Το σημάδεμα στην αρχαιότητα λεγόταν «στίξη» ή «κατάστιξη» και η πράξη στιγματισμός. Το σημάδεμα του σώματος λεγόταν δερματοστιξία.
Η λέξη όμως που χρησιμοποιείται ευρέως είναι η λέξη τατουάζ και από την οποία είναι γνωστή η όλη διαδικασία.
Η λέξη «Τατουάζ» προέρχεται από τη λέξη
«Tattoo», όρος που βρίσκεται στη πρώτη δεκάδα των αναζητήσεων στο διαδίκτυο από το 1999! Η λέξη «Tattoo» είναι παράφραση της λέξης Tattawing των Μαορί (Νέα Ζηλανδία).
Στην Πολυνησιακή διάλεκτο η λέξη «Τα» σημαίνει σχέδιο και «Ατουάζ» δηλώνει «αυτόν που δίνει πνοή στα πλάσματα της γης».
Με άλλα λόγια, Τατουάζ σημαίνει «το σχέδιο που σου δίνει τη προστασία των θεών»
Επιπλέον έχει τις έννοιες «ανεξίτηλο σημάδι», «σχέδιο στο δέρμα», «μαρκάρω κάτι», «κεντώ πάνω στο δέρμα».
*Το πρώτο τατουάζ πιθανώς δημιουργήθηκε από ατύχημα. Κάποιος είχε μιά μικρή πληγή και την έτριψε με το χέρι. που ήταν βρώμικο με αιθάλη και τέφρα από τη φωτιά. Όταν το τραύμα επουλώθηκε, είδαν ότι ένα σημάδι έμεινε μόνιμα.
Παρά την αυξανόμενη γοητεία των κοινωνικών επιστημών με τατουάζ και την τεράστια δημοτικότητα των τατουάζ, δεν υπάρχει μεγάλο ιστορικό αρχείο της πρακτικής αυτής.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 με τις αρχές της δεκαετίας του 1970 το τατουάζ εμφανίζεται σε μουσικούς της ροκ μουσικής.
Το τατουάζ έγινε συνώνυμο της ροκ και μάλιστα της πανκ μουσικής.
Το 1963 ο Μπρούνο ντέ Πιγκάλ ανοίγει στο Παρίσι το πρώτο Στούντιο Τατουάζ.
Φεστιβάλ διοργανώνονται σε τοπική αλλά και διεθνή βάση όπως αυτό του Σίδνεϊ, της Φρανκφούρτης, ενώ από το 1999 διοργανώνεται και στη χώρα μας Πανελλήνια Έκθεση TattooArt. Η Ένωση Επαγγελματιών Τατουάζ των Η.Π.Α. δηλώνει ότι έχουν κάνει τατουάζ σε 39 εκατομμύρια άτομα από το 1990 ως το 2004. (δηλαδή 1 στους 7 Αμερικανούς)
Πρόγονος των τατουάζ εικάζεται πως είναι η παράδοση εκδήλωσης πένθους των πρωτόγονων φυλών.
Χάραζαν το σώμα τους και έτριβαν κάρβουνα μέσα στις τομές, με αποτέλεσμα μετά τη θεραπεία τους, τα αδιάλυτα μόρια του κάρβουνου να παραμένουν μέσα στο δέρμα.
Οι παλαιστές και οι μονομάχοι στην αρχαιότητα έφεραν τατουάζ σε ένδειξη αδελφοσύνης.
Πολλές φυλές το χρησιμοποιούσαν σαν ένδειξη πένθους ενώ σε άλλες υποδήλωναν τη κοινωνική τους θέση και το αξίωμα.
Σε άλλες δήλωναν πως τα άτομα που τα έφεραν ήταν ώριμα για κοινωνική ζωή.
Για τους Μαορί ακόμη και σήμερα, τα τατουάζ είναι κομμάτι της ιστορίας τους, πολύ «ιερό».
Και όπως αναφέρθηκε στη Πολυνησιακή διάλεκτο σημαίνει το σχέδιο που σου δίνει τη προστασία των θεών.
Στη Δύση εμφανίζεται το τατουάζ αρχικά στους Σταυροφόρους και το 1691 από τον Γουΐλιαμ Ντάμφερ εξερευνητή θαλασσών στην επιστροφή του στο Λονδίνο μετά τα ταξίδια του στην Πολυνησία και στα νησιά του Ειρηνικού.
Στα τέλη του 17ου αιώνα το τατουάζ μεταφέρεται ουσιαστικά στην Ευρώπη από τον Κάπτεν Κούκ, ο οποίος φέρνει μαζί του ειδικούς τεχνίτες από την Πολυνησία με σκοπό τη διάδοσή του.
