Σκλαβιά, Θάνατοι και Συμμορίες – Η Σκοτεινή Ιστορία του Παγωτού
Στις 16 Απριλίου του 1984, ο Andrew «Fat Boy» Doyle οδηγούσε το βαν με τα παγωτά του στη Γλασκόβη, όταν μια σφαίρα διέλυσε το παρμπρίζ του. Ο 18χρονος σκοτώθηκε ακαριαία. Την ίδια μέρα, έξι άτομα –ανάμεσά τους και τρία μέλη της οικογένειας Doyle–, δολοφονήθηκαν σε μια εμπρηστική επίθεση στο συγκρότημα κατοικιών της Γλασκόβης, Ρουκάζι. Όλα αυτά, επειδή ο Doyle αρνήθηκε να πουλήσει ναρκωτικά μαζί με τα παγωτά του. Αυτό το αιματηρό περιστατικό, που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια των Πολέμων του Παγωτού της Γλασκόβης είναι μόνο ένα κεφάλαιο στην άγνωστη ιστορία του παγωτού.
«Ιστορίες δολοφονιών, σκλαβιάς και ασθενειών αμαυρώνουν αιώνες ιστορίας του παγωτού»
Σε όλα υπάρχει φως και σκοτάδι και αυτό δεν ισχύει πουθενά περισσότερο, απ’ ό,τι στην περίπτωση του αγαπημένου παγωμένου επιδορπίου του κόσμου – και του αξίζει αυτός το τίτλος: Δεν είναι διακοπές, αν δεν φας παγωτό και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι είναι θεμέλιος λίθος της σύγχρονης τουριστικής βιομηχανίας. Οι πωλήσεις του αποφέρουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο λίρες στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου και ο μέσος Αμερικάνος καταναλώνει πάνω από δέκα κιλά παγωτό τον χρόνο.
Οι Λονδρέζοι καλλιτέχνες Bompas and Parr θέλουν να αφηγηθούν αυτές τις ιστορίες. Η τελευταία τους έκθεση με τίτλο SCOOP ανοίγει τις πύλες της αυτήν την εβδομάδα στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου σε συνεργασία με το Βρετανικό Μουσείο Φαγητού. Γνωστοί για την αλά Roald Dahl προσέγγισή τους στο φαγητό και τη δημιουργικότητα, δημιουργούν μια χρωματιστή εντυπωσιακή γιορτή του παγωτού, που συνταιριάζει παγωτά που λάμπουν στο σκοτάδι, έναν καφέ που λέγεται Conehenge, διάφορα που έχουν σχέση με το παγωτό από τη συλλογή 14.000 κομματιών της Caroline Wei και ένα μικρού μήκους φιλμ που παρουσιάζει τους Πολέμους των Παγωτών της Γλασκόβης, με τίτλο The Dark Side of Vanila (Η Σκοτεινή Πλευρά της Βανίλιας).
Ιστορίες δολοφονιών, σκλαβιάς και ασθενειών αμαυρώνουν τους αιώνες ιστορίας του παγωτού. Προσελκύει κίνδυνο – και προσελκύει καθάρματα. Το The Dark Side of Vanila, εστιάζει στους Πολέμους των Παγωτών στη Γλασκόβη, αλλά στην έρευνά μου βρήκα και άλλους ενδιαφέροντες τίτλους: «Παγωτατζής στη φυλακή για επίθεση με φτυάρι σε αντίπαλο, επειδή καταπάτησε την περιοχή του» και «Παγωτατζής στη φυλακή, επειδή κρατούσε “σκλάβο” στο γκαράζ του».
Αν έχεις δει το Ice Cream Man –μια εφηβική ταινία τρόμου της δεκαετίας του ’90 που πλέον είναι cult χάρη στην επιτηδευμένη, σατιρική αφήγησή της– θα ξέρεις ότι δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος πρόσεξε ότι ο εμβληματικός παγωτατζής με το βανάκι, που συνδέουμε με την παιδική μας ηλικίας έχει στοιχεία του ανώμαλου απαγωγέα παιδιών. Επίσης, υπάρχει και κάτι αναμφίβολα ανατριχιαστικό στην απόκοσμη μουσικούλα.
Στο αποκορύφωμα της δημοτικότητάς τους, τη δεκαετία του ’60, αυτή η μουσικούλα ακουγόταν από 30.000 παγωτατζίδικα οχήματα στις ΗΠΑ το καλοκαίρι – νούμερο που έχει πέσει στα 5.000 σήμερα.
Το πιο αναγνωρίσιμο βανάκι με παγωτά στη Βρετανία ήταν ο Mr Whippy που ιδρύθηκε από τον Dominic Facchino στο Μπέρμιγχαμ, το 1958. Ο Mr Whippy επίσης μονοπωλούσε την αγορά των ΗΠΑ για δεκαετίες και μόνο πρόσφατα αντιμετώπισε μια πρόκληση από την Ben & Jerry’s και πρόσφατα το Big Gay Ice Cream.
