Ένα θεαματικό πατροπαράδοτο έθιμο ετών, που πέρασε από γενιά σε γενιά και αγκαλιάζεται από όλους τους Βοϊάτες και όχι μόνο είναι το πέταγμα των αερόστατων την Καθαρά Δευτέρα. Εκατοντάδες αερόστατα θα πετάξουν πάνω από το πανέμορφο πετρόχτιστο χωριό του Δήμου Βοΐου, αντί των χαρταετών όπως το έθιμο απαιτεί στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Οι Πενταλοφίτες μαστόροι πολυταξιδεμένοι στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, πιθανώς είδαν κάπου αυτό το έθιμο και το μετέφεραν και στον Πεντάλοφο. Ένα παρόμοιο έθιμο συναντάται στο Λεωνίδιο και στην Αρκαδία, με την διαφορά ότι αυτό γίνεται την ημέρα της Ανάστασης.
Το πέταγμα του αερόστατου καθιερώθηκε την Καθαρά Δευτέρα, λόγω του ότι τα «μπουλούκια» των μαστόρων ήταν ακόμα στο χωριό και ξεκινούσαν για την ξενιτιά στο τέλος Μαρτίου μέχρι του Αγίου Γεωργίου.
Η κατασκευή όσο και η διαδικασία του πετάγματος εντυπωσιάζει μικρούς και μεγάλους ντόπιους και επισκέπτες, με τους κατασκευαστές να μεταφέρουν την τεχνογνωσία από γενιά σε γενιά για τις χάρτινες πολύχρωμες κυλινδρικές κατασκευές, που μπορεί να φτάνουν το 1,70 μέτρα σε ύψος με εμπνευσμένες πολλές φορές αποτυπώσεις πολιτικών και όχι μόνο προσώπων τα περισσότερα με σατυρικό χαρακτήρα.Τα αυτοσχέδια αερόστατα κατασκευάζονται στα Μαστοροχώρια στο Άνω Βόιο όπως στις τοπικές κοινότητες του Βυθού, της Αγίας Σωτήρας με επίκεντρο τον Πεντάλοφο.
Με μπροστάρη τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πενταλόφου και με την αιγίδα του Δήμου Βοίου και την Κοινότητα Πενταλόγου το έθιμο αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιοχή και πλημμυρίζει από κόσμο την Καθαρά Δευτέρα.Εκατοντάδες επισκέπτες απολαμβάνουν την φιλοξενία των κατοίκων γεύονται παραδοσιακά νηστίσιμα, την νόστιμη φασολάδα, το καλό κρασί, χορεύουν και τραγουδούν στους ήχους των χάλκινων πνευστών, σε ένα μοναδικό και μαγευτικό τοπίο, αποχαιρετώντας τον χειμώνα.
Πως κατασκευάζεται το αερόστατο;
Το συνηθισμένο αερόστατο φτιάχνεται με 16 χάρτινες κόλλες. Το χαρτί πρέπει να είναι πολύ λεπτό για να είναι ελαφρύ. Αλλιώς το αερόστατο πέφτει και καίγεται. Οι κόλλες είναι ποικίλου χρώματος ώστε η κατασκευή να είναι πολύχρωμη και χαρούμενη. Το άνοιγμα κάτω διατηρείται ανοικτό με ένα είδος «τσέρκι» από λεπτό καλάμι πάνω στο οποίο δένεται σταυρωτά ένα σύρμα. Το σύρμα χρησιμεύει για να στερεωθεί ένα πανί (στουπί) βουτηγμένο σε λάδι και πετρέλαιο που η φωτιά του θα θερμάνει το αερόστατο ώστε να απογειωθεί. Τα αερόστατα φθάνουν πολύ ψηλά πάνω από τα χίλια μέτρα, και αν τα παρασύρει ο αέρας μπορεί να φθάσουν και μέχρι την Κορυφή. Μόλις όμως σβήσει το πανί το αερόστατο κρυώνει και πέφτει!
