Ερμιόνη Ευστρατιάδου
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης άνοιξε χθες τις πόρτες του Ολύμπιον για να υποδεχθεί τους πρώτους προσκεκλημένους στην 59η διοργάνωση. Η τελετή ήταν διαφορετική, σύντομη και μίνιμαλ. Αυτή τη φορά, τα λόγια επί της σκηνής ήταν ελάχιστα. Οι διοργανωτές αποφάσισαν φέτος να αφήσουν τις κινηματογραφικές οθόνες να μιλήσουν.
Ομιλητές στο φιλμ ήταν η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μυρσίνη Ζορμπά, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης και η υφυπουργός Εσωτερικών Μακεδονίας – Θράκης, Κατερίνα Νοτοπούλου. Οι «πρωταγωνιστές» μίλησαν για τα σχέδια ενός Film Office στην περιφέρεια, για χρηματοδοτήσεις και για ιστορίες από παλαιότερα φεστιβάλ. Κυρίως, όμως, έγινε λόγος για ένα φεστιβάλ που αλλάζει, «το μεγαλύτερο φεστιβάλ που έγινε ποτέ». Μέσα σε όλα όσα ακούστηκαν, ξεχωρίζει κάτι που είπε ο κ. Μπουτάρης: «Το μέλλον του Φεστιβάλ είναι αυτό που ξεκίνησε η τωρινή διοίκησή του. Ένα Φεστιβάλ ακόμη πιο ανοικτό που μπορεί να προσελκύσει επαγγελματίες οι οποίοι έρχονται να αγοράσουν ταινίες και σιγά σιγά να μπορούν και γυρίζονται ταινίες στην Ελλάδα». Ανυπομονούμε!
Η ταινία
Μετά από αυτά, ξεκίνησε η ταινία. Το Shoplifters του Hirokazu Kore-eda. Και πιστέψτε με όταν σας λέω ότι δεν θα μπορούσε να αρχίσει πιο όμορφα.
Η ταινία που απέσπασε , λοιπόν, τον χρυσό φοίνικα στο φετινό φεστιβάλ των Καννών άνοιξε την αυλαία για το 59ο Φεστιβάλ. Ο Ιάπωνας σκηνοθέτης προλόγισε την ταινία του με ένα σύντομο βίντεο πριν την έναρξη της ταινίας.
To Shoplifters ξεκινά με δυο από τους πρωταγωνιστές, πατέρα και γιο, μέσα σε ένα σουπερμάρκετ. Οι δυο τους εκτελούν ένα άψογα χορογραφημένο σχέδιο κλοπής τροφίμων. Είσαι με το μέρος τους, ξέρεις από το πρώτο δευτερόλεπτο ότι θέλεις να τα καταφέρουν. Σε αυτό βοηθάει η τόσο ταιριαστή μουσική αλλά και τα βλέμματα των δυο «συνεργατών». Η ταινία ξεχειλίζει αγάπη από τα πρώτα καρέ. Τώρα υπολόγισε: 24 καρέ ανά δευτερόλεπτο, επί 121 λεπτά. Γεμίζει η καρδιά σου συναισθήματα.
Φυσικά, η οικογένεια των Κλεφτών Καταστημάτων δεν αποτελείται μόνο από δυο άτομα. Στο μικρό σπίτι, κάπου στο κεντρικό Τόκιο, βρίσκονται η μητέρα, η θεία και η γιαγιά. Όλες περιμένουν τα «ψώνια» της ημέρας καθώς οι μισθοί και η σύνταξη της γιαγιάς δεν αρκούν για να συντηρούνται. Μαζί με τα κλοπιμαία, όμως, πατέρας και γιός φέρνουν μαζί και ένα κοριτσάκι το οποίο το βρήκαν να παίζει μόνο του έξω στο κρύο. Έτσι, η οικογένεια μεγαλώνει, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ολοκληρώνεται, και οι ιστορίες του κάθε μέλους της αρχίζουν να ξεδιπλώνονται: Η πολυμήχανη και πονηρή γιαγιά, ο αρχιληστής μπαμπάς, τα χαριτωμένα και πανέξυπνα παιδιά. Οι χαρακτήρες είναι άνθρωποι που έχεις γύρω σου, τόσο καθημερινοί και τόσο όμορφοι.
Ο Kore-eda επανέρχεται στην ίδια θεματική που τον απασχόλησε και στο επίσης βραβευμένο Like Father, Like Son: τι καθορίζει την έννοια του γονέα, η αγάπη ή η γέννα; Όπως και τότε έτσι και τώρα, ξέρεις πως όλα έχουν να κάνουν με την οικογένεια, με τους δεσμούς που χτίζεις και τους δεσμούς που κόβεις.
Το Shoplifters είναι μια ταινία υψηλής δεξιοτεχνίας που προσεγγίζει ευλαβικά τόσο την ανάγκη για επιβίωση, όσο και την ανάγκη του να ανήκεις κάπου. Συνθέτει μια οικογένεια από 6 ανθρώπους που τα βγάζουν πέρα με ανήθικα μέσα. Που αγκαλιάζονται στο μπαλκόνι μια παγωμένη νύχτα που πέφτουν πυροτεχνήματα και, παρόλο που αυτά δεν φαίνονται από το σπίτι τους, τα ακούνε και κοιτούν τον ουρανό.
«Αν σ’αγαπούσαν, θα έκαναν αυτό» λέει η μητέρα στην μικρή Yuri ένα βράδυ που την κρατούσε αγκαλιά. Η ταινία παίρνει την καρδιά σου, την γεμίζει τρυφερότητα και μετά στη σπάει. Είναι τόσο αφοπλιστικά όμορφή, χωρίς σκηνές εντυπωσιασμού, χωρίς υστερίες και μελοδραματισμούς. Είναι ψύχραιμη και ανεπιτήδευτη, σαν το «ευχαριστώ» που ψιθυρίζει η γιαγιά στον άνεμο όταν χαζεύει την οικογένειά της να παίζει στη θάλασσα.
