Περιδιαβαίνοντας τον κόσμο, γνωρίζοντας ανθρώπους, ταξιδεύοντας με αεροπλάνα και … βαπόρια, διαβάζοντας βιβλία, σερφάροντας το διαδίκτυο, ο άνθρωπος κατανοεί ή μάλλον αρχίζει να κατανοεί διαφορές και ομοιότητες – χαρακτηριστικά – ανθρώπων, λαών, κρατών. Μπορεί βέβαια η έννοια του στερεότυπου να μη με βρίσκει πολύ σύμφωνο (συνήθως αναδεικνύουμε ή καταπιέζουμε χαρακτηριστικά που εμείς επιλέγουμε) αλλά, ίσως, κάπου εκεί ανάμεσα στην άποψη, την υπερβολή και την υποκειμενικότητα να υπάρχουν ψήγματα πραγματικότητας που να απηχούν κάποια πραγματικά χαρακτηριστικά των λαών.
Ας εξετάσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Σίγουρα ο καθένας μας έχει μία τουλάχιστον λέξη να χαρακτηρίσει τους ανθρώπους, το κράτος, την ιστορία τους, την εκπαίδευσή τους, τη γαστρονομία τους, την τεχνολογίας τους. Όμως όσο διαφορετικές απόψεις και να υπάρχουν, νομίζω όλοι θα συμφωνήσουν ότι εκεί στις ΗΠΑ έχουν ένα χαρακτηριστικό που τους κάνει … μοναδικούς στον κόσμο. Είναι οι μετρ του marketing! Μπορούν ένα κακό προϊόν να το κάνουν γνωστό. Ένα μέτριο προϊόν θα το κάνουν διάσημο και ένα πολύ καλό απλά θα το … εκτοξεύσουν στο γαλαξία της επιτυχίας. Δεν είναι τυχαίο ότι τα μεγαλύτερα brand names βρίσκονται ή ξεκίνησαν εκεί.
Το ίδιο ισχύει και στον τουρισμό. Ακόμα και εκεί, το marketing είναι το Α και Ω επιτυχίας και παγκόσμιας φήμης. Οι Καταρράκτες του Νιαγάρα, το Empire State Building και το Grand Canyon δεν είναι τα … μεγαλύτερα στον κόσμο, είναι όμως τα πιο φημισμένα και αυτά θα ήθελε να επισκεφτεί ο καθένας μας! Βέβαια, με την έννοια του marketing δεν εννοούμε αυτό που στην Ελλάδα λέμε διαφήμιση, αλλά ένα οικοσύστημα (προωθητικών) ενεργειών με απώτερο σκοπό την ανάδειξη στο ευρύ κοινό μιας περιοχής. Μήπως, να επιχειρήσουμε να τους μιμηθούμε?
ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΜΗΛΙΑΣ
Το 2011 – την άνοιξη – επισκέφτηκα το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Μηλιά Γρεβενών για πρώτη φορά. Βέβαια, η διαδικασία συλλογής πληροφοριών πριν την επίσκεψη ήταν λίγο … χρονοβόρα καθώς ούτε στα τηλέφωνα απαντούσε κανείς, ούτε στο web site υπήρχαν επικαιροποιημένες πληροφορίες, ούτε και κάποιος από τους φίλους στα Γρεβενά μπορούσε να δώσει επαρκώς ασφαλείς πληροφορίες, οπότε και τελικά αποφάσισα να το επισκεφτώ Κυριακή στις 12.00 – ημέρα και ώρα που … μαθηματικά συγκέντρωνε τις περισσότερες πιθανότητες να είναι ανοιχτό. Εκεί μας υποδέχθηκε ο κυρ Θανάσης. Η 30-λεπτη ξενάγηση ήταν εξαιρετική, με την πινελιά ενός ανθρώπου που φαινόταν ότι το μεράκι και μόνο τον έκανε να διαλέξει αυτή την ενασχόληση – όχι εργασία γιατί άλλωστε δεν πληρωνόταν για αυτό που έκανε! Δυστυχώς όμως μετά το μισάωρο αυτό, όσο και να θέλαμε, δεν είχαμε τι να κάνουμε στο Μουσείο. Φύγαμε… …
Όλα ξεκίνησαν το 1992, όταν εντελώς τυχαία τα πρώτα απολιθώματα άρχισαν να ξεθάβονται και να προξενούν το ενδιαφέρον απλών ανθρώπων και επαϊόντων (π.χ. αρχαιολόγων). Η όλη διαδικασία οδήγησε ώστε μερικά χρόνια αργότερα να ανακαλυφθούν οι περίφημοι χαυλιόδοντες. Και αυτό οδήγησε με τη σειρά του στο Guinness World Record για τους μακρύτερους χαβλιόδοντες (5,02 μέτρων) από μαστόδοντα στον κόσμο. http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/longest-mastodon-tusk-. Τα Γρεβενά μπήκαν στον παγκόσμιο χάρτη της παλαιοντολογίας. Ναι στον παγκόσμιο χάρτη! Τα Γρεβενά!
