[dropcap]Π[/dropcap]ράσινη διαχείριση απορριμμάτων
H πρώτη ολοκληρωμένη Μονάδα Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στη χώρα.
Η υπερσύγχρονη μονάδα υποδέχεται τα Αστικά Σύμμεικτα Απορρίμματα των Δήμων σε ένα δίκτυο 10 περιφερειακών Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων από όλη την Δυτική Μακεδονία , όπου γίνεται η επεξεργασία και η διάθεση προϊόντων και υπολειμμάτων, διαθέτει Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, καθώς και Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης. Η μονάδα θα παράγει ταυτόχρονα Κόμποστ Τύπου Α και 8 είδη ανακυκλώσιμων υλικών – 5 είδη πλαστικών, χαρτί, μέταλλα και αλουμίνιο. Η δυναμικότητα επεξεργασίας απορριμμάτων του εργοστασίου που θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες της περιοχής, καθώς θα διαχειρίζεται 120.000 τόνους σκουπίδια, ανά έτος.
Η συνολική κατασκευαστική δαπάνη της επένδυσης είναι 49.000.000 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 17.000.000 € συνεισέφερε ιδιώτης, 6.000.000€ προήλθαν από δάνεια που χορήγησε η Εθνική Τράπεζα και τα υπόλοιπα 26.000.000€ προέκυψαν από χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόκειται για το πρώτο πρωτοποριακό έργο στον τομέα του περιβάλλοντος. Για τα εγκαίνια του έργου βρέθηκαν στην Κοζάνη ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιώργος Σταθάκης μαζί με τον Αν/τη Υπουργό Σωκράτη Φάμελλο, ο πρόεδρος της ΔΕΗ Μανώλης Παναγιωτάκης και ο Πρόεδρος της ΕΠΑΔΥΜ ΑΕ Λεωνίδας Μπόμπολας και πλήθος Δημάρχων, εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης από όλη την Ελλάδα, φορέων και στελεχών της επιχείρησης.
Το έργο προχώρησε και ολοκληρώθηκε παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα χάρη στην ενότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και είναι μια απόδειξη ότι ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε και να ολοκληρώσουμε έργα που είναι σημαντικά και διαχρονικά.
Με το έργο αυτό η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας πρωτοπορεί και εναρμονίζεται με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες για τη διαχείριση απορριμμάτων, εξασφαλίζοντας στους πολίτες της μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Η αποτελεσματική διαχείριση των απορριμμάτων, πέραν από θέμα υψίστης σημασίας και δημόσιας υγείας, είναι δείγμα πολιτισμού, δείκτης περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και ευσυνειδησίας και αποτελεί ζήτημα μέγιστης σημασίας για τις σύγχρονες κοινωνίες, με άμεσο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπo.
Το έργο ανήκει κυρίως στις επόμενες γενιές και πρόκειται για τη μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) η οποία τέθηκε σε λειτουργία την Τετάρτη 5 Ιουλίου 2017.
Συνέντευξη με τον Δημοσθένη Μαυρίδη -Γενικό Διευθυντή ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ
Ο Γενικός Διευθυντής ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ κ. Δημοσθένης Μαυρίδης μιλά στο TOGETHER για την μονάδα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων κάνοντας αναδρομή στο παρελθόν καθώς επίσης στο μέλλον και τις προοπτικές του έργου.
Κύριε Μαυρίδη η περιοχή πρωτοπορεί άλλωστε έχει την εμπειρία μιας 20ετίας στην διαχείριση των στερεών αποβλήτων με την λειτουργία της ΔΙΑΔΥΜΑ, πως ξεκίνησε; το αυτοδιοικητικό, και το πολιτικό προσωπικό της περιοχής πόσο βοήθησε σε αυτό το έργο;
Οι Δήμοι της Δυτικής Μακεδονίας, αναφορικά με την διαχείριση των στερεών αποβλήτων, έχουν αποδείξει με τις ενέργειές τους ότι σέβονται τόσο το περιβάλλον όσο και τους νόμους που έχουν θεσπιστεί για την προστασία του. Ήδη από το 1998 οι 61 τότε «Καποδιστριακοί» Δήμοι και Κοινότητες, συνέστησαν την ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ με σκοπό τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη λειτουργία ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΣΔΑ) σε επίπεδο Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Από το πρώτο περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης, το οποίο εγκρίθηκε το 1998, προβλεπόταν η ανάπτυξη δράσεων ανακύκλωσης με εφαρμογή προγραμμάτων διαλογής στην πηγή καθώς και η επεξεργασία των απορριμμάτων. Το ΟΣΔΑ αναπτύχθηκε σταδιακά. Η πρώτη φάση, που κάλυψε την ανάγκη για υγειονομική ταφή των αποβλήτων ολοκληρώθηκε το 2004 και από τον Ιούλιο του 2005 τέθηκε σε πλήρη λειτουργία δίνοντας την δυνατότητα να κλείσουν 207 ανεξέλεγκτες χωματερές, οι οποίες και αποκαταστάθηκαν πλήρως μέχρι το 2007, καθιστώντας έτσι την περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας την πρώτη περιφέρεια που πέτυχε αυτό τον στόχο. Τον Ιούνιο του 2015 η ΔΙΑΔΥΜΑ προχώρησε στην υπογραφή της Σύμβασης Σύμπραξης για την κατασκευή και λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) της οποίας η κατασκευή έχει ολοκληρωθεί και τέθηκε σε λειτουργία. Μπροστά μας υπάρχουν οι στόχοι του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, οι οποίοι έχουν ενσωματωθεί πλήρως στον εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό. Στη Δυτική Μακεδονία αλλάζουμε συνήθειες για ακόμη μια φορά.
