Η αυξανόμενη απώλεια ζωών στο πιο επικίνδυνο θαλάσσιο πέρασμα του κόσμου έρχεται εν μέσω αναφορών για καθυστερήσεις στις κρατικές απαντήσεις διάσωσης και παρεμπόδιση των επιχειρήσεων των σκαφών έρευνας και διάσωσης των ΜΚΟ στην κεντρική Μεσόγειο.
«Η συνεχιζόμενη ανθρωπιστική κρίση στην κεντρική Μεσόγειο είναι απαράδεκτη», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΔΟΜ, Αντόνιο Βιτορίνο. «Με περισσότερους από 20.000 θανάτους καταγεγραμμένους σε αυτή τη διαδρομή από το 2014, φοβάμαι ότι αυτοί οι θάνατοι έχουν κανονικοποιηθεί. Τα κράτη πρέπει να ανταποκριθούν. Οι καθυστερήσεις και τα κενά στην κρατική SAR (έρευνα και διάσωση) κοστίζουν ανθρώπινες ζωές».
Οι καθυστερήσεις στις κρατικές διασώσεις στη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου ήταν ένας παράγοντας σε τουλάχιστον έξι περιστατικά φέτος που οδήγησαν στον θάνατο τουλάχιστον 127 ανθρώπων. Η παντελής απουσία ανταπόκρισης σε ένα έβδομο κρούσμα στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 73 μετανάστες.
Πρόσφατα, οι προσπάθειες των SAR υπό την ηγεσία των ΜΚΟ έχουν μειωθεί σημαντικά.
Στις 25 Μαρτίου, η ακτοφυλακή της Λιβύης πυροβόλησε στον αέρα καθώς το πλοίο διάσωσης της ΜΚΟ Ocean Viking ανταποκρινόταν σε μια αναφορά για μια φουσκωτή βάρκα σε κίνδυνο. Ξεχωριστά, την Κυριακή 26 Μαρτίου, ένα άλλο σκάφος, το Louise Michel, κρατήθηκε στην Ιταλία μετά τη διάσωση 180 ανθρώπων στη θάλασσα, απηχώντας μια προηγούμενη υπόθεση στην οποία οι Geo Barents συνελήφθησαν τον Φεβρουάριο και στη συνέχεια απελευθερώθηκαν.
Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου του Πάσχα, 3.000 μετανάστες έφτασαν στην Ιταλία, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό αφίξεων μέχρι στιγμής φέτος σε 31.192 άτομα.
Ένα σκάφος που μετέφερε περίπου 800 επιβαίνοντες διασώθηκε την Τρίτη 11 Απριλίου, περισσότερα από 200 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Σικελίας, από την ιταλική ακτοφυλακή με τη βοήθεια εμπορικού σκάφους. Ένα άλλο πλοίο με περίπου 400 μετανάστες φέρεται να ήταν ακυβέρνητο μεταξύ Ιταλίας και Μάλτας για δύο ημέρες πριν φτάσει στις ιταλικές ακτές. Δεν έχουν φτάσει ακόμα όλοι οι μετανάστες από αυτά τα πλοία σε ασφαλές σημείο και έχουν αποβιβαστεί στην Ιταλία.
«Η διάσωση ζωών στη θάλασσα αποτελεί νομική υποχρέωση των κρατών», δήλωσε ο Vitorino. «Πρέπει να δούμε προληπτικό κρατικό συντονισμό στις προσπάθειες έρευνας και διάσωσης. Καθοδηγούμενοι από το πνεύμα του επιμερισμού των ευθυνών και της αλληλεγγύης, καλούμε τα κράτη να συνεργαστούν και να εργαστούν για τη μείωση της απώλειας ζωών κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών».
Οι 441 θάνατοι που καταγράφηκαν τους πρώτους τρεις μήνες του έτους είναι πιθανόν μικρότεροι από τον πραγματικό αριθμό των ζωών που χάθηκαν στην Κεντρική Μεσόγειο. Το Πρόγραμμα Αγνοούμενων Μεταναστών διερευνά επίσης αρκετές αναφορές για αόρατα ναυάγια – περιπτώσεις στις οποίες αναφέρονται αγνοούμενοι σκάφη, όπου δεν υπάρχουν αρχεία επιζώντων – λείψανα ή επιχειρήσεις SAR.
Η τύχη περισσότερων από 300 ανθρώπων που επέβαιναν σε αυτά τα σκάφη παραμένει ασαφής.
Η ανησυχητική κατάσταση στην Κεντρική Μεσόγειο ενισχύει την ανάγκη για αποκλειστική, κρατικά προβλέψιμη πολιτική Έρευνας και Διάσωσης (SAR) αλλά και Αποβίβασης. Οι κρατικές προσπάθειες για τη διάσωση ζωών πρέπει να περιλαμβάνουν την υποστήριξη των προσπαθειών των φορέων των ΜΚΟ για την παροχή σωτήριας βοήθειας και τον τερματισμό της ποινικοποίησης, της παρεμπόδισης και της αποτροπής των προσπαθειών εκείνων που παρέχουν τέτοια βοήθεια. Όλα τα θαλάσσια σκάφη, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών πλοίων, έχουν νομική υποχρέωση να παρέχουν διάσωση σε σκάφη που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Ο ΔΟΜ ζητά επίσης περαιτέρω συντονισμένη δράση για την εξάρθρωση των εγκληματικών δικτύων παράνομης διακίνησης και τη δίωξη των υπευθύνων για την αποκόμιση κέρδους από την απελπισία των μεταναστών και των προσφύγων διευκολύνοντας επικίνδυνα ταξίδια.
Πληροφορίες- πηγές:
Τα τελευταία στοιχεία του προγράμματος για τους αγνοούμενους μετανάστες σχετικά με τη Μεσόγειο διατίθενται στη διεύθυνση missingmigrants.iom.int/region/mediterranean
World Migration Report | International Organization for Migration, IOM
12 April 2023