Όλα τα απολιθώματα, καθώς η ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας είναι πλούσια σε αυτά, στεγάστηκαν προσωρινά σε μικρό χώρο περίπου 150 τετραγωνικών μέτρων. Μαζί στεγάστηκαν και τα … όνειρα για ανάπτυξη και προβολή. Βέβαια, αν και μικρό και σε ενιαίο χώρο, το μουσείο φροντίζει να σου δώσει καταπληκτικά ερεθίσματα. Να κλείσεις λίγο τα μάτια σου και να ονειρευτείς πώς ήταν αυτός ο θεόρατος και τρομακτικός μαστόδοντας. Να βγεις έξω από το χώρο, να αφήσεις το βλέμμα σου να περιπλανηθεί και να φανταστείς ομάδες από προϊστορικά ζώα να περιδιαβαίνουν την περιοχή, να κυνηγούν, να κοιμούνται, να παίζουν με τα μικρά τους. Να γυρίσεις σπίτι και να ψάξεις στο διαδίκτυο ή την εγκυκλοπαίδεια – για τους παραδοσιακούς – για τους μαστόδοντες, τα προϊστορικά ζώα και για όλα αυτά που έγιναν πριν ακόμη ο άνθρωπος πατήσει το πόδι του σε αυτά τα μέρη.
Από τότε επισκέφθηκα αρκετές φορές το μουσείο. Τα τηλέφωνα λειτουργούσαν και βρήκαμε αμέσως πληροφορίες για τις ώρες λειτουργίας. Ο κυρ Θανάσης είχε πια αποσυρθεί. Η παρουσία ξεναγού φαινόταν πλέον πιο οργανωμένη και χρέη ξεναγού εκτελούσε μια επίσης συμπαθητική δεσποινίς, που μπορούσε να κάνει την ξενάγηση όχι μόνο στα ελληνικά
…Και κάπου εκεί θυμήθηκαν τους Αμερικάνους….
Πρωτοπόροι σε πολλά για πολλούς, δυνάστες των λαών για άλλους, αλλά το σίγουρο είναι ότι αν βρίσκονταν οι χαυλιόδοντες στο μέσο της ερήμου της … Αριζόνα, θα χτίζανε εκεί το πιο μοντέρνο σύμπλεγμα κτιριακών εγκαταστάσεων με μουσείο και βοηθητικά κτίρια και θα το διαφήμιζαν στα πέρατα του κόσμου. Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα, μια που το αναφέραμε, το Grand Canyon Skywalk! Δεν είναι τυχαίο ότι η Η.Π.Α., παρά τη σύντομη ιστορία τους, είναι γεμάτη με θεματικά πάρκα και τουριστικές attractions. Γιατί να μην μπορεί να κάνει η Ελλάδα το ίδιο, να δημιουργήσει παγκοσμίου αίγλης θεματικά πάρκα με τόση ιστορία, μυθολογία, φυσικές ομορφιές.