Πριν από 10 χρόνια που έκλεισαν οι παράνομες χωματερές σε όλη την Περιφέρεια μπορούσατε να φανταστείτε αυτή την εξέλιξη; Την λειτουργία μιας Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων πρωτοποριακή για τα ελληνικά δεδομένα και μάλιστα μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα;
Από τις χωματερές περάσαμε στην Υγειονομική Ταφή. Από τον Πράσινο Κάδο με τα σύμμεικτα περάσαμε στη Διαλογή στη Πηγή για 5 βασικά ρεύματα υλικών συσκευασίας και βιοαποβλήτων, ενώ σχεδιάζουμε την μετάβασή μας στα Πράσινα Σημεία και την επαναχρησιμοποίηση. Από την Υγειονομική Ταφή στη Μηχανική Επεξεργασία των Απορριμμάτων. Άλλωστε η Μηχανική Επεξεργασία σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. είναι αναπόσπαστο και βασικό κομμάτι της διαχείρισης των απορριμμάτων. Η μετάβαση ενός Συστήματος από την πολιτεία των ΧΑΔΑ στην πολιτεία της ιδανικής διαχείρισης απαιτεί μεγάλους χρόνους ωρίμανσης και πολλή προσπάθεια. Όλες οι δράσεις απαιτούν πολλαπλές συνέργειες όπως πολιτική βούληση, θεσμικό πλαίσιο, πόρους, παιδεία, εκπαίδευση πολιτών, κοινωνική και περιβαλλοντική ευαισθησία.
Η ενεργοποίηση των πολιτών είναι ιδιαίτερα σημαντική και αυτό αποδεικνύει το γεγονός ότι η ανακύκλωση στην περιοχή έχει θετικό πρόσημο. Απόδειξη και τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα του πιλοτικού προγράμματος Διαλογής στην Πηγή του Δήμου Κοζάνης και της ΔΙΑΔΥΜΑ. Το πρόγραμμα, το οποίο βρίσκεται στον όγδοο μήνα της υλοποίησής του, έχει τύχει της αποδοχής των συμμετεχόντων ενώ ήδη σχεδιάζεται από τον Δήμο Κοζάνης η επέκτασή του και σε άλλες περιοχές του Δήμου, ενώ θα ξεκινήσει και στον Δήμο Βοΐου. Μέχρι σήμερα έχουν κομποστοποιηθεί περισσότεροι από 13 τόνοι χωριστά συλλεχθέντων βιοαποβλήτων ενώ έχουν παραχθεί περίπου 2 τόνοι κόμποστ. Η ποσότητα θα παραδοθεί στον Δήμο Κοζάνης προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από το Τμήμα Πρασίνου και Περιβαλλοντικής Διαχείρισης στις εργασίες του.
Πόσο αναγκαία ήταν η χρήση επιπρόσθετων χρηματοοικονομικών εργαλείων όπως μέσω των ΣΔΙΤ, με τα δεδομένα που είχατε;
Οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, οι οποίες, είναι ένα καινοτόμο εργαλείο είναι και προβάλλουν ως μία ιδιαίτερα ελκυστική και πρόσφορη λύση. Η ιδιωτική χρηματοδότηση δίνει σήμερα τη δυνατότητα στο Δημόσιο να αποφύγει τις δυσχέρειες στη χρηματοδότηση των έργων και να εξασφαλίσει τους πόρους για την ταυτόχρονη υλοποίηση περισσότερων υποδομών. Επιπρόσθετα, η καινοτομία και η τεχνογνωσία των ιδιωτικών φορέων εξασφαλίζει τον σωστό σχεδιασμό των υποδομών αυτών, ενώ η ανάληψη της συντήρησης και λειτουργίας τους σε μακροχρόνια βάση εξασφαλίζει την παροχή ποιοτικότερων υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η διασφάλιση του κοινωνικού και δημόσιου συμφέροντος για την επιτυχή εφαρμογή ολοκληρωμένων πολιτικών διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων μέσα από ΣΔΙΤ, απαιτεί την ενεργό συμμετοχή της Πολιτείας, των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και των τοπικών Κοινωνιών, σε όλη τη διαδικασία υλοποίησης μίας σύμπραξης, και ιδιαίτερα η παρακολούθηση της εκτέλεσης των παρεχόμενων από τους ιδιώτες υπηρεσιών, διασφαλίζει τα συμφέροντα των πολιτών και την επιτυχή εφαρμογή των ολοκληρωμένων πολιτικών διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων.
