Μείνε Δυτική Μακεδονία και αυτή θα σου το ανταποδώσει!
Πανέμορφα γραφικά χωριουδάκια, πέτρινα σοκάκια, βόλτες στο βουνό, παραδοσιακό φαγητό, σε παραδοσιακούς ξενώνες είναι όλα αυτά που σε κάνουν να θέλεις να ετοιμάσεις τη βαλίτσα σου για την επόμενη φθινοπωρινή σου απόδραση.
Στο Πεύκο Καστοριάς
Το χωριό Πεύκο είναι κτισμένο στους πρόποδες του Γράμμου και σε υψόμετρο 980 μ. Από την Καστοριά απέχει 40 χιλιόμετρα και από το Νεστόριο 15 χιλιόμετρα.
Περνώντας το Νεστόριο, θαυμάζεις τον ποταμό Αλιάκμονα και δεξιά και αριστερά τις καταπράσινες πλαγιές. Αριστερά είναι οι καταπράσινες πλαγιές που φθάνουν μέχρι ψηλά, μέχρι τον πύργο Άσπρη Πέτρα. Δεξιά συναντάς και θαυμάζεις απότομα βράχια και πλαγιές καταπράσινες, όλο βαλανιδιές, πλατάνια, καστανιές. Κοντά στο χωριό φθάνοντας, περνάς τον παραπόταμο που περνά μέσα από το χωριό και ενώνεται με τον Αλιάκμονα. Αριστερά απότομες πλαγιές, το ύψωμα Ζιάκα και το ύψωμα Καψάλιες (ύψωμα Πεύκο), ντυμένες με οξιά και πεύκα, δεξιά είναι το ύψωμα Καραούλη, ντυμένο με βαλανιδιές και πεύκα. Κοντά στο χωριό το ομορφαίνουν πεύκα, βαλανιδιές, οξιές. Μακριά υψώνεται το ύψωμα Αλιάς και δεξιότερα ο Τσέρνος. Όλες αυτές οι κορυφές είναι ντυμένες με πεύκα και οξιά. Προχωρώντας πιο πάνω στη ρεματιά συναντάς το παλιό χωριό Λειβάδια, που παλιά κατοικούσαν Τουρκοαλβανοί, οι λεγόμενοι «μπέηδες». Ήταν κτισμένο μέσα σε καταπράσινα λιβάδια και με άφθονα κρύα νερά. Πάνω από το χωριό το ομορφαίνουν τα πανύψηλα έλατα και λιγοστά πεύκα που είναι ξακουστά για την καλή ξυλεία.
Απέναντι βρίσκεται το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής και πιο πάνω το ύψωμα Κούλα και το εικονοστάσιο Παναγιά. Προχωρώντας για το Γράμμο, περνάς από το παλιό χωριό Λιανοτόπι που εκεί κοντά βρίσκεται το μοναστήρι ο Άγιος Ζαχαρίας, ένα παλιό μοναστήρι που βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Είναι και το χωριό Ζαγάρι που και εκεί κατοικούσαν Τουρκοαλβανοί.
Ανηφορίζοντας για τον Γράμμο όλες οι πλαγιές είναι ντυμένες με πεύκα και οξιές. Φθάνοντας στον Γράμμο θαυμάζεις τις καταπράσινες πλαγιές που βόσκουν πολλά πρόβατα και αγελάδες. Ανάμεσα στις πλαγιές είναι ο ποταμός με πολύ γάργαρο νερό, κατακάθαρο που από εκεί ξεκινάει ο Αλιάκμονας και περνά μέσα πό μια μεγάλη χαράδρα, ανάμεσα σε βράχια που είναι πάνω από εκατό μέτρα ψηλά. Κατεβαίνοντας χαμηλά στο ποτάμι θα ακούσεις που δημιουργείται με τον αντίλαλο ανάμεσα στα βράχια τον ήχο και ανάμεσα στα βράχια αφρούς από το νερό. Πιο αριστερά από το Γράμμο είναι οι Αρρένες και εκεί είναι το πανέμορφο τοπίο-καταπράσινες πλαγιές με θεόρατες οξιές. Υπάρχει και η λίμνη που γύρω την στολίζουν οι πανύψηλες οξιές. Η κορυφή είναι όλο απότομα βράχια που το υψόμετρο είναι πάνω από 2.000 μ. Αξίζει τον κόπο για να απολαύσεις όλα αυτά τα ωραία τοπία.
Στο Πισοδέρι Φλώρινας
Το Πισοδέρι είναι ένα από τα πιο ορεινά χωριά του τόπου μας. Χτισμένο σε υψόμετρο 1450 μ., πάνω στο στενό πέρασμα του δρόμου που οδηγεί από τη Φλώρινα (22 χλμ.) στις Πρέσπες, στον αυχένα που χωρίζει το όρος Βαρνούντας από το όρος Βίτσι. Το 80% της έκτασης του (18000 στρ.) καλύπτεται από πυκνά δάση οξιάς, ενώ το υπόλοιπο είναι αλπικά λιβάδια.
