Κείμενο: Τσιάρα Αφροδίτη *
Στις 28 Δεκεμβρίου παρακολουθήσαμε στην Αίθουσα Τέχνης Κοζάνης τη μουσικοθεατρική παράσταση ΤΟΛ ΛΙΠΤΟΛ- ένα εργοστάσιο αλλιώς με διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα. Η υπόθεση της παράστασης χτίζεται γύρω από το ερώτημα: Τι συμβαίνει όταν το εργοστάσιο ενέργειας της Τολ Λιπτολ κλείνει; Η ιδιοκτήτρια του εργοστασίου αποφασίζει, μέσα από μια κλήρωση στους λογαριασμούς ρεύματος, να καλέσει πέντε νέους της περιοχής, με σκοπό να προτείνει ο καθένας τους μια νέα χρήση του εργοστασίου.
«Κάθε έργο τέχνης είναι παιδί τής εποχής του, συχνά είναι μητέρα των
αισθημάτων μας»,
γράφει ο Wassily Kandinsky στο έργο του για το πνευματικό στην τέχνη. Η παράσταση ΤΟΛ ΛΙΠΤΟΛ, ένα παιδί της εποχής της, εμπνευσμένη από το έργο “Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας” του Roald Dahl, μεταγράφηκε από τον Γιάννη Σιούτη σε μια
μουσικοθεατρική παράσταση που ψυχογραφεί την τοπική κοινωνία απέναντι στην ενεργειακή μετάβαση. Ένα κείμενο με αρκετές δόσεις χιούμορ, γρήγορο που κρατά το ενδιαφέρον του θεατή αμείωτο. Σε ένα δεύτερο επίπεδο η παράσταση σηματοδοτεί την αποδοχή της κατάστασης από την κοινωνία, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για τη μεταμόρφωση. Ο θεατής βλέπει στη σκηνή την πραγματικότητα της κοινωνίας του και επιτυγχάνεται ο απώτερος σκοπός της παράστασης: η συγκίνηση του θεατή. Η συγκίνηση είναι αυτή που θέτει σε κίνηση τα αδρανοποιημένα συναισθήματα μπροστά στην επερχόμενη αλλαγή.
Τα νοήματα της παράστασης δεν εντοπίζονται μόνο στην ενεργειακή μετάβαση που συντελείται στην περιοχή. Περνάνε και σε μια μεταφυσική διάσταση όπου μικροί και μεγάλοι επιχειρούν να ορίσουν την ενέργεια ως συνύπαρξη απαντώντας στο ερώτημα που τίθεται στην παράσταση: «Εσάς, δεν υπάρχει ένας άνθρωπος που να σας δίνει τόση ενέργεια όσο ένας πυλώνας;»
Εκτός από τις «λύσεις» που προτείνει η παράσταση θέτει και προβληματισμούς σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση. Ένα σύννεφο που αστράφτει και βροντάει και μια ανεμογεννήτρια που γυρνάει μόνο με αέρα
συμπληρώνουν το σκηνικό υπενθυμίζοντας τη νέα συνθήκη για την παραγωγή ενέργειας.
Πέντε συρόμενα κουτιά εμφανίζονται με τη σειρά στη σκηνή, δείχνοντας στους θεατές τα σπίτια των παιδιών που κέρδισαν το εισιτήριο της επίσκεψης στο εργοστάσιο. Τα κουτιά-δωμάτια μεταφέρουν οι εργάτες, οι οποίοι μαζί με τους θεατές παρακολουθούν τις στιγμές που οι οικογένειες μαθαίνουν πως κληρώθηκαν. Είναι σαν tableaux vivants που ζωντανεύουν και δημιουργούν δύο επίπεδα δράσης και θέασης εμπλέκοντας έτσι το δραματικό κείμενο με την πραγματικότητα, την τέχνη με τη ζωή.
Τα ατμοσφαιρικά σκηνικά, τα πολύχρωμα κοστούμια της Μαρίας Καραθάνου, ο φωτισμός και η ζωντανή μουσική δημιούργησαν ένα φαντασμαγορικό σύμπαν, ταυτόχρονα άχρονο για να θυμίζει παραμύθι αλλά και εύστοχο για να αποδίδει το κεντρικό θέμα της παράστασης, τη μετάβαση. Θα μπορούσαν κάλλιστα να σταθούν χωρίς κείμενο σε μια βουβή παράσταση. Η ευχάριστη έκπληξη, που δεν θα περίμενε κανείς σε παράσταση επαρχιακής πόλης, ήταν η πρωτότυπη σύνθεση του Χρήστου Κτιστάκη· χωρίς αυτή η παράσταση δεν θα ήταν η ίδια, όπως και χωρίς τη ζωντανή ορχήστρα του Δημοτικού Ωδείου Κοζάνης. Οι μουσικοί απέδωσαν άριστα το έργο και μόνο η έλλειψη χώρου τούς αδίκησε.
