Οι εκλογές για την ανάδειξη των νέων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα διεξαχθούν στο διάστημα από 6 έως 9 Ιουνίου 2024. Είναι το μόνο άμεσα εκλεγμένο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αλλά πώς ακριβώς λειτουργούν αυτές οι εκλογές;
Οι εκλογές διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια, δίνοντας την ευκαιρία στους 447 εκατομμύρια πολίτες στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ να επιλέξουν ποιός θα τους εκπροσωπεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χρησιμοποιείται το σύστημα της αναλογικής εκπροσώπησης, όπου σε κάθε κράτος μέλος κατανέμεται ορισμένος αριθμός εδρών με βάση το μέγεθος του πληθυσμού του.
Ωστόσο, δεν ψηφίζουν όλα τα κράτη μέλη με τον ίδιο τρόπο. Ορισμένες χώρες ψηφίζουν για κόμματα, τα οποία έχουν επιλέξει έναν καθορισμένο κατάλογο υποψηφίων που θα εμφανιστούν στο ψηφοδέλτιο.
Άλλες χώρες έχουν πιο ανοικτούς καταλόγους, όπου οι ψηφοφόροι επιλέγουν ένα κόμμα ή δηλώνουν ποιόν υποψήφιο προτιμούν.
Επιπλέον, υπάρχει και η ενιαία μεταβιβάσιμη ψήφος, όπου οι ψηφοφόροι επιλέγουν όσους υποψηφίους επιθυμούν και τους αριθμούν με βάση την προτίμησή τους.
Τι συμβαίνει μετά τις εκλογές;
Αφού εκλεγούν τα νέα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου, θα υπηρετήσουν μια πενταετή θητεία και θα περνούν το χρόνο τους μεταξύ των συνεδριάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο και στις Βρυξέλλες.
Οι ευρωβουλευτές που εκπροσωπούν διαφορετικές χώρες και περιφέρειες συμμετέχουν σε διακρατικές ομάδες ανάλογα με την πολιτική τους ιδεολογία.
Για παράδειγμα, υπάρχουν ομάδες για την εκπροσώπηση της κεντροδεξιάς, των σοσιαλιστών, των Πρασίνων και των ευρωσκεπτικιστών.
Η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα μετά τις εκλογές έχει την ισχυρότερη εντολή για να επιλέξει την/τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που αποτελείται από εκπροσώπους των χωρών της ΕΕ, ψηφίζει πρώτα για τον υποψήφιο που επιλέγεται αφού ληφθεί υπόψη το αποτέλεσμα των εκλογών.
Εάν εγκρίνει τον υποψήφιο, αυτός πηγαίνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου πρέπει να λάβει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των ευρωβουλευτών.
Τι κάνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαμορφώνει άμεσα τη νομοθεσία, τις πολιτικές και τους προϋπολογισμούς της ΕΕ, αντικατοπτρίζοντας τη δημοκρατική φωνή σχεδόν μισού δισεκατομμυρίου πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Όμως, ανεξάρτητα από τη σημασία του, η συμμετοχή στις εκλογές της ΕΕ παρουσιάζει πτωτική τάση, μειωμένη σημαντικά από το 62% που καταγράφηκε πριν από τέσσερις δεκαετίες.
Η μείωση αυτή συνεχίζεται παρά το γεγονός ότι υπάρχουν χώρες με υποχρεωτική ψηφοφορία, όπως το Βέλγιο, η Ελλάδα και η Βουλγαρία.
Το 2019, η προσέλευση των ψηφοφόρων αυξήθηκε με συμμετοχή λίγο πάνω από το ήμισυ των εκλογέων που έχουν δικαίωμα ψήφου.
