Υπάρχει κάτι που σχηματίζει τις ζωές μας περισσότερο από τις ιστορίες που λέμε, τις ιστορίες που ακούμε; Ένα εικαστικά επιβλητικό δείγμα σινεμά κάπου ανάμεσα στην παράδοση και τη φαντασία, που υπογραμμίζει θριαμβευτικά το πώς οι αφηγήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της ίδιας μας της ύπαρξης – ακόμα και στις πιο σκληρές συνθήκες.
Ένας νεαρός άνδρας στέλνεται στη La Maca, μια φυλακή χτισμένη μέσα στο δάσος της Ακτής Ελεφαντοστού, η οποία διοικείται από τους κρατούμενούς της. Σύμφωνα με την παράδοση, με τον ερχομό του κόκκινου φεγγαριού, το Αφεντικό τον χρίζει νέο Ρωμαίο και του ζητά να αφηγηθεί μια ιστορία στους υπόλοιπους κρατούμενους. Μαθαίνοντας τη μοίρα που τον περιμένει, αρχίζει να διηγείται τη μυσταγωγική ζωή του θρυλικού εγκληματία με το όνομα Βασιλιάς της Ζάμα. Πρέπει όμως η ιστορία να κρατήσει μέχρι την αυγή…
Σημείωμα σκηνοθέτη Φιλίπ Λακότ
…για την αληθινή ιστορία πίσω από την ταινία
Ως παιδί, μια φορά την εβδομάδα επισκεπτόμουν τη μητέρα μου στη φυλακή Maca, στην άκρη του δάσους Banco της Ακτής Ελεφαντοστού, όπου ήταν έγκλειστη για πολιτικούς λόγους. Καθώς δεν υπήρχαν αίθουσες επισκέψεων, περίμενα μαζί με τους κρατούμενους που κυκλοφορούσαν ελεύθερα ανάμεσα στους επισκέπτες. Άκουγα τη γλώσσα της φυλακής. Ήταν ένας κόσμος που μου άρεσε να παρατηρώ, ακόμα κι αν δεν μπορούσα να τον αποκωδικοποιήσω πλήρως. Είχα την εντύπωση ότι βρισκόμουν στην αυλή κάποιου αρχαϊκού βασιλείου, με τους πρίγκιπες και τους λακέδες του… Οι επισκέψεις αυτές μου άφησαν έντονες εικόνες και αναμνήσεις, και Η Νύχτα των Βασιλιάδων τρέφεται από αυτές και παρουσιάζει τη φυλακή από μέσα, από την οπτική των κρατουμένων. Το τελετουργικό επιλογής του Ρωμαίου, του κρατούμενου που θα πρέπει να αφηγηθεί μια ιστορία, είναι αληθινό, το πρωτοάκουσα από έναν παιδικό μου φίλο που βγήκε από τη Maca.
Η φυλακή πάντα με ενδιέφερε ως μέρος όπου η ισορροπία δυνάμεων που συναντά κανείς στην κοινωνία, δοκιμάζεται. Κι αυτό είναι ακόμη πιο ρεαλιστικό όταν πρόκειται για κοινωνίες γεμάτες ανισότητες. Το να σε βάλουν φυλακή σήμερα στην Αφρική είναι κάτι που εύκολα μπορεί να συμβεί, είτε επειδή είσαι φτωχός, είτε επειδή σε χρησιμοποιούν ως παράδειγμα για να διασφαλίσουν την τήρηση των νόμων. Οι αφρικανικές φυλακές είναι γεμάτες από νέους που φυλακίζονται για χρόνια σε ομαδικά κελιά, χωρίς να έχουν περάσει από δίκη.
