Απόσπασμα από το βιβλίο “Ο Ηγεμόνας”
Μετάφραση Καζαντζάκης / Επιλογή Λίλα Κύρου
Υπάρχουν τριών λογιών μυαλά: όταν καταλαβαίνεις μόνος σου, όταν καταλαβαίνεις όταν οι άλλοι σου δείξουν, όταν δεν καταλαβαίνεις μήτε μόνος σου μήτε όταν οι άλλοι σου δείξουν. Ο πρώτος έχει λαμπρότητο νου, ο δεύτερος λαμπρό, ο τρίτος ασήμαντο. Πετρούκης λοιπόν, αναγκαστικά, αν δεν ήταν στον πρώτο βαθμό, θα ‘ταν στο δεύτερο, γιατί όταν έχεις την ικανότητα να ξεχωρίζεις στα λόγια και στα έργα το καλό από το κακό, κι αν ακόμα δεν είσαι δημιουργικός, μπορείς να ξεχωρίζεις τα κακά από τα καλά έργα του υπουργού, και τούτα να εγκωμιάζεις κι εκείνα να διορθώνεις° κι ο υπουργός, μην μπορώντας να σε εξαπατήσει, παραμένει καλός. Τώρα, πώς ο ηγεμόνας μπορεί να γνωρίσει τον υπουργό του, υπάρχει ένας τρόπος που δε λαθεύει ποτέ. Όταν βλέπεις τον υπουργό να συλλογίζεται περισσότερο τον εαυτό του πάρα τον ηγεμόνα, και σε όλες του τις πράξεις κυνηγάει το συμφέρον του, να ξέρεις πως ένας τέτοιος δεν μπορεί ποτέ να ‘ναι καλός υπουργός και δεν πρέπει ποτέ να του’ χεις εμπιστοσύνη…
Νικολό Μακιαβέλι 1469-1527, Ιταλός διπλωμάτης, πολιτικός, ιστορικός, ανθρωπιστής και συγγραφέας της περιόδου της Αναγέννησης