Έτσι και με το Μουσείο της Μηλιάς! Πολλές είναι οι προτάσεις που πιθανά να έχουν γίνει σε επίσημες και ανεπίσημες συναντήσεις, σε δημοτικά, περιφερΠεριφ ή άλλα συμβούλια, σε συζητήσεις «μεταξύ τυρού και αχλαδίου» – και ας με συγχωρέσουν αυτοί που τις έκαναν και δεν τις γνωρίζω! Το σίγουρο είναι ότι το Μουσείο πρέπει να εξελιχθεί! Είναι αναγκαία η διαφήμιση και η προώθησή του. Ο κόσμος πρέπει να το μάθει. (Αλλά και όχι μόνο αυτό) Πέρα από όποια «αναπτυξιακά μοντέλα» που σίγουρα έχουν προταθεί και ακόμα μένει να εφαρμοσθούν πρέπει να κατατεθούν και να εφαρμοσθούν απλές, φρέσκες, νέες, πρωτοποριακές ιδέες. Δεν είναι rocket science όπως θα λέγανε και οι Άγγλοι.
Είσοδος στο μουσείο 3 Ευρώ. Ειδικές τιμές για οικογένειες, ξένους, γκρουπ ή σε συνδυασμό με άλλες περιοχές ενδιαφέροντος. Καφετέρια και mini εστιατόριο στον αύλειο χώρο. Μαγαζάκι με μπιμπελό, παιχνίδια και τοπικά προϊόντα. Έστω μια μηχανή αυτόματης πώλησης νερού(!). Μόνιμο προσωπικό. Απαραίτητα μία αίθουσα προβολών! Διαγωνισμοί μέσω διαδικτύου και δωρεάν εισιτήρια. Δράσεις ενημέρωσης σε σχολεία. Διοράματα και γιατί όχι διαδραστικά παιχνίδια για τους μικρούς μας φίλους. Φωτογραφικός πίνακας από σχολεία που το επισκέφθηκαν. Κυλιόμενο πρόγραμμα διαφορετικών εκθεμάτων. Συμμετοχή σε δίκτυα μουσείων παλαιοντολογικού ή άλλου ενδιαφέροντος π.χ. στο Νόστιμο Καστοριάς. Αφίσες και ενημερωτικά φυλλάδια σε διόδια – δυνητικοί επισκέπτες πρέπει να είναι όλοι οι «χρήστες» της Εγνατίας Οδού. Δημιουργία ιστού/δικτύου σε οριζόντιο/θεματικό επίπεδο (παλαιοντολογικό) και κάθετο/τουριστικό με μέρη γενικού ενδιαφέροντος σε Γρεβενά, Δυτική Μακεδονία, Ήπειρο. Web site πλήρως ενημερωμένο. Αξιολόγηση ερωτηματολογίων επισκεπτών. Aς δούμε παρόμοια παραδείγματα σε Ελλάδα και τον κόσμο και αν αυτά δεν είναι αρκετά, ας γίνει ένας διαγωνισμός ιδεών μέσω crowdsourcing!
Όλες οι νέες ιδέες, αν συνδυαστούν με το βραβείο Guinness (κάτι σαν το Χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες), τη μοναδική γεωγραφική θέση, (5 λεπτά από την Εγνατία Οδό, 10 λεπτά από τον «κάθετο» της Καστοριάς, 15 λεπτά από τον οδικό άξονα προς Λάρισα), το ανθρώπινο δυναμικό και φυσικά τις τοπικές αρχές μπορούν να δώσουν μια μοναδική ώθηση ανάπτυξη στο μοναδικό αυτό μουσείο. Ο επισκέπτης πρέπει να το μάθει, να έρθει, να μείνει και να ξαναέρθει! Όχι για 20 λεπτά, αλλά για 3 ώρες – να αφιερώσει ένα ολόκληρο πρωινό ή απόγευμα ώστε η εμπειρία να ριζώσει μέσα του, να τον μετασχηματίσει! Να την πάρει μαζί του και να τη διαλαλήσει στα πέρατα του κόσμου. Let’s get into business.
