Στη δεκαετία του 1920, ο Ρώσος ψυχολόγος Bluma Zeigarnik παρατήρησε ένα περίεργο πράγμα. Ενώ έτρωγε έξω, εντυπωσιάστηκε από τις περίπλοκες παραγγελίες που το προσωπικό του εστιατορίου μπορούσε να θυμάται. Ωστόσο, μόλις πληρωνόταν ο λογαριασμός, το προσωπικό ξεχνούσε τελείως ποιες ήταν οι παραγγελίες. Αυτή η παρατήρηση οδήγησε στη μελέτη αυτού που θα γινόταν γνωστό ως το φαινόμενο Zeigarnik.
Το φαινόμενο Zeigarnik αναφέρεται στην τάση μας να θυμόμαστε τις ημιτελείς ή τις διακοπείσες εργασίες καλύτερα από τις ολοκληρωμένες. Με την πρώτη ματιά το φαινόμενο Zeigarnik μπορεί να φαίνεται σαν μια λογική προσαρμογή: Είναι καλό να θυμόμαστε τα πράγματα που πρέπει να κάνουμε και είναι θετικό να θέλουμε να τελειώνουμε τα πράγματα που ξεκινάμε.
Το πρόβλημα όμως, σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητά μας, είναι διπλό:
Πρώτον, κάθε ημιτελής εργασία που σας υπενθυμίζει ο εγκέφαλός σας καταλαμβάνει λίγη από την προσοχή σας, διαμοιράζοντας την εστίασή σας και καθιστώντας πιο δύσκολο να συγκεντρωθείτε σε αυτό που κάνετε εκείνη τη στιγμή. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που τους διέκοψαν κατά τη διάρκεια μιας εργασίας είχαν χειρότερη απόδοση σε μια επόμενη εργασία, από αυτούς που είχαν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν την πρώτη εργασία χωρίς διακοπή πριν ξεκινήσουν τη δεύτερη.
Δεύτερον, ακόμα κι αν καταφέρουμε να αποσυνδεθούμε σωματικά από την εργασία, το φαινόμενο Zeigarnik διασφαλίζει ότι οι ημιτελείς εργασίες μας, μας ακολουθούν στο σπίτι. Μας ακολουθούν στα οικογενειακά μας δείπνα, στις διακοπές μας, στα Σαββατοκύριακα και στον ύπνο μας. Πάντα θα υπάρχει δουλειά να κάνουμε. Χρειαζόμαστε έναν τρόπο να ξεφύγουμε από το φαινόμενο Zeigarnik ώστε να μπορούμε να αποσυνδεθούμε τις ώρες που είμαστε μακριά από τη δουλειά.
Τα καλά νέα είναι ότι δεν χρειάζεται να ολοκληρώσετε πραγματικά όλες τις εργασίες σας για να νιώσετε ψυχική ανακούφιση από το φαινόμενο Zeigarnik. Η έρευνα δείχνει ότι απλά κάνοντας ένα σχέδιο για να ολοκληρώσετε τις ημιτελείς εργασίες σας μπορεί να αναβάλετε τις αυτόματες υπενθυμίσεις του εγκεφάλου σας.
Τι μπορείτε να κάνετε για αυτό:
Καταγράψτε τις εργασίες σας . Ο εγκέφαλός σας είναι ένα τρομερό σύστημα αρχειοθέτησης. Αντί να κρατάτε τις εργασίες στο μυαλό σας, κάντε τη συνήθεια να τις γράφετε αμέσως μόλις σας έρθουν. Διατηρήστε έναν ψηφιακό διαχειριστή εργασιών στον υπολογιστή και το τηλέφωνό σας, ώστε να είναι πάντα βολικό να σημειώνετε μια νέα δουλειά.
Έχετε ένα σύστημα οργάνωσης και τακτικού ελέγχου των εργασιών σας. Το σύστημά σας δεν θα λειτουργήσει εάν ο εγκέφαλός σας δεν εμπιστεύεται ότι είναι ακριβές και ενημερωμένο. Δημιουργήστε τελετουργικά για τον προγραμματισμό της ημέρας και της εβδομάδας σας, ώστε ο εγκέφαλός σας να μπορεί να εμπιστευτεί ότι εργάζεστε στα σωστά πράγματα τη σωστή στιγμή και να ανησυχεί για οτιδήποτε άλλο αργότερα.
Έχετε ένα τελετουργικό τέλους της εργασίας. Κάντε ένα σχέδιο για το αύριο πριν τελειώσετε την εργάσιμη ημέρα, ώστε οι ημιτελείς εργασίες σας να μην μείνουν στο μυαλό σας μετά το τέλος του ωραρίου σας.
Βρείτε έναν τρόπο για να ξεκινήσετε . Το φαινόμενο Zeigarnik μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί προς όφελός μας. Όταν πιάνεις τον εαυτό σου να αναβάλλει ένα ιδιαίτερα μεγάλο ή δύσκολο έργο, προσδιορίστε ένα πολύ μικρό πρώτο βήμα που μπορείτε να κάνετε. Αυτό το μικρό βήμα εκκίνησης μπορεί να προκαλέσει τον εγκέφαλό σας να θέλει να συνεχίσει μέχρι το τέλος.
Μην ξεχνάτε να κοιτάζετε πίσω πόσο μακριά έχετε φτάσει. Μια άλλη αρνητική παρενέργεια του φαινομένου Zeigarnik είναι ότι ξεχνάμε γρήγορα όλα όσα έχουμε ήδη καταφέρει. Μην ξεχάσετε να ανατρέξετε στις ολοκληρωμένες εργασίες σας κατά τη διάρκεια μιας εβδομαδιαίας ανασκόπησης για να γιορτάσετε αυτό που έχετε ήδη πετύχει!
Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.