Παρόλο που υπήρξαν φωνές αντίδρασης τελικά πόσο σημαντική αποδείχθηκε η συνεργασία των φορέων;
Είναι σαφές ότι, εφόσον υπάρξει η απαραίτητη συνεργασία των Φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η υλοποίηση των έργων ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων διαχείρισης αστικών αποβλήτων μέσω ΣΔΙΤ μπορεί να προσφέρει στη χώρας μας τη δυνατότητα να εναρμονισθεί άμεσα με το κανονιστικό πλαίσιο της Ε.Ε., αποφεύγοντας με τον τρόπο αυτό τις δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις από τη μη ολοκλήρωση του εθνικού σχεδιασμού και την επιβολή προστίμων. Άλλωστε, οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα αποτελούν ένα θεσμό που εφαρμόζεται σήμερα με επιτυχία στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες. Ως ΔΙΑΔΥΜΑ έχουμε αναλάβει με επιτυχία την ευθύνη της πρώτης προσπάθειας για την αξιοποίηση των ΣΔΙΤ στα στερεά απόβλητα και πιστεύουμε ότι μπορούμε να συμβάλλουμε θετικά σε πανελλαδικό επίπεδο. Για να πετύχουν τα ΣΔΙΤ, απαραίτητη προϋπόθεση είναι μια δίκαιη κατανομή των κινδύνων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η κατανομή αυτή θα πρέπει να κάνει εξαρχής σαφές ποιοι κίνδυνοι βαρύνουν εξ’ ολοκλήρου τον δημόσιο τομέα, ποιοι τον ιδιωτικό και για ποιους κινδύνους θα υπάρχει αμοιβαίος επιμερισμός. Θέλω να τονίσω ότι η υλοποίηση των ΣΔΙΤ είναι απαραίτητο να γίνεται οικοδομώντας τη μέγιστη δυνατή συναίνεση και εμπιστοσύνη σε τοπικό επίπεδο, εφόσον αυτός είναι θεμελιώδης όρος για να έχουμε βιώσιμα συστήματα και να προσελκύσουμε επενδυτές.
Τι αποδεικνύει η εμπειρία της Διαδημοτικής εταιρείας;
Η εμπειρία της ΔΙΑΔΥΜΑ αποδεικνύει ότι αυτές οι σχέσεις οικοδομούνται βήμα-βήμα και είναι στέρεες μόνον όταν βασίζονται στην επίδειξη καλών αποτελεσμάτων. Για το λόγο αυτό, η πιο σημαντική προϋπόθεση για να υλοποιηθεί ένα επιτυχημένο ΣΔΙΤ είναι να υπάρχει ένας οργανωμένος και αποτελεσματικός φορέας διαχείρισης. Ένας τέτοιος Φορέας είναι και η ΔΙΑΔΥΜΑ ΑΕ, η οποία με τη στήριξη των πολιτών, των Δημάρχων της Δυτικής Μακεδονίας, των Διοικητικών Συμβουλίων και στελεχών της εταιρίας, έφεραν εις πέρας ένα τόσο πρωτόγνωρο και πολύπλοκο για τα ελληνικά δεδομένα έργο. Είμαστε περήφανοι όλοι που στην περιοχή μας λειτουργεί ένα χρήσιμο, αναγκαίο και ωφέλιμο για την κοινωνία ορθολογικά περιβαλλοντικό Ολοκληρωμένο Σύστημα.
Ο κ. Μαυρίδης έκανε ιδιαίτερη αναφορά και στο τέλος ταφής και στα οφέλη για τους πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας καθώς όπως σημείωσε από το 2018 θα καθιερωθεί χωρίς εξαιρέσεις το τέλος ταφής για τα ανεπεξέργαστα απορρίμματα των δήμων, ότι οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας δεν θα επιβαρυνθούν με αυτό το κόστος αφού με την λειτουργία της νέας μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στην Κοζάνη, οι δήμοι της δυτικής Μακεδονίας είναι οι πρώτοι και μοναδικοί στον ελλαδικό χώρο που κατέκτησαν όλους τους στόχους που έχει θέσει η ΕΕ στην διαχείριση των απορριμμάτων και των στερεών αποβλήτων.