Ήταν οικισμός κλεισουροφυλάκων από τα χρόνια των αρχαίων Μακεδόνων και διατηρήθηκε τέτοιος μέχρι και την Τουρκοκρατία. Σημείο αναφοράς του Πισοδερίου είναι η Μοδέστειος Σχολή, κτίσμα του 1903. Υπήρξε φάρος του Ελληνισμού, ανώτερο εθνικό και μορφωτικό ίδρυμα που γαλούχησε γενεές ολόκληρες Πισοδεριτών. Σήμερα, αναπαλαιωμένη και κατάλληλα διαρρυθμισμένη λειτουργεί ως ξενώνας.
Στα ΒΔ του χωριού (4 χλμ.), περιτοιχισμένο από ένα πυκνό δάσος από οξιές, βρίσκεται το βυζαντινό (11ος αι.) μοναστήρι της Αγ. Τριάδας, στο οποίο κάθε χρόνο του Αγ. Πνεύματος πανηγυρίζει το χωριό.
Στην ρεματιά που βρίσκεται κάτω από το χωριό μπορούμε να επισκεφθούμε τον μεταβυζαντινό (1730) ναό της Αγ. Παρασκευής και το παρεκκλήσι του Αγ. Χαραλάμπους όπου κάτω από την Αγία του Τράπεζα ετάφη, για τρία χρόνια, το κεφάλι του Παύλου Μελά το 1904.
Πολύ κοντά στον οικισμό, μόλις στα 2 χιλιόμετρα, λειτουργεί το Χιονοδρομικό Κέντρο Πισοδερίου, το οποίο απέχει 29 χιλιόμετρα από την πόλη της Φλώρινας.
Στο Τρίκωμο Γρεβενών
Το χωριό Τρίκωμο βρίσκεται στην ΠΕ Γρεβενών και σε απόσταση νοτιοδυτικά από τα Γρεβενά 22 χλμ.
Είναι κτισμένο στις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου και υψόμετρο 870 μέτρα. Βρίσκεται κοντά στο Βενέτικο (Γαλάζιο) ποταμό, παραπόταμο του Αλιάκμονα και συνορεύει με τα χωριά Κηπουριό, Κοσμάτι, Σταυρός, Παρόρειο, Μοναχίτι και Σπήλαιο.
Το χωριό σύμφωνα με την παράδοση δημιουργήθηκε το 17ο Αιώνα μ.Χ. από τη συνένωση τριών ποιμενικών οικισμών, του Ελευθεροχωρίου (στην σημερινή τοποθεσία που βρισκεται ένα εξωκλήσι του χωριού, η Αγία Παρασκευή), του Ζιάννη και της Καλογριάς (στην σημερινή τοποθεσία που βρίσκεται ένα εξωκλήσι του χωριού, ο Άγιος Αθανάσιος) , για να προστατευτούν οι κάτοικοι από τις επιδρομές και τις λεηλασίες των Τούρκων Κατακτητών.
Το πρώτο του όνομα ήταν Ζάλοβο.
Αργότερα οι κάτοικοι από ποιμένες έγιναν αμπελουργοί. Τα τρικωμιώτικα κρασιά ήταν γνωστά σε όλη τη δυτική Μακεδονία και Ήπειρο. Μεταφέρονταν με ζώα σε τουλούμια (ασκοί) προς πώληση. Τα οικονομικά του χωριού ήταν σε καλή κατάσταση και η ανάπτυξη του χωριού μεγάλη.
Σήμερα, το χωριό δεν έχει την παλιά δόξα και φήμη, διότι η μετανάστευση, εσωτερική και εξωτερική έδιωξε τους νέους μακριά από το χωριό. Ο επισκέπτης όμως και σήμερα αν βρεθεί στο χωριό, οι ολίγοι κάτοικοι που απέμειναν θα τον δεχτούν με αγάπη και φιλοξενία. Στους δυο ξενώνες που υπάρχουν θα βρει ευχάριστη παραμονή και καθαριότητα, στην ταβέρνα που βρίσκεται στην πλατεία, νόστιμα και παραδοσιακά φαγητά. Στο καφενείο ευχάριστη διασκέδαση. Τα μονοπάτια θα τον χαρίσουν ευχάριστες διαδρομές μέσα στην καταπράσινη φύση, ο Βενέτικος νόστιμα ψάρια.
Η επίσκεψη στα δυο πέτρινα γεφύρια Αζίζ-Αγά και Καγγέλια θα του θυμίσουν άλλες εποχές ακμής και πολιτισμού.
Ιδίως το γεφύρι του Αζίζ-Αγά που κατασκευάστηκε το 1727 είναι τρίτοξο γεφύρι με ύψος 15 μ. και πλάτος 70 μ. Είναι το μεγαλύτερο της Μακεδονίας. Το δεύτερο γεφύρι τα Καγγέλια (γέφυρα Καστανιάς) είναι δίτοξο, με άγνωστη ημερομηνία κατασκευής και αποτελούσε το βασικό πέρασμα για τα χωριά Μικρολίβαδο και Μοναχίτι.
