Η ταινία – σταθμός «Στη φωλιά του κούκου», σε σκηνοθεσία Μίλος Φόρμαν με τον Τζακ Νίκολσον να κερδίζει το πρώτο Όσκαρ της καριέρας του, θα προβάλλεται από τις 25 Αυγούστου στους κινηματογράφους, σε νέα ψηφιακή κόπια, 60 χρόνια από την έκδοση του μυθιστορήματος και 45 χρόνια από την κυκλοφορία του φιλμ.
Η ταινία μιλά για έναν εγκληματία με ελεύθερο πνεύμα, που μεταφέρεται σε ψυχιατρική κλινική και ηγείται, ως αρχηγός των ασθενών, της πτέρυγας ενός ψυχιατρείου, με έναν ευχάριστο συνδυασμό θράσους και ευρηματικότητας. Βασιζεται στο διάσημο μυθιστόρημα του Κεν Κέισι, και η παραγωγή είναι των Σολ Ζάετς και Μάικλ Ντάγκλας για την Fantasy Films.
Το βιβλίο που δημοσιεύτηκε το 1962, προέβλεψε όχι μόνο την εξέγερση εκείνης της δεκαετίας, αλλά και την επακόλουθη καταστολή στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Αιχμαλώτισε τη φαντασία μιας ολόκληρης γενιάς, παραμένοντας στις λίστες των μπεστ σέλερ και των υψηλότερα βαθμολογημένων ταινιών στις σχετικές λίστες, μέχρι και σήμερα. Αυτές είναι σαφείς ενδείξεις ότι η ιστορία του Κέισι, που γράφτηκε μεταξύ νύχτας και αυγής, όταν εργαζόταν σε νυχτερινή βάρδια ως βοηθός στο Νοσοκομείο Βετεράνων του, άγγιξε μία ευαίσθητη ανθρώπινη χορδή που αντηχεί ακόμα.
Χρησιμοποιώντας ένα μεταφορικό πλαίσιο -το φρενοκομείο- για να συμβολίσει το άτομο ενάντια στο σύστημα, η ιστορία παίρνει τη δύναμή της από τη συσσώρευση αναρίθμητων λεπτομερειών που αποκαλύπτουν τι είναι η ζωή μέσα σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα. Ήταν αυτός ο ρεαλισμός που ενδιέφερε τον σκηνοθέτη Φόρμαν, ο οποίος πέρασε αρκετές εβδομάδες στο Κρατικό Ψυχιατρικό Νοσοκομείο του Όρεγκον στο Σάλεμ, δουλεύοντας το σενάριο με τους Λώρενς Χάουμπεν και Μπο Γκόλντμαν. Αργότερα, ολόκληρη η ταινία γυρίστηκε εκεί, χρησιμοποιώντας πολλούς από τους ασθενείς, βοηθούς και γιατρούς του ψυχιατρείου, τόσο μπροστά στην κάμερα όσο και στο προσωπικό και το συνεργείο. Ήταν μια σπάνια συλλογική προσπάθεια που, τελικά, άγγιξε βαθιά κάθε άτομο που σχετίζεται με την παραγωγή.
Υπόθεση
Στο Όρεγκον του 1963, ο Ραντλ Πάτρικ Μακ Μέρφι (Τζακ Νίκολσον) ένας ψυχοπαθής εγκληματίας που εκτίει μικρή ποινή σε αγροτική φυλακή, μεταφέρεται σε ψυχιατρική κλινική. Ο Μακ Μέρφι ελπίζει πως εκεί θα περάσει τους τελευταίους μήνες της ποινής του σε ένα περιβάλλον πιο ήρεμο και αποφεύγοντας τη σκληρή δουλειά. Η πτέρυγα του Μακ Μέρφι, όμως, διευθύνεται από τη σκληρή και άκαμπτη νοσοκόμα Μίλντρεντ Ρέιτσεντ (Λουίζ Φλέτσερ), η οποία χρησιμοποιεί ανορθόδοξες ιατρικές μεθόδους προκειμένου να υποτάξει και να ταπεινώσει τους ασθενείς της.
Ο Μακ Μέρφι ανακαλύπτει ότι οι ασθενείς φοβούνται περισσότερο τη Ρέιτσεντ από την επανένταξή τους στον έξω κόσμο και, γρήγορα, γίνεται αρχηγός μιας ομάδας ασθενών. Οι ασθενείς αυτοί είναι ο Μπίλι Μπίμπιτ (Μπραντ Ντουρίφ) -ένας νέος που τραυλίζει από νευρικότητα, ο Τσάρλι Τσεσγουίκ (Σίντνεϊ Λάσικ) -ένας άνδρας με συμπεριφορά και αντιδράσεις παιδιού, ο Μαρτίνι (Ντάνι Ντε Βίτο) που έχει παραισθήσεις, ο Ντέιλ Χάρντιγκ (Γουίλιαμ Ρέντφιλντ) -ένας μορφωμένος παρανοϊκός και ο Τσιφ Μπρόμντεν (Γουίλ Σάμσον) -ένας πανύψηλος κωφάλαλος Αμερικανός ιθαγενής. Ο Μακ Μέρφι συγκρούεται με τη νοσοκόμα Ρέιτσεντ και ένας πόλεμος νεύρων ξεσπάει ανάμεσά τους.
Η ταινία έλαβε διθυραμβικές κριτικές μετά την κυκλοφορία της το 1975, κατάφερε να κερδίσει έξι χρυσές σφαίρες και προτάθηκε για εννέα βραβεία Όσκαρ. Τη βραδιά της 48ης απονομής των βραβείων, το 1976, απέσπασε πέντε χρυσά αγαλματίδια, στις πέντε βασικές κατηγορίες, ισοφαρίζοντας έτσι το ρεκόρ που κατείχε, από το 1934, η ταινία του Φρανκ Κάπρα, «Συνέβη μια νύχτα». Στην κατηγορία καλύτερη ταινία, κατάφερε να υπερισχύσει των ταινιών «Τα σαγόνια του καρχαρία» και «Νάσβιλ».