Στις αρχές του 18ου αιώνα το τατουάζ γίνεται μόδα στις αριστοκρατικές τάξεις της Ευρώπης και ύστερα εγκαταλείπεται.
Τον 19ο αιώνα γίνεται πάλι μόδα στην Αγγλία και σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες.
*Χαρακτηριστικό δουλείας, υποτέλειας και υποταγής!
Ο Πλούταρχος αναφέρει πως οι Συρακούσιοι μετά τη συντριβή των Αθηναίων στις Συρακούσες της Σικελίας, έβαλαν ένα άλογο με τη μορφή τατουάζ στα μέτωπα των αιχμαλώτων.
Οι Ρωμαίοι σημάδευαν με τατουάζ τους σκλάβους και τους εγκληματίες και με το γράμμα D τους λιποτάχτες! Αργότερα, το 750 μ. Χ. το ίδιο έκαναν και οι Κινέζοι στους εγκληματίες.
Στη Νέα Γουινέα και στην Βιρμανία χρησιμοποιούταν ως διακριτικό των φυλών ενώ στη Νέα Ζηλανδία αποτελούσε έμβλημα τιμής.
Οι Ινδιάνοι Τόμσον έλεγχαν το κουράγιο τους, κυρίως των νέων, εφαρμόζοντας τον οδυνηρότερο τρόπο τατουάζ.
Στην Παραγουάη ήταν σύμβολο της εφηβείας ενώ κάποιες φυλές στην Ινδία το χρησιμοποιούσαν σαν μέσο καλλωπισμού και σεξουαλικής διέγερσης.
Στα νεώτερα χρόνια ήταν ταυτισμένο με τους περιθωριακούς, τους μηχανόβιους και τους φυλακισμένους αλλά και διάφορα επαγγέλματα όπως ναυτικούς, εργάτες κλπ. Στις ταινίες ήταν χαρακτηριστικό των βαρυποινιτών και των μηχανόβιων μαζί με τα μακριά μαλλιά και τα δερμάτινα ρούχα.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με τη διαφήμιση που του γίνεται, εμφανίζεται από τους πεζοναύτες του Αμερικανικού στρατού ως τους Χίπις.
Τατουάζ έχουν οπωσδήποτε τα μέλη συμμοριών ως δείγμα ταύτισης συμμετοχής και παντοτινής τους αφοσίωσης σε αυτές.
Παρόμοια και σε οπαδούς μουσικών ρευμάτων όπως ροκ, Χέβυ Μέταλ, πανκ μέχρι και στις κινήσεις των νέο Ναζί.
Χάλκινη εποχή
Το 1991, ο «otzi, ο άνθρωπος πάγος» γέμισε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε όλον τον κόσμο, όταν το κατεψυγμένο σώμα του ανακαλύφθηκε σε ένα βουνό μεταξύ Αυστρίας και Ιταλίας (στην κοιλάδα otz των Άλπεων). Αυτή είναι η καλύτερα διατηρημένη σορός τής εν λόγω περιόδου που έχει βρεθεί. Τοδέρμα τουφέρει 57 τατουάζτουάνθρακα.
Κουλτούρα pazyryk
Οι Σκύθες Pazyryk της περιοχής Αλτάι (βουνό) ήταν ένας άλλος αρχαίος πολιτισμός, που απασχολιόταν με τα τατουάζ. Το 1948, η Ρωσίδα αρχαιολόγος SergeiRudenko άρχισε τις ανασκαφές σε μιά ομάδα τάφων, στα ψηλά βουνά του Αλτάι της δυτικής και νότιας Σιβηρίας, 120 μίλια βόρεια των συνόρων μεταξύ Ρωσίας και Κίνας. Εκεί βρέθηκαν μούμιες, πουχρονολογούνται πριν από περίπου 2.400 χρόνια.
Τα τατουάζ στα σώματά τους αντιπροσωπεύουν μιά ποικιλία ζώων.
Βίκινγκς
Μερικές εκατοντάδες χρόνια αργότερα, οι Βίκινγκς συναντήθηκαν με τους Σκύθες. Οι Βίκινγκς ταξίδεψαν μέχρι τα ρωσικά ποτάμια και συναντήθηκαν με τους Σκύθες, οι οποίοι ήταν στραμμένοι προς την Ευρώπη, για να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν.
Από τον σκυθικό τρόπο επηρεάστηκαν οι Βίκινγκς στις τέχνες τους και στα τατουάζ. Οι Βίκινγκς λοιπόν, είχαν τατουάζ. Περίπου στο 1100 ο Άραβας IbnFadlan περιέγραψε μιά συνάντηση με κάποιους Βίκινγκς, παρουσιάζοντάς τους πολύ αγενείς, βρώμικους και καλυμμένους με εικόνες.