Στο Καταφύγι Κοζάνης
Το Καταφύγιο ή Καταφύγι είναι ορεινό χωριό. Είναι χτισμένο σε μέσο υψόμετρο 1.450 μέτρων στις πλαγιές των Πιερίων και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Ελλάδος. Σύμφωνα με τον Νικόλαο Σχοινά, το χωριό είχε πληθυσμό 150 Ελληνοχριστιανικών οικογενειών το 1886. Προπολεμικά αποτελούσε ανεξάρτητη κοινότητα και μάλιστα ήταν κεφαλοχώρι.
Το Καταφύγιο ή Καταφύγι είναι η γενέτειρα του ήρωα του Καζαντζάκη, Αλέξη Ζορμπά, ο οποίος λεγόταν Γιώργος Ζορμπάς. Στο χωριό διασώζεται και το οικόπεδο του σπιτιού του, στα ερείπια του οποίου έχει χτιστεί ένα οίκημα που θα λειτουργεί ως Λαογραφικό Μουσείο. Επίσης, το χωριό είναι η γενέτειρα του Ακαδημαϊκού Ιωάννου Τσικοπούλου, του αειμνήστου Μητροπολίτου Χίου Νικηφόρου Τζιφοπούλου και του Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννου Ζηζιούλα.
Σήμερα το Καταφύγι, κατοικείται μόνο τους θερινούς μήνες, από τους ιδίους τους κατοίκους οι οποίοι μετά την πυρπόληση, μένουν στην Κατερίνη και έτσι αναβιώνει έστω και για λίγο το όμορφο χωριό των Πιερίων, αλλά και από άλλους μη Καταφυγιώτες, οι οποίοι έκαναν σπίτια λόγω της ομορφιάς του χωριού. Το φυσικό τοπίο είναι εκπληκτικό και μοναδικό.
Το φυσικό τοπίο είναι εκπληκτικό και μοναδικό. Ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί το χωριό από την πλευρά του Ελατοχωρίου Πιερίας, και μέσα από μία μαγευτική διαδρομή φτάνει κανείς στην πλατεία. Στην πλατεία, ο επισκέπτης θα δει την εκκλησία της Παναγίας, η οποία ξαναχτίστηκε και εγκαινιάστηκε το 1969 από τον τότε Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κυρό Διονύσιο.
Στην συνοικία Μαγουλάδες ή Μαγλάδες, υπάρχει η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και στο πίσω μέρος υπάρχει και ξενοδοχείο. Στην άλλη πλευρά του χωριού υπάρχει ο ναός του Αγίου Νικολάου, κτίσμα του 1750, και είναι ο μόνος Ναός πού δεν κάηκε από την πυρπόληση των Γερμανών, παρά τις προσπάθειές τους. Τα σημάδια από τις προσπάθειές τους να βάλουν φωτιά φαίνονται ακόμα στους τοίχους. Εκτός από αυτές, υπάρχουν και οι εκκλησίες του Προφήτου Ηλία στον μικρό λόφο με την ονομασία Καραούλι, με μια εκπληκτική θέα προς την Κοζάνη και στην λίμνη του Αλιάκμονος του Πολυφύτου.
Ο γκρεμός από το Καραούλι, ονομάζεται Σκρίκα. Υπάρχει ακόμα το εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου και του Αγίου Δημητρίου, όπου και το κοιμητήριο του χωριού στο οστεοφυλάκιο του οποίου φυλάγονται οστά Καταφυγιωτών, ενώ στην τοποθεσία Λιβάδια υπάρχει και ο ναός του Αγίου Αθανασίου. Το παλιό πέτρινο δημοτικό σχολείο του χωριού από το 1985 έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για “λιθόκτιστο κτίριο που στεγάζεται με τετράρριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Οι όψεις του διέπονται από απόλυτη συμμετρία, ως προς το κατακόρυφο άξονα που εκφράζει και τη λειτουργία του κτίσματος”. Το σχολείο κτίστηκε τον 19ο αιω. από εισφορές των κατοίκων και διέθετε σπάνια βιβλιοθήκη με έργα Ελλήνων συγγραφέων σε εκδόσεις της Λειψίας. Σε αυτό δίδαξαν ο Άνθιμος Γαζής, ο Μπίρδης και στις αίθουσές του έγινε η πρώτη Παμακεδονική συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ.
Στην είσοδο του χωριού από την πλευρά του Ελατοχωρίου, συναντάμε το Στραυροδρόμι. Εκεί υπάρχει και το μνημείο, όπου τον Ιανουάριο του 1924 ο γνωστός κλέφτης Φώτης Γιαγκούλας και τα παλικάρια του σκότωσαν τον γιατρό του χωριού Οδυσσέα Νικολαΐδη, ενώ από την πλευρά του Βελβενδού, ο επισκέπτης συναντά το Αγιονέρι το οποίο μπορεί κανείς να επισκεφτεί αλλά όπως το είχαν οι παλαιοί αμίλητοι, ενώ λίγο πριν μπει κανείς στο χωριό υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω, όπου κατά την ημέρα του Δεκαπενταυγούστου οι κάτοικοι ξεπροβοδίζουν τα Ιερά Λείψανα του Αγίου Διονυσίου.
