Οι Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδρόβιων Πουλιών (ΜΕΚΥΠ) αποτελούν μέρος ενός παγκόσμιου προγράμματος (International Waterbird Census) της Διεθνούς Οργάνωσης Υγροτόπων (Wetlands International).
Πρόκειται για το μακροβιότερο και παγκοσμίου εμβέλειας πρόγραμμα παρακολούθησης της βιοποικιλότητας στον κόσμο. Καταγράφονται κυρίως υδρόβια και παρυδάτια είδη πουλιών που διαχειμάζουν στους υγροτόπους, αλλά και άλλα είδη που έχουν σχέση με αυτούς αν και ανήκουν σε τελείως διαφορετικές οικογένειες όπως αρπακτικά και θαλασσοπούλια. Τα δεδομένα που συλλέγονται επιτρέπουν την εκτίμηση των τάσεων των πληθυσμών και των μεταβολών που παρουσιάζουν οι υγρότοποι.
Οι ΜΕΚΥΠ διεξάγονται κάθε χρόνο σε πάνω από 100 χώρες με τη συμμετοχή περίπου 15.000 καταμετρητών, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι εθελοντές. Στη Δυτική Παλαιαρκτική (Ευρώπη μέχρι Ουράλια και χώρες της Κασπίας εκτός αυτές της Μέσης Ανατολής, Τουρκία και χώρες της ανατολικής Μεσογείου και τέλος όλες οι βόρειο αφρικάνικες χώρες της Μεσογείου) οι Καταμετρήσεις των Υδροβίων έχει καθοριστεί να διεξάγονται τη δεύτερη και τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου σε ιδιαίτερες περιπτώσεις γίνονται και την τέταρτη. Οι περιοχές όπου γίνονται οι καταμετρήσεις περιλαμβάνουν όλους τους τύπους υγροτόπων, δηλαδή λίμνες, λιμνοθάλασσες, ποτάμια, δέλτα ποταμών, έλη, ταμιευτήρες νερού, κλπ. Κάθε χρόνο καταμετρώνται σε όλο τον κόσμο 30 έως 40 εκατομμύρια υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών, και οι λεπτομέρειες για τις μετρήσεις και τις περιοχές που αυτές έγιναν συγκεντρώνονται στην πρόσφατα αναβαθμισμένη βάση δεδομένων της IWC.
Οι στόχοι της παγκόσμιας αυτής απογραφής είναι οι ακόλουθοι:
- Να παρακολουθεί το μέγεθος και τις τάσεις των πληθυσμών των υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών, αλλά και να καταγράφει τις αλλαγές στην γεωγραφική κατανομή τους.
- Να προσδιορίζει τους υγροτόπους διεθνούς σημασίας για τα υδρόβια και παρυδάτια είδη πουλιών, τους οποίους χρησιμοποιούν καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου για τις βιολογικές ανάγκες τους.
- Να παρέχει πληροφορίες που έχει συλλέξει από την απογραφή, για να βοηθήσει στην προστασία και στη σωστή διαχείριση των πληθυσμών των υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών, αλλά και των υγροτόπων μέσω των διεθνών συμβάσεων, της εθνικής νομοθεσίας των διαφόρων κρατών και άλλων μέσων.
Οι Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδρόβιων Πουλιών στην Ελλάδα
Οι ΜΕΚΥΠ ξεκίνησαν στην Ελλάδα το 1968. Αρχικά γίνονταν κυρίως από ξένους ορνιθολόγους με ελληνική εκπροσώπηση από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) και επικεντρώνονταν στους πιο σημαντικούς υγροτόπους. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, οι Έλληνες ορνιθολόγοι άρχισαν να πραγματοποιούν εκείνοι τις καταμετρήσεις με την ΕΟΕ σε συνεργασία με την ΕΕΠΦ και το Υπουργείο Γεωργίας. Από το 1991 και μετά η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ έχει επεκτείνει τις ΜΕΚΥΠ σε όλους τους υγροτόπους όπου διαχειμάζουν υδρόβια πουλιά.
Οι καταγραφές καλύπτουν κάθε χρόνο περισσότερους από 220 μικρούς και μεγάλους υγρότοπους της χώρας μας, από τους πλέον σημαντικούς υγροτόπους, όπως τα δέλτα των ποταμών Έβρου και Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα, τους υγροτόπους του Νέστου, τη λίμνη Κερκίνη, την Πρέσπα, τον Αμβρακικό, το Μεσολόγγι και το Κοτύχι, έως μικρούς παράκτιους νησιωτικούς υγρότοπους, ορεινές λίμνες, ακόμη και τεχνητούς ταμιευτήρες.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ
Στις καταμετρήσεις συμμετέχουν πάνω από 150 εθελοντές παρατηρητές πουλιών από όλη την Ελλάδα, τοπικές περιβαλλοντικές οργανώσεις καθώς και Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών οι οποίοι συμβάλλουν στην προσπάθεια αυτή με τη συμμετοχή προσωπικού και την παροχή εξοπλισμού. Στις ΜΕΚΥΠ καταμετρούνται γύρω στις 350.000 πάπιες, χήνες, φαλαρίδες και διάφορα άλλα παρυδάτια. Ένας αριθμός αρκετά μεγάλος σε σχέση και με τους αριθμούς που καταμετρώνται σε άλλες χώρες των Βαλκανίων ή της Μεσογείου.
Παρακολουθήστε εδώ την κάλυψη των Μεσοχειμωνιάτικων Καταμετρήσεων του 2023
📸 Γιώργος Λούπας
