Ο Νόαμ Τσόμσκι, γεννημένος στις 7 Δεκεμβρίου 1928, είναι Αμερικανός καθηγητής στο Τμήμα Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT).
Έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων και άρθρων, ενώ έχει δώσει και εκτενείς διαλέξεις επάνω σε ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων τα οποία περιλαμβάνουν τη γλωσσολογία, τη φιλοσοφία και την ιστορία της διανόησης. Επίσης, ο Τσόμσκι έχει πλούσιο ιστορικό πολιτικού ακτιβισμού από τη δεκαετία του ’60 κι έπειτα, με πληθώρα βιβλίων τα οποία επικρίνουν κυρίως την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ενώ με δήλωσή του τοποθέτησε ιδεολογικά τον εαυτό του στον αναρχικό χώρο, αν και κατά καιρούς έχουν σχολιαστεί οι φιλελεύθερες καταβολές της πολιτικής του σκέψης. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, απ’ όπου αποφοίτησε με πτυχίο φιλοσοφίας το 1949 και με μεταπτυχιακό στη γλωσσολογία το 1951. Η συνεργασία του εκεί με τον διάσημο γλωσσολόγο Zellig Harris έθεσε τις βάσεις για τις μετέπειτα θεωρίες του στη γλωσσολογία και την πολιτική του σκέψη.
Ο Τσόμσκι είναι ο εισηγητής της λεγόμενης «γενετικής-μετασχηματιστικής γραμματικής», κυρίως με το ριζοσπαστικό γλωσσολογικό του σύγγραμμα Συντακτικές Δομές του 1957. Η γενετική θεωρία για τη γλώσσα, παρά τις αλλεπάλληλες εξελίξεις και αναθεωρήσεις της, χαρακτηρίζεται από κάποιες σταθερές παραδοχές όπως η ακόλουθη: η ικανότητα του ανθρώπου να παράγει και να κατανοεί ασύλληπτο για τον ανθρώπινο νου αριθμό προτάσεων είναι έμφυτη και μας οδηγεί βάσιμα στην υπόθεση για την ύπαρξη γλωσσικών καθολικών, γενικευμένων δομών και περιορισμών στους οποίους υπακούν όλες οι φυσικές γλώσσες, παρά την παρατηρούμενη τεράστια τυπολογική ποικιλία τους. Η ύπαρξη μιας εγγενούς «Καθολικής Γραμματικής» καθιστά το παιδί ικανό να μαθαίνει τη μητρική του γλώσσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, παρά την αποσπασματικότητα των δεδομένων τα οποία προσλαμβάνει ο άνθρωπος κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Ο Τσόμσκι αμφισβήτησε τη συμπεριφοριστική θεωρία για την γλωσσική κατάκτηση και προώθησε ένα τυπικό/φορμαλιστικό πρότυπο περιγραφής και ανάλυσης της γλώσσας, ιδιαίτερα στο επίπεδο της σύνταξης. Ο τρόπος με τον οποίο ο Τσόμσκι απέδωσε φορμαλιστικά την γλωσσική ικανότητα εξηγεί επαρκώς τη λεγόμενη «γλωσσική δημιουργικότητα», κεντρική ιδιότητα των φυσικών γλωσσών: με ένα πεπερασμένο αριθμό κανόνων και ένα ορισμένο σύνολο γλωσσικών μονάδων (φωνολογικών και λεξικών), οι άνθρωποι είναι ικανοί να παραγάγουν και να αντιληφθούν άπειρο πλήθος προτάσεων, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων που ποτέ ξανά δεν έχουν παραχθεί.
