Σιαμαντά Βασιλική, Εκπαιδευτικός, Μsc Ειδική Αγωγή 
Ο αυξανόμενος ρυθμός εξάπλωσης της τεχνολογίας έχει οδηγήσει στη δημιουργία πολλαπλών θεωριών και ερευνών σχετικά με το ρόλο της στη ζωή των παιδιών. Αυτή η σύγχυση που προκαλείται αφορά την έκφραση του άγχους σχετικά με το αν η παιδικότητα επηρεάζεται, σε ποιους τομείς (γνωστικό, συναισθηματικό, σωματικό, κοινωνικό) και με ποιους τρόπους. Η συζήτηση κυρίως εστιάζεται στην κυριαρχία των μέσων πληροφορίας και επικοινωνίας που έχουν ως βασικό τους στοιχείο την οθόνη (τηλεόραση, υπολογιστές, παιχνιδομηχανές) στη ζωή των μικρών παιδιών.
Η κυριαρχία αυτή των Νέων Τεχνολογιών μπορεί εύκολα να εντοπιστεί είτε στο πλαίσιο του σπιτιού είτε του σχολείου. Όσον αφορά το τελευταίο, φαίνεται να έχουν λειτουργήσει καταλυτικά στην αναμόρφωση του, ενώ αποτελεί πολλές φορές το βασικό εργαλείο μάθησης, Ωστόσο, φαίνεται ότι η χρήση τους είναι αρκετά αμφιλεγόμενη, ενώ υπάρχουν συχνά έντονοι διαπληκτισμοί ανάμεσα σε γονείς, εκπαιδευτικούς κλπ σχετικά με το αν πρέπει τελικά ή όχι τα παιδιά από μικρή ηλικία (από περίπου 3 ετών) να χρησιμοποιούν τεχνολογικά μέσα. Στο συγκεκριμένο άρθρο, λοιπόν, γίνεται προσπάθεια να συνοψιστούν οι απόψεις των μεν και των δε, βιβλιογραφικά και ερευνητικά, σχετικά με αυτό το θέμα.
Στο ένα άκρο βρίσκονται οι υποστηρικτές των αρνητικών επιρροών των Νέων Τεχνολογιών, οι απόψεις των οποίων παρατίθενται παρακάτω:
Κοινωνικές- Συναισθηματικές επιπτώσεις:
- Το παιχνίδι μέσω μέσων τεχνολογίας είναι συνήθως ατομικό, οπότε πλήττεται η κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
- Η τεχνολογία προσφέρει εικονική εμπειρία και όχι πραγματική-βιωματική.
- Υπάρχει κίνδυνος έκθεσης σε μη κατάλληλο περιεχόμενο.
- Η χρήση των Νέων Τεχνολογιών είναι «εθιστική».
- Η αλληλεπίδραση με άλλα μέλη της οικογένειας περιορίζεται.
Γνωστικές επιπτώσεις:
- Τα προγράμματα στον υπολογιστή είναι σχεδιασμένα με τυποποιημένο τρόπο, με αποτέλεσμα να μην ενισχύουν τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών.
- Περιορίζεται η φαντασία των παιδιών και οδηγούνται στην υιοθέτηση παθητικών κινήσεων.
- Περιορίζεται η λεκτική ανάπτυξη των παιδιών, καθώς δεν έρχονται σε επαφή με συνομιλίες με άλλους ομηλίκους και ενηλίκους.
Σωματικές επιπτώσεις:
- Τα παιδιά παιρνούν περισσότερο χρόνο εντός του σπιτιού και όχι σε εξωτερικές δραστηριότητες.
- Αυξάνεται ο κίνδυνος της παχυσαρκίας των παιδιών, καθώς παιρνούν πολλή ώρα καθισμένα μπροστά από μια οθόνη.
- Εκπέμπεται επικίνδυνη ακτινοβολία.
Παρ’όλα αυτά -όπως ήδη έχει αναφερθεί- τα τελευταία χρόνια σε διεθνή και εγχώρια ερευνητικά δεδομένα αναφέρεται ότι εφαρμογές των Νέων Τεχνολογιών μπορεί να λειτουργήσουν επιβοηθητικά στην εκπαίδευση των παιδιών και να τα εξελίξουν στους παραπάνω τομείς. Έτσι, πλέον, το ενδιαφέρον φαίνεται να μετατοπίζεται στους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ενισχύσουν την εκπαίδευση των παιδιών, με ποιους τρόπους μάθησης συνδέονται και πώς μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες διαφορετικών κοινωνικά και πολιτισμικά πληθυσμών.
