“Εγώ είμαι”, ονομάζεται το τελευταίο μέρος του Canto Heneral, του κορυφαίου ποιητικού έργου του Χιλιανού νομπελίστα λογοτέχνη Πάμπλο Νερούδα. Το “Εγώ Είμαι” αποτελεί ένα αυτοβιογραφικό ποιητικό κείμενο που καλύπτει τα χρόνια από τη γέννηση του και τον τόπο καταγωγής του έως τη στιγμή που εκδιωγμένος από το καθεστώς του δικτάτορα Βιδέλα, προσπαθεί να διαφύγει, να επιβιώσει και να ολοκληρώσει το ποιητικό αυτό έργο, που τον καθιέρωσε παγκόσμια και του προσέδωσε την κορυφαία λογοτεχνική διάκριση. Ο Νερούδα είναι σαράντα πέντε χρονών, γράφει κυριολεκτικά με τη σκανδάλη στον κρόταφο αφού οι διώκτες εκτελεστές του τον ακολουθούν κατά βήμα με σκοπό την εξόντωσή του. Μιλά για τον τόπο καταγωγής του, τους γεννήτορες του, τις σπουδές του και τις χώρες που επισκέφθηκε ως πρόξενος, τη συμμετοχή του με το ποιητικό του έργο στον Ισπανικό Εμφύλιο, τη μεγάλη του αγάπη για τη δεύτερη σύζυγο του, την κατά είκοσι χρόνια μεγαλύτερη του, αργεντινή ζωγράφο Δέλια ντελ Καρρίλ …” Από έναν πόνο μεγάλο από καμάκια μυτερά, χύθηκα μες στα νερά σου αγάπη μου, σαν άτι που καλπάζει καταμεσίς στην οργή και στο θάνατο κι ευθύς το καλοδέχεται ένα μήλο πρωινό, ένας χείμαρρος ανατριχίλας σε ρουμάνια παρθενικά …Και ποιος δε σ’είδε , τρυφερή, γλυκιά μου, στον αγώνα, πλάι μου, σαν οπτασία, με όλα τα γνωρίσματα του αστεριού ;”. Στο επιλογικό αυτό μέρος του Γενικού Άσματος, εμπεριέχονται οι δύο Διαθήκες του ποιητή, πραγματικές διαθήκες αφού στο ταξίδι της διαφυγής διαμέσου των Άνδεων, προκειμένου να περάσει στην Αργεντινή και από κει αεροπορικώς στην Ευρώπη συνάντησε πολλές φορές τον θάνατο.
Διαθήκη ΙΙ “ Τα παλιά βιβλία μου, συλλεγμένα σ’ όλες τις γωνιές του κόσμου, σεβάσμια μέσα στην μεγαλόπρεπη τυπογραφία τους, τ’ αφήνω στους νέους ποιητές της Αμερικής, σ’ αυτούς που μια μέρα θα υφάνουν στο βραχνό που διακόπηκε αργαλειό τις αυριανές σημασίες” . Παρότι επεβίωσε του διωγμού και της πεντάχρονης εξορίας του, ο Νερούδα επιστρέφοντας στη Χιλή σε ηλικία πενήντα ετών ,εκτελεί τα υποσχόμενα στη δεύτερη διαθήκη του, χαρίζοντας στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο, τη διαβόητη συλλογή του, αποτελούμενη από δεκάδες χιλιάδες τόμους , σπάνια χειρόγραφα και πρώτες εκδόσεις. Χαρίζει ακόμη στο πανεπιστήμιο τη συλλογή του από κοχύλια ,που αγαπούσε βαθύτατα και συγκέντρωνε επί δεκαετίες.
Διαθήκη Ι “ Στα συνδικάτα του χαλκού , του νίτρου και του κάρβουνου , το σπίτι μου αφήνω πλάι στη θάλασσα της Ίσλα Νέγρα . Θέλω εκεί να ξεκουράζονται τα τέκνα τα κακοπαθιασμένα της πατρίδας μου , που τη χάλασαν τα τσεκούρια και οι προδότες, που μες στο αίμα της τ’ άγιο την έπνιξαν και την κατάντησαν κουρέλια ηφαιστειακά. Θέλω στον καθάριο έρωτα, που περιτρέχει την επικράτεια μου να ξαποσταίνουν οι αποσταμένοι, να τρώνε στο τραπέζι μου οι πολυπικραμένοι, να γέρνουνε στην κλίνη μου οι λαβωμένοι” . Στην Ίσλα Νέγρα -Μαύρο Νησί, είχε αποκτήσει ένα μικρό παλιό σπίτι και το έφτιαχνε σιγά σιγά με τον ιδιαίτερο τρόπο που αυτός αγαπούσε, γεμάτο στοιχεία και απομεινάρια της πολυαγαπημένης του θάλασσας, ακρόπλωρα πλοίων, κομμάτια ναυαγίων, ξύλα θαλάσσια, κοχύλια και βότσαλα. Εκεί τον συναντά μαζί με την τρίτη σύζυγο του και μεγάλο έρωτα της ζωής του τη Ματίλντε Ουρούτια, ο Αντόνιο Σκάρμετα , νεαρός δημοσιογράφος τότε σε μια εφημερίδα πέμπτης κατηγορίας , όπως αναφέρει ο ίδιος στο προλογικό μέρος του διάσημου βιβλίου του “ Ο ταχυδρόμος του Νερούδα” ‘’…στα υγρά γραφεία αυτής της εφημερίδας ψυχορραγούσαν κάθε νύχτα οι ψευδαισθήσεις μου να γίνω συγγραφέας. Έμενα εκεί μέχρι τα ξημερώματα, αρχίζοντας καινούργια μυθιστορήματα που τα άφηνα στη μέση ,απογοητευμένος από το ταλέντο και την τεμπελιά μου. Ξέρω ότι πολλοί ανυπόμονοι αναγνώστες θα αναρωτηθούν πως ένας αποδεδειγμένα τεμπέλης όπως εγώ μπόρεσε να τελειώσει αυτό το βιβλίο, όσο μικρό κι αν είναι . Μια εύλογη εξήγηση είναι ότι έκανα δεκατέσσερα χρόνια να το γράψω” .