Αίγυπτος
Γραπτά αρχεία και έργα τέχνης, που σχετίζονται με τα αιγυπτιακά τατουάζ, έχουν σχεδόν αγνοηθεί από προηγούμενους Αιγυπτιολόγους, επηρεασμένους από τις επικρατούσες κοινωνικές στάσεις απέναντι στο μέτριο.Σήμερα, όμως, γνωρίζουμε ότι έχουν βρεθεί πτώματα που χρονολογούνται ήδη από τη δυναστεία ΧΙ και εμφανίζουν τη μορφή της τέχνης του τατουάζ.
Ιαπωνία
Τα πρώτα στοιχεία του τατουάζ στην Ιαπωνία βρίσκονται σε μορφή πήλινων ειδωλίων, τα οποία έχουν πρόσωπα ζωγραφισμένα ή χαραγμένα, που αντιπροσωπεύουν σήματα τατουάζ. Τα παλαιότερα ειδώλια αυτού του είδους πρέπει να ανασύρθηκαν από τάφους που χρονολογούνται από το 3.000 π.Χ. ή και παλαιότερα και πολλά άλλα τέτοια ειδώλια έχουν βρεθεί σε τάφους που χρονολογούνται από τη δεύτερη και την τρίτη χιλιετία π.Χ. Αυτά τα ειδώλια ήταν συμβολικά για τους ανθρώπους εκεί και συνόδευαν τους νεκρούς στο ταξίδι τους προς το άγνωστο, αφού πίστευαν ότι τα σύμβολα αυτά είχαν θρησκευτική ή μαγική σημασία.
Πολυνησία
Στους ειρηνικούς πολιτισμούς το τατουάζ έχει μιά τεράστια ιστορική σημασία. Το πολυνησιακό τατουάζ θεωρείται το πιο περίπλοκο και πιο επιδέξιο τατουάζ του αρχαίου κόσμου.
Ο πολυνησιακός λαός πιστεύει ότι η πνευματική του εξουσία ή δύναμη της ζωής εμφανίζεται μέσω των τατουάζ του. Η συντριπτική πλειοψηφία των γνώσεών μας σήμερα για τις αρχαίες αυτές τέχνες, έχουν περάσει μέσα από θρύλους, τραγούδια, και τελετουργικές τελετές. Περίτεχνα γεωμετρικά σχέδια, τα οποία κατά περιόδους προσθέτονταν, ανανέωναν και διακοσμούσαν το άτομο καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του, μέχρι που καλυπτόταν όλο του το σώμα.
Στη Σαμόα η παράδοση εφαρμογής του τατουάζ («tatau») με το χέρι, από τα παλιά χρόνια, μεταδίδεται μέσα από ορισμούς των τίτλων και των ιδιοτήτων, αρχηγών και βοηθών, που προέρχονταν από αξιόλογες οικογένειες και με τη σωστή σειρά καταγωγής. Οι τελετές μύησης στην τέχνη του τατουάζ για τους νέους αρχηγούς, κατά κανόνα, διεξάγονταν με την έναρξη της εφηβείας.
Ζηλανδία
Οι Μαορί της Νέας Ζηλανδίας είχαν δημιουργήσει έναν από τους πιο εντυπωσιακούς πολιτισμούς σε όλη την Πολυνησία. Τα τατουάζ τους, που ονομάζονται «moko», αντικατοπτρίζουν την εκλεπτυσμένη τέχνη: χρησιμοποιούσαν επιδέξια την ξυλογλυπτική, για να χαράζουν το δέρμα. Ένα πλήρες πρόσωπο «moko» ήταν σημάδι (σύμβολο) της διάκρισης, η οποία κοινοποιούσε την κοινωνία τους. Οι γραμμές της καθόδου και των φυλετικών δεσμών τούς υπενθύμιζαν τους πολέμους και άλλες μεγάλες εκδηλώσεις της ζωής τους.
Ινδονησία
Η Βόρνεος είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη στον κόσμο, όπου τα παραδοσιακά φυλετικά τατουάζ εξακολουθούν να εφαρμόζονται έως και σήμερα, όπως ακριβώς γίνονταν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Μέχρι πρόσφατα, πολλές από τις εσωτερικές φυλές είχαν ελάχιστη επαφή με τον έξω κόσμο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διατηρήσουν πολλές πτυχές από τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους, συμπεριλαμβανομένων και των τατουάζ.
Ινδία / Ταϊλάνδη
Ο «hanuman» στην Ινδία ήταν ένα δημοφιλές σύμβολο της δύναμης στα χέρια και στα πόδια.
Ο μυθικός μοναχός εξακολουθεί να είναι μέχρι και σήμερα μία από τις πιο δημοφιλείς δημιουργίες στην Ταϊλάνδη και στη Μιανμάρ. Διαθέτουν το ανθρώπινο σώμα, ενώ του γίνεται τατουάζ, σε μοναχούς, για να ενσωματώσουν μαγικές δυνάμεις, παράλληλα με το σχεδιασμό του τατουάζ.