Όσοι, λοιπόν, τίθενται υπέρ της χρήσης των Νέων Τεχνολογιών αναφέρουν τα εξής:
Κοινωνικά-Συναισθηματικά οφέλη:
- Πολλές εφαρμογές ενισχύουν τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση των ομηλίκων, αφού χρειάζεται η μεταξύ τους επικοινωνία ώστε να πετύχουν την ολοκλήρωση τους. Αυτό γίνεται εμφανές τόσο στο σχολικό πλαίσιο όσο και στο σπίτι αν υπάρχουν άλλα παιδιά στην οικογένεια.
- Ενισχύεται η κοινωνική αλληλεπίδραση των παιδιών, καθώς μπορούν να βρουν κοινά θέματα συζήτησης σχετικά με διάφορα προγράμματα και εφαρμογές και να ανταλλάξουν πληροφορίες γύρω από αυτά.
- Τα παιδιά αλληλεπιδρούν με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας είτε σε επίπεδο εμπλοκής των δεύτερων στην ολοκλήρωση εφαρμογών ή στην καθοδήγηση ως προς το χειρισμό τους είτε στην ανάπτυξη συζητήσεων γύρω από τη χρήση των προγραμμάτων και των διάφορων τεχνολογικών συσκευών.
- Ενίσχυεται το κίνητρο τους και με μεγαλύτερη εμπλοκή συμμετέχουν στην όλη διαδικασία.
- Αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες κατά το χειρισμό των διαφόρων εφαρμογών και βιωματικά μαθαίνουν μέσω της δοκιμής και του λάθους.
Γνωστικά οφέλη:
- Τα παιδιά έρχονται σε επαφή και εξασκούνται στον τεχνολογικό εγγραμματισμό, στην παραγωγή γραπτού κειμένου, στη συγγραφή εικόνων κα. Μπορούν να παράγουν τα ίδια πολυμεσικά κείμενα, αλλά και να προβούν σε ανάγνωση αυτών.
- Μέσω ίντερνετ μπορούν να έρθουν σε επαφή με πληροφορίες σχετικές με θέματα που τους ενδιαφέρουν.
- Μαθαίνουν σε ένα αρχικό στάδιο βασικές έννοιες προγραμματισμού («εντολή, διαδοχική εκτέλεση εντολών, ολοκλήρωση»).
- Ενισχύεται ο αναδυόμενος εγγραμματισμός.
- Αναπτύσσεται ο προφορικός λόγος.
- Ευνοείται η διαφορετικότητα στα μαθησιακά στυλ καθώς τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν διαφορετικές τεχνικές για να ολοκληρώσουν κάποια δραστηριότητα.
- Εξασκούνται στην επίλυση προβλημάτων.
- Ενισχύεται η δημιουργική τους έκφραση.
Σωματικά οφέλη:
- Εξασκούνται στον οπτικοκινητικό συντονισμό μέσω της χρήσης ποντικιού ή της οθόνης αφής.
Οι Νέες Τεχνολογίες φαίνεται να αποτελούν μια πλούσια πηγή συστατικών στοιχείων που μπορούν να λειτουργήσουν θετικά στην ανάπτυξη των παιδιών. Στον αντίποδα, όμως, φαίνεται να συνδέονται και με πολλαπλούς κινδύνους. Πρέπει, επομένως, ή όχι να επιτρέπεται η χρήση τους στα μικρά παιδιά; Η απάντηση, κατ’εμέ, είναι ότι είναι αναπόφευκτη στα περιβάλλοντα όπου μεγαλώνουν σήμερα. Ωστόσο, η χρήση τους δε χρειάζεται να γίνεται πανάκεια. Ο συνδυασμός με άλλες δραστηριότητες μειώνει τους κινδύνους, ενώ η εποπτευόμενη και με βάση συγκεκριμένους στόχους χρήση ενισχύει τα οφέλη. Παν μέτρον άριστον….!!!
