Γράφει η Στεφανία Ζούρκα
«Την άνοιξη αν δεν την βρείς, τη φτιάχνεις»
Μενέλαος Λουντέμης
Πέρα από τη γενική διαπίστωση ότι η υφιστάμενη κρίση θα αποδείξει πολλά για το σύστημα υγείας, τα αντανακλαστικά των θεσμών, η λειτουργικότητα των προοδευτικών συστημάτων, που πιστεύουμε πως έχουν εκσυγχρονιστεί (Έχουν; Μπορεί και να έχουν, και αν έχουν θα έπρεπε να διατηρηθούν και να εξελιχθούν). Σε κάθε περίπτωση, για όσους επιθυμούν να αφουγκρασθούν δημιουργικά την κατάσταση, η μετά κορωνοϊού περίοδος, σίγουρα θα θέσει στη διάθεση μας πολλαπλά κοινωνικά συμπεράσματα που θα μας αφυπνίσουν.
Youthwork και Νεανική Ενεργοποίηση
Μπορεί οι νέοι να μην ανήκουμε στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε το ρόλο μας, όσον αφορά τόσο τον περιορισμό εξάπλωσης, πριν να είναι αργά (και αργήσαμε), όσο και τη νέα εποχή αντιμετώπισης της δυναμικής δημιουργικής μας παραγωγικότητας.
Δεν είναι λίγες οι οργανωτικές δομές νεανικής δραστηριοποίησης ανά την Ελλάδα (ας μου επιτραπεί να επικεντρωθώ στη χώρα μας), που ήδη έχουν επιδείξει ζήλο για την ενίσχυση της νεανικής συμμετοχικότητας, την ανάπτυξη δεξιοτήτων από νέους για νέους στη βάση των εμπειριών και της ενεργητικότητας τους, της ευαισθητοποίησης για πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και άλλα ζητήματα μέσω καινοτόμων δράσεων και συνεργασίας μεταξύ τους. Δεν είναι μικρή, στην αντίπερα όχθη, παρ΄όλο που ο διαχωρισμός δεν είναι απόλυτα σαφής, εκείνη η μερίδα των νέων ανθρώπων, που ακόμη και τη δεδομένη χρονική στιγμή δε θέλησαν να αντιληφθούν τη σημασία της ευθύνης, που φέρει ο καθένας στην εξάπλωση και δεν άλλαξαν ούτε για ένα δευτερόλεπτο την προσέγγιση τους προς την καθημερινότητα, θέτοντας στο απυρόβλητο τη δική τους συμπεριφόρα εκ μόνου του λόγου, πως θεώρησαν πως η νέα πραγματικότητα δεν τους αφορά.
Η τήρηση κάθε είδους προληπτικών μέτρων ξεπερνά ακόμη και την ατομική ευθύνη του καθενός. Δεν είναι απλά μια αλά καρτ συμπεριφορά, είναι μια αναγκαιότητα που επείγει να υιοθετήσουμε πρώτα από όλα για να προστατεύσουμε τους γύρω μας, και μετά για τη δική μας προστασία.
Δεν είναι λίγες οι φορές που κατηγορούμε τους πάντες για μη εκσυγχρονισμό. Σήμερα, όμως, βρισκόμαστε ενώπιον μιας κρίσιμης καμπής για την πορεία μας. Λεγόμαστε η γενιά της τεχνολογίας και οφείλουμε να επιβεβαιώσουμε τα οφέλη της. Να μοιραστούμε ό,τι εργαλεία μπορεί να διαθέτουμε, για εξελίξουμε την έννοια της δραστηριοποίησης, χωρίς να απαιτεί τη φυσική μας παρουσία, να δοκιμασθούμε λειτουργικά και ομαδικά. Να μην αφήσουμε κανένα κενό, κανένα χρόνο να πάει χαμένος, αλλά να πρωτοστατήσουμε στη συλλογική προσπάθεια όλων όχι απλά περιορίσουν την εξάπλωση ενός ιού, αλλά κυρίως να αλλάξουμε μια βαθιά νοσηρή νοοτροπία, που μας ακολουθεί κατά ιστορική αλληλουχία. Να σπάσουμε την αλυσίδα της αντίληψης, ότι αξιοποιούμε μόνο ό,τι άλλοι μας διέθεσαν, αλλά να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα και να εξαντλήσουμε τη φαντασία μας, τις δεξιότητες και τις γνώσεις μας. Όχι για να αποδείξουμε στους άλλους. Αλλά για να εξελίξουμε τη δική μας κοινωνία.
Μια τέτοια προσέγγιση, χωρίς κανένα σκοπό να ακούγεται απόλυτη ή καταναγκαστική για κανέναν, θα μπορούσε να αποβεί ιδιαίτερα επαναστατική για τον τρόπο με τον οποίο ελπίζουμε στην αδράνεια να έρθει δευτερογενώς μια κάποια αλλαγή.