Αρχαία Ελλάδα και Ρώμη
Οι Έλληνες έμαθαν τα τατουάζ από τους Πέρσες. Οι Ελληνίδες γυναίκες ήταν γοητευμένες από την ιδέα του τατουάζ ως χαρακτηριστικού εξωτικής ομορφιάς. ΟιΡωμαίοι υιοθέτησαν τα τατουάζ από τουςΈλληνες.
Οι Κέλτες
Ήταν άτομα μιάς φυλής που μετακινήθηκε σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη κατά την περίοδο 1200 και 700 π.Χ. Έφτασαν στα βρετανικά νησιά περίπου το 400 π.Χ. και τα περισσότερα που έχουν διασωθεί από την κουλτούρα τους, προέρχονται απο τις περιοχές που σήμερα ονομάζονται Ιρλανδία, Ουαλία και Σκοτία. Η κέλτικη κουλτούρα ήταν γεμάτη από την τέχνη του σώματος. Η μόνιμη ζωγραφική σώματος γινόταν με “ισάτι” (φυτό από το οποίο παράγεται κυανή βαφή), το οποίο άφηνε ένα μπλε σχέδιο στο δέρμα.
Στερεότυπα
Ναύτης
Οι ναυτικοί επέστρεφαν στα σπίτια τους με τατουάζ, που έκαναν οι ίδιοι στα πλοία τους. Συνήθως, είχαν ένα πολύ βασικό στυλ, που χρησιμοποιεί μόνον ένα μικρό μέρος λεπτομερειών που χρειάζονται για να φτιαχτεί ένα τατουάζ, κι έτσι τα σχέδιά τους φαινόντουσαν επίπεδα ή το πολύ, δύο διαστάσεων. Αυτό δίνει συχνά μιά «καρτουνίστικη» αίσθηση και τυπικά μοτίβα ήταν τα λουλούδια, οι καρδιές, οι γοργόνες, τα πλοία, οι άγκυρες, τα φίδια, τα πουλιά, και τα ονόματα.
Εγκληματικότητα
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα τατουάζ ήταν “προνόμιο” των ναυτών και των εγκληματιών. Στη φυλακή, τα τατουάζ –επαγγελματικά και ερασιτεχνικά– αποτύπωναν ανεξίτηλα στο σώμα τους την επιθυμία που είχαν αυτοί οι άντρες στη ψυχή τους: την αυτονομία και την ταυτότητα. Το υπέρτατο σύμβολο για τα μέλη συμμοριών ήταν τα τατουάζ της συμμορίας τους: ένα μόνιμο σημάδι που έδειχνε το σύνολο των υποχρεώσεων προς τη συμμορία.
Τσίρκο
Η δημοτικότητα του τατουάζ, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μέρους του 19ου αώνα και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, οφείλει πολλά στα τσίρκο. Όταν τα τσίρκο ευημερούσαν, ευημερούσαν και τα τατουάζ.
Για περισσότερα από 70 χρόνια κάθε μεγάλο τσίρκο απασχολούσε διάφορους ανθρώπους που ήταν γεμάτοι τατουάζ. Άλλοι επιδείκνυαν τα πλευρά τους, άλλοι εκτελούσαν παραδοσιακές δραστηριότητες τσίρκου, όπως ταχυδακτυλουργικά και κατάποση ξίφων.
Flash τατουάζ
Όπως συμβαίνει και με άλλα καλλιτεχνικά μέσα, κατά τη διάρκεια της πολιτιστικής ανάπτυξης, το λεξιλόγιο του τατουάζ εξελίσσεται συνεχώς, γεγονός που αντανακλά το βάθος και τις δυνατότητες του σώματος και τη σήμανση της σύγχρονης φαντασίας. Τα τελευταία χρόνια, το τατουάζ έχει βρεθεί στην πρώτη γραμμή δημοφιλίας της λαϊκής συνείδησης. Σήμερα, τα «flash» τατουάζ είναι ένας φάκελος από τατουάζ – έργα τέχνης διάφορων καλλιτεχνών τατουάζ.
Τα Flash δελτία υπάρχουν σε πολλά στούντιο τατουάζ, με σκοπό την παροχή τόσο έμπνευσης, όσο και έτοιμων εικόνων τατουάζ, για τους πελάτες. Τα στυλ styles range from the traditional and vernacular toΤακυμαίνονται από το παραδοσιακό και το ιδιωματικό (λαϊκή γλώσσα, καθομιλουμένη) μέχρι το ιερό (θρησκευτικό) και το καινοτόμο.