Πέρα από την σπουδαία συνεισφορά του στην Γλωσσολογία, ο Τσόμσκι ασχολήθηκε και με την:
Πολιτική
Ο Νόαμ Τσόμσκι είναι ευρέως γνωστός διανοούμενος, πολιτικός ακτιβιστής και επικριτής της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και άλλων κυβερνήσεων. Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίζεται ελευθεριακός σοσιαλιστής, υποστηρικτής του αναρχοσυνδικαλισμού ενώ θεωρείται σημαίνουσα προσωπικότητα στο χώρο της Αριστεράς στις ΗΠΑ. Οι πολιτικές του θέσεις έχουν αλλάξει ελάχιστα από τη νεανική του ηλικία, και το περιβάλλον της εβραϊκής μεσοαστικής οικογένειας στο οποίο μεγάλωσε. Θεωρεί τις θέσεις του όχι ως ακριβείς πολιτικές θεωρίες αλλά ως ιδανικά που καλύπτουν τις ανάγκες του ανθρώπινου είδους, όπως η ελευθερία, κοινωνία, και ελευθερία συναναστροφής.Αντίθετα με τους μαρξιστές, ο Τσόμσκι θεωρεί πως η πολιτική δεν μπορεί να οριστεί από την επιστήμη.
Η κύρια ώθηση πίσω από τις πεποιθήσεις της πολιτικής κοσμοθεωρίας του Τσόμσκι είναι η ιδέα πως η αλήθεια σχετικά με την πολιτική πραγματικότητα διαστρεβλώνεται συστηματικά και οργανωμένα μέσω της χειραγώγησης από τα μεγαλο-επιχειρηματικά συμφέροντα, πολιτικές ελίτ, και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τα οποία ελέγχονται επίσης από αυτά τα κέντρα εξουσίας και ο ίδιος ασχολείται με την αποκάλυψη αυτών των δραστηριοτήτων. Θεωρεί πως η κοινή λογική είναι αρκετή για την ανακάλυψη της αλήθειας, εάν εφαρμοστεί υπό το πρίσμα της κριτικής σκέψης και με επίγνωση του ρόλου που διαδραματίζει η ιδιοτέλεια και αυτοεξαπάτηση στον εαυτό του καθενός καθώς και έναντι στους άλλους. Αν και έχει συμμετάσχει σε πολλές πολιτικές διαμαρτυρίες και συγκεντρώσεις, ταυτίζεται περισσότερο με τον τομέα της εκπαίδευσης και προσφέρει δωρεάν σεμινάρια και διαλέξεις με σκοπό την ενδυνάμωση και ενθάρρυνση ευρύτερης πολιτικής συνειδήσεως.
Είναι επίσης γνωστός για την διαχρονικά αιχμηρή κριτική προς την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, και την διάβρωση που υφίσταται η κυβέρνηση των ΗΠΑ από τις μεγάλες εταιρείες και επιχειρηματικό κατεστημένο, κάτι που έχει παγκόσμιο αρνητικό αντίκτυπο μέσω του επηρεασμού της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, με τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα που αναφέρει να είναι αυτά του πολέμου στο Βιετνάμ, Φιλιπίννες, Λατινική Αμερική και Μέση Ανατολή. Έχει επίσης διατυπώσει έντονη κριτική προς το Ισραήλ σχετικά με το Παλαιστινιακό ζήτημα, με αποτέλεσμα να του έχει απαγορευτεί η είσοδος στη χώρα το 2010.
Θεωρεί πως οι περισσότερες θεωρίες συνωμοσίας είναι αναποτελεσματικές, καθώς δεν φέρνουν πρακτικά αποτελέσματα και αποπροσανατολίζουν τους ανθρώπους από το να ασχολούνται με την δημιουργία και βελτίωση της πολιτικής σε θεσμικό επίπεδο, όπου η ατομική χειραγώγηση είναι δευτερεύουσα ως προς τις ευρύτερες κοινωνικές εγκλίσεις. Σχετικά με την κριτική που έχει δεχθεί πως και οι δικές του θεωρίες αποτελούν θεωρία συνομωσίας, απάντησε πως θεωρεί πολύ λογικό τα ΜΜΕ να χειραγωγούν τις πληροφορίες έτσι ώστε να αποτελούν ένα καλύτερο προϊόν προς πώληση, όπως κάθε άλλη επιχείρηση.
Εργογραφία:
Πλήρης κατάλογος των εκδόσεων του Νόαμ Τσόμσκι διατίθεται στον ιστότοπο του ΜΙΤ.
