της πανδημίας, οι έξυπνες πόλεις σε όλο τον κόσμο αναδεικνύουν το ποδήλατο ως τον καλύτερο τρόπο μετακίνησης».
Υπάρχει σχεδιασμός που χρήζει βελτιώσεις. «Οι πόλεις αλλάζουν και εξελίσσονται» αναφέρει χαρακτηριστικά. Στα νέα δεδομένα οικοδόμησης των πόλεων ανά την Ευρώπη οφείλουμε να ακολουθήσουμε και εμείς τους κανόνες για μια πόλη βιώσιμη.
Το ποδήλατο είναι το μέσο για να ξανά σχεδιαστεί μια Κοζάνη πράσινη, έξυπνη, σύγχρονη και ανθρώπινη.
«Χρειαζόμαστε ξεκάθαρες διαγραμμίσεις, συστηματική ενημέρωση όλων των πολιτών και αυστηρή επιτήρηση από την δημοτική αστυνομία»
«Οι πόλεις αλλάζουν και μαζί τους αλλάζουμε κι εμείς»
Αλλάζουν κυρίως οι παγιωμένες αντιλήψεις μας για τον αστικό σχεδιασμό και την αστική βιωσιμότητα. Σύμφωνα µε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Ένωση σπαταλά κάθε χρόνο 1% του ΑΕΠ της, για την αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, του χαμένου χρόνου που αυτή προκαλεί. Πολλές πόλεις ανά τον κόσμο, ωστόσο, αλλάζουν τον σχεδιασμό τους και κάνουν μεγαλόπνοα και ακριβά σχέδια για να διευκολύνουν τους πολίτες τους να μετακινούνται με ποδήλατο. Αυτές τις διευκολύνσεις μπορούν να εκμεταλλευτούν και οι επισκέπτες.
Εξωστρέφεια και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μπορεί να επιτευχθεί και μέσα από τον ποδηλατικό τουρισμό. Η ανάπτυξη ενός δικτύου Δήμων-τουριστικών προορισμών και ξενοδοχείων φιλικών προς τους τουρίστες-ποδηλάτες σε ολόκληρη την Δυτική Μακεδονία μπορεί να θέσει τις βάσεις για την άνθηση του ποδηλάτου.
Ο ποδηλατικός τουρισμός εμφανίζει έντονη τάση ανάπτυξης σε διεθνές επίπεδο, καλύπτοντας μια αγορά πιο «ενεργών» τουριστών, οι οποίοι απομακρύνονται από το πρότυπο του μαζικού τουρισμού και αναζητούν από τα ταξίδια και τις διακοπές τους ξεχωριστές βιωματικές εμπειρίες και γνώσεις, που σχετίζονται με τα τοπικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και τους κατοίκους της.