Ας μη σταθούμε μόνο σε αυτές τις δεκατέσσερις μέρες αναστολής, και στην τελική ας τις αξιοποιήσουμε για να βρούμε νέες επιλογές, νέες ευκαιρίες, νέες ιδέες. Ήρθε η ώρα να δούμε προσεκτικά τη δυναμική μας και να προσεγγίσουμε τη συμμετοχικότητα και τη δραστηριοποίηση μας εντός ενός πλαισίου από μια νέα οπτική γωνία, πράττοντας υπεύθυνα, συμπράττοντας με τις ειλικρινείς προσπάθειες όλων να βελτιώσουν μια κατάσταση, πριν καταστεί ανεξέλεγκτη. Και είναι δημιουργική σύμπραξη η ώθηση προς εναλλακτικούς τρόπους απασχόλησης. Μπορούμε, και ίσως βαθιά μέσα μας, να θέλουμε και να μη φανταζόμαστε πως είναι δυνατό.
Η αλλαγή νοοτροπίας υπό καθεστώς πίεσης μπορείς να είναι πολύ πιο λυτρωτική από όσο φανταζόμαστε… Γιατί πολύ απλά, μπορεί να είναι μονόδρομος.Όπως μονόδρομος είναι και θα έπρεπε να είναι η επιλογή και πρόταξη της υπεύθυνης συμπεριφοράς. Άπαξ και αντιληφθούμε την ευεργετική επίδραση της συλλογικά επιλεγμένης υπευθυνότητας, κατά μαθηματική ακρίβεια μπορεί να μας προκαλέση την αριστοτελική έξη. Η ποιοτική έξη.
Τυχαίες (ή και όχι) συγκεχυμένες ερωτήσεις.
Βγάζοντας τους νέους και τη δραστηριοποίηση τους από το μικροσκόπιο, ας αναχθούμε πάντως σε όλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίσθηκαν εν μέσω κρίσης και ας αξιολογηθούν τόσο οι ενέργειες, όσο και οι δυνατότητες, οι εφαρμογές, οι αντιδράσεις. Ας εκτιμηθούν όλα, ως αποτελέσματα της επόμενης ημέρας.
Τι έπρεπε να πράξουμε αμεσότερα;
Ποια αντίδραση θα μπορούσε να επιφέρει διαφορετικά αποτελέσματα ή σε διαφορετικό χρονικό πλαίσιο.
Τι οφείλουμε να πράξουμε άμεσα, ώστε να μην υπάρχουν περιθώρια μεταγενέστερης ελλιπούς αντιμετώπισης;
Ποιο/ποια από όλα τα εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε, οφείλουμε να εγκαθιδρύσουμε σε μόνιμη βάση; (Μπορεί να αναφέρομαι στην ηλεκτρονική διδασκαλία για παράδειγμα στα πανεπιστήμια: πόσοι φοιτητές με ειδικές ανάγκες, θα διευκολύνονταν, πόσοι φοιτητές που δουλεύουν θα μπορούσαν να αναπληρώσουν τις ώρες των μαθημάτων τους; Έχουμε τις δομές. Έχουμε τη διάθεση; Έχεις τα πινέλα. Έχεις τα χρώματα. Ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα, είχε πει ο Πικάσο.)
Μήπως ήρθε η ώρα οι δομές μας να έχουν μια άλλη λειτουργικότητα;
Αν όχι, πώς μπορούμε να εξελιχθούμε; Να προβλέψουμε;
Τι ελλείψεις υπάρχουν στο σύστημα υγείας;
Πότε πρέπει να επιλυθούν;
Ποια νοσηρά κοινωνικά φαινόμενα εντοπίσαμε;
Πώς μπορούμε να αμβλύνουμε τις ανισότητες;
Ποιος αξίζει μια επιβράβευση;
Ποιος μας εξέπληξε και τί;
Ποιος μας απογοήτευσε.
Που υστερήσαμε;
Ποια ήταν η δική μας ευθύνη;
Πριν μεμψιμοιρήσουμε και εξαγγείλουμε πως δεν υπάρχουν πόροι, ας διαπιστώσουμε πρώτα αν υπάρχει διάθεση. Γιατί αν υπάρχει, τίποτα άλλο δεν είναι ικανό να σταματήσει την εξελικτική πορεία.
ΥΓ. Καμία διδακτική διάθεση δεν υπάρχει στο συγκεκριμένο κείμενο. Προβληματισμός. Ας κρατήσουμε αυτό και ας αλλάξουμε για μια φορά ειλικρά το βλέμμα μας προς το πράγματα. Γιατί αυτή μπορεί να είναι η ευεργετική συγκυρία να προσεγγίσουμε το πρόβλημα, ως μια ευκαιρία.
Το οφείλουμε στο βιώσιμο μέλλον μας. Μέχρι τότε… #Μένουμε_σπίτι… δημιουργικά
