Περάσαμε δύσκολα χρόνια, τα χαμόγελα ο χορός και το ξεφάντωμα λείψανε. Ξεχάσαμε τις αποκριές και την σημασία τους, ξεχάσαμε τι είναι να βάζεις μέτρο στο… μέτρο, να σπας τα όρια και να χοροπηδάς για δύο εβδομάδες ασταμάτητα. Τρία χρόνια αποχής από αυτά τα έθιμα δύσκολα να βρεις στο παρελθόν.
Η αποκριά έχει ρίζες από καταβολής κόσμου, από τότε που γεννήθηκε η ανάγκη για σαρκασμό και για σάτιρα. Στην Κοζάνη αυτό το λέμε “Κασμέρ’” και είναι κυρίαρχο στοιχείο των ημερών. Η ανάγκη να ντυθείς και να υποδυθείς ένα ρόλο είναι και αυτή αρχέγονη. Τόσο αρχέγονη όσο και το ένστικτό για χορό τραγούδι και ξεφάντωμα.
Κρύβοντας το πρόσωπο κάτω από μια μάσκα μπορείς να ξεφύγεις από τα δεσμά που σου θέτει η κοινωνία και το τι θα ακουστεί την επόμενη μέρα για εσένα. Με τα χρόνια, αν έχεις και λίγο σιουρδαμάρα, μπορείς να μυηθείς στα δρώμενα και να πετάξεις τη μάσκα. Άλλωστε όλοι γνωρίζουν ότι αυτά συμβαίνουν για λίγες μέρες και στο βλέμμα του κόσμου διακρίνεις την επιείκεια.
Η απελευθέρωση από τα κοινωνικά πρέπει, είναι ένα από βασικότερα στοιχεία που κάνει τον κόσμο να συμμετέχει. Η παρέλαση, καυστική στην επικαιρότητα, αποτελεί κάτοπτρο της κοινωνίας. Μπορείς να διακρίνεις το πώς αντιλαμβάνονται οι πολίτες τις τρέχουσες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες σε μια σάτιρα χωρίς όρια και κανόνες. Μια υπενθύμιση πως η ελευθερία της έκφρασης είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη δικαιώματα και ένα από τα μεγαλύτερα αγαθά.
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι των φανών χωρίζονται άλλοτε σε μικρές ομάδες, άλλοτε σε μεγαλύτερες και η κάθε μια αποδίδει ένα σενάριο. Ο καθένας παίρνει έναν ρόλο και τον ενσαρκώνει, όπως στο θέατρο, μόνο που η αλληλεπίδραση με το κοινό και ο αυτοσχεδιασμός είναι και αυτά χωρίς όρια. Η ομάδα μας με το όνομα “Τρεις Παρά Τέταρτο” γράφει το σενάριο και οργανώνει το άρμα την Κυριακή ένα τέταρτο πριν τις 3.00 που ξεκινάει η παρέλαση. “Πολλοί θα δουν, λίγοι θα καταλάβν” είναι το σλόγκαν μας.
Ο καυστικός στίχος στους φανούς τονίζει και αυτός την ελαστικότητα στους κανόνες καθώς βλέπεις μεταξύ άλλων κοινωνικά καταξιωμένους και «σοβαρούς» ανθρώπους, και τους ίδιους σου τους γονείς, να αθυροστομούν χωρίς να διστάζουν. Σε συνδυασμό με την απίστευτη ποικιλία των μουσικών σχημάτων που πλαισιώνουν το μουσικό κομμάτι, οι φανοί θα έπρεπε να είναι το αποκορύφωμα της αποκριάς.
Αλλά δεν είναι, υπάρχει συνέχεια. Μετά το “κατούρημα του φανού” όλοι συναντιόμαστε στο κέντρο, στα “μαγαζιά”, που δεκαετίες τώρα παίζουν σημαντικό ρόλο στην προσέλευση του κόσμου και την υποστήριξη της αποκριάς. Κάποιοι ισχυρίζονται μάλιστα πως “αυτά είναι η αποκριά” αλλά αυτό εξαρτάται από το πως τη βρίσκει ο καθένας. Όπως και να έχει, θα πρέπει να συγχαρούμε αυτούς τους ανθρώπους που εργάζονται σε τόσο γρήγορους ρυθμούς, τόσες ώρες, με τέτοια ωράρια, ώστε “τo μαγαζί” να είναι ανοιχτό σχεδόν όλο το εικοσιτετράωρο.
