Ο Δεκέμβριος ή Δεκέμβρης ή Χριστουγεννάρτς (ποντιακά) ή Σινιντρέ (Αρβανίτικα) είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερόλογιο και ένας από τους 7 μήνες με διάρκεια 31 ημερών.
Στα λατινικά decem σημαίνει δέκα, αφού ο Δεκέμβρης ήταν ο 10ος μήνας σύμφωνα με το Ρωμαικό ημερολόγιο. Με τον ερχομό του Δεκέμβρη το κρύο αρχίζει και γίνεται τσουχτερό ενώ την 22η Δεκεμβρίου μπαίνει επισήμως ο χειμώνας και ξεκινούν τα χιόνια. Γι αυτό άλλωστε ο Δεκέμβρης λέγεται και «Άσπρος μήνας», «Ασπρομηνιάς» αλλά και «χιονιάς».
Από τη ζωή των αγροτών, όπως αυτή εξελίσσεται μέσα στο Δεκέμβρη, τρεις είναι οι εμπειρίες του χρόνου που πρωταγωνιστούν.
Το κρύο, το τέλος της σποράς και η μικρή μέρα! Το κρύο συνδέεται με 3 κυρίως γιορτές στην αρχή του μήνα. Της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα και του Άι Νικόλα. Παλιά στις ορεινές περιοχές της Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας και της Ρούμελης έλεγαν:
«Βαρβάρα βαρβαρώνει, Σάββας σαβανώνει και Νικόλας παραχώνει!»
«Ο Άι Αντρέας έφτασε το κρύο αντριεύει»
Ο Δεκέμβρης μαζί με τον Γενάρη είναι οι πιο κρύοι μήνες του χρόνου.
Το λουλούδι του Δεκέμβρη είναι o μοσχομυριστός νάρκισσος (γνωστός και ως μανουσάκι)
Τέλος ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας με τις λιγότερες ώρες φωτός στο Βόρειο ημισφάιριο και τις περισσότερες ώρες φωτός στο Νότιο Ημισφαίριο.