Αυτό το εμβληματικό σύμβολο του καλοκαιριού ήταν επίσης ο νούμερο ένα λόγος για τους Πολέμους των παγωτών. Καθώς υπήρχαν λίγα μαγαζιά και οι βανδαλισμοί ήταν συχνό φαινόμενο, το βαν παρείχε μια σημαντική υπηρεσία – ένας καλός παγωτατζής μπορούσε να βγάζει 200 λίρες την εβδομάδα. Όμως όταν ανεβαίνουν τα κέρδη, ανέβαιναν και τα ποσοστά ανθρωποκτονιών,παρόλο που δεν έχει σχέση με την υψηλή κατανάλωση ζάχαρης, αλλά με τις υψηλές θερμοκρασίες που κάνουν τους ανθρώπους πιο θυμωμένους απ’ ό,τι συνήθως.
Αλλά τη δεκαετία του ’80 στη Γλασκόβη, φόνοι και παγωτά ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα. Τις διαδρομές των βαν τις φύλαγαν αντίπαλες οικογένειες και αντίπαλες συμμορίες, που τις χρησιμοποιούσαν για να πουλάνε ναρκωτικά και όπλα. Οι άνθρωποι που δολοφόνησαν τον Fat Boy και την οικογένειά του ακόμη δεν έχουν τιμωρηθεί ανάλογα, καθώς δυο άνδρες που έκαναν 20 χρόνια στη φυλακή για το έγκλημα, αποφυλακίστηκαν το 2004, όταν τα αποδεικτικά στοιχεία της Αστυνομίας επανεξετάστηκαν και κρίθηκαν ανεπαρκή.
Μιας και μιλάμε για ναρκωτικά, είναι θαύμα που το παγωτό δεν θεωρείται ναρκωτικό. Έρευνεςδείχνουν ότι το παγωτό λειτουργεί σαν το κρακ στο μυαλό μας και η επιθυμία μας γι’ αυτό είναι ανάλογη με εκείνη όσων χρησιμοποιούν τακτικά κοκαΐνη.
Πριν από σχεδόν 200 χρόνια, μια άλλη, πιο φρικτή τραγωδία σάρωσε τη Βρετανία, όταν πωλητές ξεκίνησαν να πουλάνε παγωτό στο δρόμο. Το παγωτό σερβίρονταν στο λεγόμενο «penny lick», ένα μικρό επαναχρησιμοιοποιούμενο ποτηράκι με βαρύ πάτο.
Όταν κάποιος έτρωγε το παγωτό του (που κόστιζε μία πέννα, εξού και το «penny lick»), επέστρεφε το ποτηράκι στον πωλητή, για να το γεμίσει για τον επόμενο πελάτη. Αυτό, φυσικά, δεν ήταν και πολύ υγιεινό και η απόπειρα να φτάσει το παγωτό στις μάζες οδήγησε σε αρρώστιες, όπως φυματίωση και χολέρα. Τέλος, το 1926 τα penny licks απαγορεύτηκαν.
Υπάρχουν πάντως και μερικές πιο ευχάριστες πλευρές στην ιστορία του παγωτού. Το 1885, η Agnes B Marshall ήταν μια εντυπωσιακά επιτυχημένη επιχειρηματίες που σχεδίασε και πατεντάρισε τη δική της παγωτομηχανή που ονομαζόταν The Patent Freezer. Με τον άνδρα της, Alfred, είχαν μια σχολή μαγειρικής στο Μάριλμποουν. «Η Agnes B Marshall είναι μια σημαντική και υποτιμημένη γυναίκα επιχειρηματίας όχι μόνο για την εξέλιξη του παγωτού, αλλά και στην ευρύτερη γαστρονομική ιστορία της Βρετανίας», λέει ο Slominski.
«Στην Αμερική, οι μηχανές αναψυκτικών εμφανίστηκαν από τα 1820, αλλά έφτασαν στο αποκορύφωμά τους το 1919, όταν εφαρμοζόταν η Ποτοαπογόρευση», συνεχίζει. «Καθώς απαγορευόταν το αλκοόλ στα μπαρ, τα μιλκσέικ και τα παγωτά στο ποτήρι κέρδισαν δημοτικότητα και οι μηχανές αναψυκτικών ή τα καταστήματα με παγωτά έγιναν κέντρο της κοινότητας και συναντήσεων. Πιο πρόσφατα, το παγωτό έχει βοηθήσει να συνδεθούν άνθρωποι με διάφορους τρόπους. Η αυξανόμενη δημοτικότητα του Big Gay Ice Cream βοήθησε να διαδοθεί το μήνυμα της αγάπης και της αποδοχής σε όλη την Αμερική».
Ε, τώρα μπορείς να συνεχίσεις να απολαμβάνεις το χωνάκι σου.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο Amuse.
