Απ’ τη στιγμή που θα πατήσετε το πόδι σας στο Νυμφαίο, παραμύθια θα ακούτε: Για πηγάδια που έμειναν ανοιχτά και πλημμύρισαν τους κάμπους, για χωριά που αναστήθηκαν απ’ τις στάχτες τους, για αρκούδες-χορεύτριες που παρά τρίχα σώθηκαν απ’ τον χαλκά και το ντέφι, για ενεργές νάρκες μέσα στις οξιές και υπόγειες διαβάσεις που διασχίζουν ολόκληρα βουνά κι έκρυψαν Μακεδονομάχους. Κι αν δεν είναι όλα παραμύθια, ως τέτοια ακούγονται.
Το Νυμφαίο κτίστηκε το 1385 και ονομάστηκε Νιβεάστα, που θα πει Νύμφη, Αθέατη ή ο τόπος όπου μένει το χιόνι. Στα 1.346 μ. υψόμετρο, έλαμψε για δύο αιώνες (17ος-19ος) ως το μεγαλύτερο κέντρο αργυροχρυσοχοΐας της Άνω Μακεδονίας, ενώ οι κάτοικοί του έμειναν στην ιστορία ως φημισμένοι έμποροι, Βλάχοι γαρ.
Οι πόλεμοι το ερήμωσαν εντελώς μα κάπου τη δεκαετία του 1980 οι κάτοικοί του αποφάσισαν να το ξαναστήσουν από την αρχή. Νίκος Μέρτζος και Γιάννης Μπουτάρης εξασφάλισαν με τις γνωριμίες τους κονδύλια και γρήγορα δημιουργήθηκε το ωραιότερο χωριό της Ελλάδας, ή έστω ένα από τα ωραιότερα.
Παλιά αρχοντικά αποκαταστάθηκαν, καινούργια κτίστηκαν καθ’ ομοίωσίν τους, καλντερίμια στρώθηκαν, οι περίφημες στέγες από λαμαρίνα που δεν κρατούν το χιόνι τοποθετήθηκαν, καλώδια υπογειοποιήθηκαν, Νίκειος Σχολή και Άγιος Νικόλαος αναστηλώθηκαν. Ήρθε κόσμος να τα δει, άνοιξαν ξενώνες, ταβέρνες και καφέ. Έλεγαν που έλεγαν οι Βλάχοι «σαν εμάς δεν έχει», όπως λέγεται ότι σημαίνει το άλλο παλιό όνομα του χωριού, Νέβεσκα, το απέδειξαν κιόλας.
Είναι ή δεν είναι παραμυθένια ιστορία; Και το σκηνικό παραμυθένιο είναι. Χάρη και στην πλούσια φύση του Βιτσίου με τα δάση οξιάς και τις απίθανες χωμάτινες διαδρομές του και χάρη στις λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα στις οποίες θα απολαύσετε υπέροχες βόλτες.
Μην παραλείψετε, τέλος, μία επίσκεψη στα καταφύγια του Αρκτούρου. Εκείνο της Αρκούδας δεν είναι επισκέψιμο την περίοδο του χρόνου που οι αρκούδες κοιμούνται, αλλά στη Νίκειο Σχολή θα βρείτε το Κέντρο Ενημέρωσης. Στο χωριό Αγραπιδιά βρίσκεται το Καταφύγιο του Λύκου, με δεκατρείς λύκους, τρεις ευρωπαϊκούς λύγκες καθώς και κέντρο αναπαραγωγής του ελληνικού ποιμενικού σκύλου.