…για την παράδοση του griot
Στις δυτικοαφρικανικές κοινωνίες, υπάρχει η παράδοση του griot, και ονομάζεται “djéli” που σημαίνει αίμα. Σε μια κουλτούρα που είναι ουσιαστικά προφορική, griot είναι εκείνος που τρέφει τον κοινωνικό ιστό. Είναι αφηγητής, ιστορικός και τραγουδιστής “εγκωμίων”, αλλά αυτά τα τρία πράγματα δεν μπορούν να υπάρξουν το ένα χωρίς το άλλο. Αυτό κάνει ο αφηγητής μου, ο Ρωμαίος, όταν μεταμορφώνει τη ζωή ενός αληθινού χαρακτήρα σε μύθο. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας του περνά από τον ρεαλισμό στη μαγεία, από το πολιτικό γεγονός στον μύθο. Η αφήγηση του Ρωμαίου μέσα στη φυλακή αντηχεί την τέχνη των griots. Σαν αυτούς, η ιστορία του σημαδεύεται από τραγούδια. Επιπλέον, Η Νύχτα των Βασιλιάδων αντλεί έμπνευση κι από τον αστικό πολιτισμό. Μοιάζει με μάχες τραγουδιού ή παραστάσεις επί σκηνής.
…για τη γέννηση της ποίησης
Εν τέλει, επικεντρώθηκα γύρω από τη φυλακή κι ως τόπο όπου δημιουργούνται αφηγήσεις. Τι ιστορίες λέγονται εκεί μέσα; Ποια φαντασία μπορεί να αναπτυχθεί όταν το σώμα είναι κλειδωμένο; Είμαι υπερασπιστής της ιδέας ότι κάθε ομάδα ανθρώπων που ζει στο ίδιο μέρος για μια χρονική περίοδο, δημιουργεί μια κουλτούρα. Και κάθε κουλτούρα, γεννά ποίηση.
Βιογραφικό σκηνοθέτη
Ο Φίλιπ Λακότ μεγάλωσε στο Αμπιτζάν, δίπλα σε έναν κινηματογράφο που ονομαζόταν Magic. H πρώιμη σκηνοθετική σταδιοδρομία του εμφανίζει μεγάλη ποικιλομορφία, ενώ το 2002 αποφάσισε να επικεντρωθεί στη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας του, με το Chronicles of War in the Ivory Coast, μία ταινία ανάμεσα σε ντοκιμαντέρ και ημερολογιακή αφήγηση. Ακολουθεί η μεγάλου μήκους ταινία Run, μια ιστορία ενός περιπλανώμενου παράφρονα, η οποία προβλήθηκε στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών το 2014, μια διάκριση που επιβεβαίωσε το ταλέντο του και τον ανέδειξε ως μια από τις νέες φωνές της αφρικανικής ηπείρου. Η Νύχτα των Βασιλιάδων, η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, διεισδύει στα άδυτα της μεγαλύτερης φυλακής στη δυτική Αφρική, στη διάρκεια μιας νύχτας με κόκκινο φεγγάρι.
Συντελεστές
Σενάριο | Σκηνοθεσία: Φίλιπ Λακότ
Παραγωγοί: Ντελφίν Ζακέ, Γιάνικ Λετουρνό, Έρνεστ Κόναν, Γιόρο Μπάγιε
Φωτογραφία: Τόμπι Μαριέ Ρομπιτάιγ
Σκηνογραφία: Σαμιουέλ Τισέρ
Μοντάζ: Ομπέ Φολιά
Μουσική: Ολιβιέ Αλαρί
Ήχος: Πιέρ-Ζιλ Οντέ, Εμανουέλ Κροσέ
Κοστούμια: Χάνα Σόντιν
Παραγωγή: Banshee Films (Γαλλία), σε συνεργασία με τη Wassakara Productions (Ακτή Ελεφαντοστού), Peripheria (Καναδάς), Yennenga Production (Σενεγάλη)
Πρωταγωνιστούν: Μπακαρί Κονέ, Στίβ Τιεντσέ, Ζαν Σιρίλ Ντιγκμπέ, Ρασμανέ Ουεντραογκό, Ντενί Λαβάν
Διάρκεια: 93’
Χώρα, Έτος Παραγωγής: Γαλλία, Ακτή Ελεφαντοστού , Καναδάς, Σενεγάλη, 2020
