Άρθρο: Δέσποινα Καντελέρ
Με την πάροδο του χρόνου, η μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία έχει γίνει πιο περίπλοκη. Σήμερα οι νέοι αλλάζουν θέσεις εργασίας πιο συχνά και χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να εγκατασταθούν στην αγορά εργασίας, είτε από επιλογή είτε από ανάγκη. Έχει γίνει πιο συνηθισμένο για τους σπουδαστές της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να εργάζονται με μερική απασχόληση ή εποχιακά για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους. Επιπλέον, έχει επίσης γίνει πιο σύνηθες για τους νέους εργαζόμενους να επιστρέφουν στην εκπαίδευση ή την κατάρτιση για τη βελτίωση των προσόντων τους. Ως εκ τούτου, η μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία έχει καταστεί λιγότερο σαφής, με αυξανόμενο ποσοστό σπουδαστών να εργάζονται επίσης και αυξανόμενο ποσοστό ατόμων που εργάζονται να σπουδάζουν επίσης.
Ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να αναλυθεί μεταξύ των νέων ενηλίκων που μεταβαίνουν από την εκπαίδευση στην εργασία είναι ο κίνδυνος να καταστούν άτομα εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΑΕΚ).
Στο γράφημα 1 παρουσιάζεται η εξέλιξη των ΕΕΑΚ για διάφορες ηλικιακές ομάδες εντός της ΕΕ από το 2014 έως το 2024. Το ποσοστό των ΕΕΑΚ μειωνόταν συνεχώς από το 2014 έως το 2019. Ωστόσο, με την έναρξη της πανδημίας COVID-19 το 2020, το ποσοστό των νέων ενηλίκων που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης αυξήθηκε. Αυτό είναι φυσικό, δεδομένου ότι το ποσοστό ΕΑΕΚ για τους νέους συνδέεται στενά με τις οικονομικές επιδόσεις και τους οικονομικός κύκλους.
Μετά την κορύφωσή του το 2020, το ποσοστό των ΕΕΑΚ μειώθηκε σταθερά για όλες τις ηλικιακές ομάδες (εκτός από τα άτομα ηλικίας 15-19 ετών, όπου η κορύφωση σημειώθηκε το 2021). Για την ηλικιακή ομάδα 15-29 ετών (στόχος σε επίπεδο ΕΕ), το ποσοστό των ΕΕΑΚ ήταν 11,0 % το 2024. Το αντίστοιχο μερίδιο ήταν:
- 5,4 % για τα άτομα ηλικίας 15–19 ετών
- 12,8 % για άτομα ηλικίας 20-24 ετών
- 14,6 % για άτομα ηλικίας 25-29 ετών
Ως εκ τούτου, το 2024 το ποσοστό των ΕΕΑΚ ήταν χαμηλότερο από ό,τι πριν από την έναρξη της πανδημίας για όλες τις ηλικιακές ομάδες, γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη ανάκαμψης.
Γράφημα 1: Νέοι που δεν εργάζονται ούτε συμμετέχουν σε εκπαίδευση και κατάρτιση, ανά ηλικία, ΕΕ, 2014–2024. Πηγή: Eurostat (edat_lfse_20)
Αναφορικά με τις γυναίκες είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι γυναίκες που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης φαίνεται να βρίσκονται εκτός του εργατικού δυναμικού σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άνδρες, ενώ οι άνδρες είναι άνεργοι σε μεγαλύτερο βαθμό από τις γυναίκες. Η ανεργία υποδηλώνει ότι το άτομο εξακολουθεί να έχει κάποιου είδους σύνδεση με την αγορά εργασίας, ενώ τα άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού δεν έχουν αυτή τη σύνδεση, και η ύπαρξη τέτοιων έντονων διαφορών μεταξύ των φύλων μπορεί να αποτελεί αιτία ανησυχίας.
Πίνακας 1: Νέοι (ηλικίας 15–29 ετών) εκτός απασχόλησης ούτε εκπαίδευσης και κατάρτισης, ανά φύλο και κατάσταση δραστηριότητας, 2024. Πηγή: Eurostat (edat_lfse_20)
Έχει σημασία πού μένεις; Μια ματιά στο βαθμό αστικοποίησης
Το 2024, το ποσοστό των νέων (ηλικίας 15-29 ετών) στην ΕΕ που ήταν ΕΕΑΚ ήταν χαμηλότερο στις πόλεις (10,0 %), αλλά υψηλότερο στις κωμοπόλεις και τα προάστια (11,4 %) και στις αγροτικές περιοχές (12,3 %).
Το πρότυπο των χαμηλότερων ποσοστών ΕΑΕΚ στις πόλεις (σε σύγκριση τόσο με τις αγροτικές περιοχές όσο και με τις κωμοπόλεις και τα προάστια) επαναλήφθηκε σε 18 χώρες της ΕΕ. Οι μεγαλύτερες διαφορές των ποσοστών μεταξύ πόλεων και αγροτικών περιοχών όσον αφορά τις ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) καταγράφηκαν στη Ρουμανία (19,3 π.μ.) και στη Βουλγαρία (17,6 π.μ.).
Η μετατόπιση από την αποκλειστική εστίαση στους άνεργους νέους και προς μια ευρύτερη προσέγγιση σημαίνει, μεταξύ άλλων, την αναγνώριση ότι τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι νέοι στη μετάβασή τους από το σχολείο στην εργασία δεν σχετίζονται αποκλειστικά με την αγορά εργασίας. Σίγουρα, το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι νέοι είναι η έλλειψη επαρκών ευκαιριών απασχόλησης που τους προσφέρονται. Ωστόσο, είναι επίσης σημαντικό να αντιμετωπιστούν οι συγκεκριμένες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι κατά τη διαπραγμάτευση αυτής της μετάβασης, για παράδειγμα, τα εμπόδια στην είσοδο των νέων γυναικών στην αγορά εργασίας και τα πρόσθετα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι νέοι με αναπηρίες και ούτω καθεξής.
Οι σημερινοί νέοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αγορά εργασίας. Η έλλειψη διαθεσιμότητας θέσεων εργασίας και η έλλειψη εργασιακής ασφάλειας εξακολουθούν να αποτελούν βασικές προκλήσεις. Η αναγνώριση των νέων ΕΑΕΚ ως κατάλληλης ομάδας-στόχου για την πολιτική απασχόλησης των νέων αποτελεί ένα μικρό – αλλά κρίσιμο – βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Πηγές
- https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php?title=Statistics_on_young_people_neither_in_employment_nor_in_education_or_training&action=statexp-seat&lang=el
- https://www.ilo.org/resource/article/measuring-what-matters-neet-vs-youth-unemployment