Στηριγμένο σε πραγματικές στιγμές της ζωής του Πάμπλο Νερούδα , στο νησί της Ίσλα Νέγρα και περιπλέκοντας σκηνές και ιστορικά γεγονότα από τα χρόνια της εξορίας του στην Ιταλία, το αριστουργηματικό βιβλίο του Αντόνιο Σκάρμετα, Ardiente Paciencia – “ Ο ταχυδρόμος του Νερούδα”, όπως αποδόθηκε στα ελληνικά , προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον και αποδόθηκε δύο φορές στη μεγάλη οθόνη με μεγάλη επιτυχία. Η αρχική μεταφορά του στηρίζεται σε διασκευή για τον κινηματογράφο από τον ίδιο τον συγγραφέα το 1983 και η ταινία απέσπασε τιμητικές διακρίσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Το 1994 παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας μια καινούργια εκδοχή του σε σκηνοθεσία του Μάικλ Ράντφορντ ,με πρωταγωνιστές τους Φιλίπ Νουαρέ, Μάσιμο Τροϊζι και Μαρία Γκράτσια Κουτσινότα. Η ταινία με τίτλο Il Postino, είναι ιταλική κινηματογραφική παραγωγή του 1994. Το σενάριο είναι βασισμένο στο μυθιστόρημα Ardiente Paciencia του Αντόνιο Σκάρμετα και ακολουθεί αρκετά πιστά την πλοκή του, με τη διαφορά ότι η ιστορία εκτυλίσσεται στην Ιταλία του ’50 και όχι στη Χιλή της δεκαετίας του ‘60. Αφηγείται τη σχέση του νεαρού ταχυδρόμου Μάριο Ρουόπολο, κατοίκου του νησιού με τον εξόριστο Νερούδα που καλλιεργείται μέσα από τη μεταφορά της αλληλογραφίας του συγγραφέα, την επαφή με το ποιητικό του έργο , την αμοιβαία γνώση των ζωών τους και των ονείρων τους. Με τη βοήθεια του ποιητή, ο Μάριο κατορθώνει δια μέσου της ποίησης να γοητεύσει την εκλεκτή της καρδιάς του Μπεατρίτσε (Βεατρίκη), ένα όνομα που παραπέμπει στην αγαπημένη του εθνικού ποιητή των Ιταλών, Ντάντε Αλιγκέρι. Η ταινία κέρδισε διεθνείς διακρίσεις, έλαβε το Όσκαρ πρωτότυπης μουσικής και τρία βραβεία της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, το βραβείο σκηνοθεσίας, μουσικής και καλύτερης μη αγγλόφωνης ταινίας.
ΥΓ. Ο Αντόνιο Σκάρμετα γεννήθηκε το 1940 στην Αντοφαγάστα της Χιλής. Σπούδασε φιλοσοφία και φιλολογία στη χώρα του και στη Νέα Υόρκη και από το 1967 ως το 1973 δίδασκε στο Πανεπιστήμιο της Χιλής. Το 1973 εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο, όπου ασχολήθηκε με τη συγγραφή σεναρίων και τη σκηνοθεσία ταινιών και θεατρικών έργων .Παράλληλα δίδασκε σαν επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα βορειοαμερικάνικα και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια .Το 1990 επέστρεψε στη Χιλή και ίδρυσε το Ινστιτούτο Γκαίτε στο Σαντιάγο. Έγραψε διηγήματα και μυθιστορήματα, που μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες και απέσπασαν επανειλημμένα τιμητικές διακρίσεις. Διακρίθηκε επίσης και σαν μεταφραστής λογοτεχνικών έργων. (Από το εμπροσθόφυλλο του βιβλίου “Ο ταχυδρόμος του Νερούδα”, εκδόσεις Ωκεανίδα 1996 , μετάφραση από τα ισπανικά Λήδα Παλλαντίου).
Συντάκτης: Ιωάννα Μπαλαμπανίδου, Νομικός-Δικηγόρος με ακαδημαϊκή πρόσθετη εκπαίδευση στην ιστορία της λογοτεχνίας και στη μετάφραση, συγγραφέας λογοτεχνικών δοκιμίων , επίσημη μεταφράστρια της Ιταλικής γλώσσας
