Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, η 19η Μαΐου είναι ημέρα μνήμης. Ημέρα μνήμης για την Γενοκτονία των Ποντίων από τους Τούρκους.
Όπως έγραψε η ιστορία, από τον 17ο αιώνα μ.Χ στην Τουρκία είχαν ξεκινήσει οι διωγμοί και ο εκτουρκισμός των Ελλήνων του Πόντου και της Μ.Ασίας. Όμως, από το 1914 έως το 1922 δόθηκε εντολή από τον Κεμάλ στα ανώτερα στελέχη της τούρκικης κυβέρνησης να προβεί ο στρατός στον αφανισμό των Ελλήνων που ζούσαν στον Πόντο, με το πρόσχημα πως αυτό θα ήταν το καλύτερο για την ασφάλεια του κράτους τους. Σιγά σιγά μεθοδεύτηκε η εξολόθρευση των Ελλήνων. Για παράδειγμα, τους επέβαλαν να εργάζονται υπό εξοντωτικές συνθήκες και ταυτόχρονα τους στέρησαν το δικαίωμα στο φαγητό και στο νερό. Οι περισσότεροι πέθαιναν από κακουχίες και αρρώστιες. Βέβαια, όποιοι τολμούσαν να αντισταθούν, δολοφονούνταν, βασανίζονταν και απαγχονίζονταν.
Οι θηριωδίες αυξάνονταν όλο και περισσότερο με το πέρασμα του χρόνου, με αποτέλεσμα πολλοί από τον ελληνικό πληθυσμού του Πόντου, να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να γίνουν πρόσφυγες στην Ελλάδα, στην Ρωσία και σε άλλες χώρες.
Είναι σαφές πως οι κτηνωδίες των Τούρκων, που πραγματοποιούνται ύστερα από εντολή του Κεμάλ, φέρνουν την κορύφωση του δράματος. Δυστυχώς το 1919 ο συνολικός αριθμός των θυμάτων Ποντίων ανέρχεται τους 353.000.
Η 19η Μαΐου ορίστηκε ως ημέρα μνήμης του τεράστιου αυτού εγκλήματος, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως «Έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
Αναντίρρητα, το τραυματικό γεγονός της γενοκτονίας παρέμεινε χαραγμένο για πάντα στην ψυχή όσων το βίωσαν. Σαν τραύμα όμως πέρασε στη μνήμη των νεότερων και διαμόρφωσε τη συλλογική μνήμη των Ποντίων, η οποία αποδείχτηκε πολύ ισχυρή. Όπως πολύ ισχυρή κατορθώθηκε, μέσα απ’ αυτή, να διαμορφωθεί η σύγχρονη ποντιακή ταυτότητα. Οι Πόντιοι, αν και διασκορπισμένοι πλέον σε διάφορα σημεία της Ελλάδας και του εξωτερικού, κατάφεραν να συγκροτήσουν και να μεταδώσουν την συλλογική μνήμη και ταυτότητα.
Στοιχεία της ταυτότητας όπως η ποντιακή διάλεκτος, οι χοροί, τα ήθη και έθιμα, οι φορεσιές, η κουζίνα, τα μουσικά όργανα, η ποντιακή λογοτεχνία, η λατρεία προς στην Παναγία Σουμελά και τα τραγούδια διατηρήθηκαν και διασώζονται μέσα από την προφορική εξιστόρηση και τον σημαντικό καθοριστικό ρολό των ποντιακών συλλόγων. Κυρίως όμως η προσφυγική ιδιότητα απέκτησε συνεκτικό ρόλο.
Μόνο με αυτόν τον τρόπο η ποντιακή ταυτότητα συνεχίστηκε να υπάρχει αναλλοίωτη και να μεταδίδεται στις επόμενες γενιές.
«Καμίαν κι ανασπαλώ σε»
Έργο Τέχνης από την Μάρη Βεργουλίδου