Οι ηθοποιοί πατούσαν καλά στους ρόλους τους και οι πολυπληθείς σκηνές αποδόθηκαν με άνεση, γεγονός που μαρτυρά πολλές πρόβες και σκληρή δουλειά, η οποία επιτεύχθηκε με τη βοήθεια της καλλιτεχνικής ομάδας nomades artcore. Η πραγματικά απολαυστική Βίκυ Κυριακουλάκου ερμήνευσε με ζωντάνια τον ρόλο της Τολ Λιπτολ πετυχαίνοντας μια τέλεια ισορροπία ανάμεσα στην κωμική και τρυφερή πλευρά της ηρωίδας.
Η παράσταση έδωσε κάτι που λείπει από την εποχή μας: τη συλλογικότητα. Το να εκφραστείς μέσα σε μια ομάδα χωρίς όμως να παραμερίσεις το Εγώ σου για χάρη της ομάδας.
«Η παράσταση πέτυχε το σκοπό της, να καταστήσει τους θεατές συνδημιουργούς ενεργοποιώντας τα συναισθήματά τους»
Οι θεατές παρακολούθησαν με αμείωτο ενδιαφέρον τα 75΄λεπτά της παράστασης, μόνη θεμιτή «φασαρία» τα παιδιά που χόρευαν στο ρυθμό της μουσικής αλλά και η χαμηλόφωνη συμμετοχή κάποιων θεατών προς το τέλος της παράστασης προτείνοντας με τη σειρά τους μια νέα χρήση του εργοστασίου. Από μόνη της η αυθόρμητη συμμετοχή των θεατών σηματοδοτεί πως η παράσταση πέτυχε το σκοπό της, να τους καταστήσει συνδημιουργούς ενεργοποιώντας τα συναισθήματά τους.
Αντί επιλόγου, μια πρόταση: η παράσταση να βιντεσκοπηθεί σε έναν χώρο με καλύτερη ακουστική και χωρίς τη χρήση μικροφώνων έτσι ώστε να υπάρχει στο αρχείο του θεάτρου για μελλοντική ερευνητική χρήση.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:
Σύλληψη / Ιδέα: Ευάγγελος Βογιατζής, Γιώργος Τζούκας, Στέλιος Χλιαράς
Σκηνοθεσία: Πέτρος Ρούσσος, Γιάννης Σιούτης
Κείμενο: Γιάννης Σιούτης
Πρωτότυπη σύνθεση – Διεύθυνση μουσικών και χορωδιακών συνόλων: Χρήστος Κτιστάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρία Καραθάνου
Φωτισμοί: Άγγελος Γουναράς
Video Artist: Κωστής Εμμανουηλίδης
Οργάνωση παραγωγής: Ζωή Δρακοπούλου
Εκτέλεση παραγωγής: Δήμητρα Σωτηροπούλου
Επιμέλεια Κειμένου: Καλλιρρόη Ασκαρίδου
Αφίσα: Χρήστος Τσαβλίδης
Διδασκαλία παιδικής χορωδίας: Αναστασία Κουσά
Μουσική προετοιμασία μονωδών: Δώρα Τανή
Προετοιμασία εγχόρδων: Λουντμίλα Αχιμπάλοβα
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Μανουσαρίδης
Διερμηνεία στη νοηματική: Αρετή Κοσμοπούλου
Κατασκευή σκηνικών: Νίκος Λαβαντσιώτης, Τάκης Συνδουκάς
Ηλεκτρολόγος: Τάσος Διδασκάλου
Ηχολήπτης: Λευτέρης Φερλαχίδης
Ειδικές κατασκευές: Θοδωρής Καρύδης
Βοηθός ειδικών κατασκευών: Γιάννης Τσούχλος
Βοηθός ενδυματολόγου: Ομάδα Re Tali, Άρσις Κοζάνης
Καλλιτεχνική Διεύθυνση Δ.Ω.Κ.: Γιώργος Τζούκας
Καλλιτεχνική Διεύθυνση Δη.Πε.Θε.: Στέλιος Χλιαράς
Καλλιτεχνική επιμέλεια: [nomades artcore]
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ:
Θεατρικά Εργαστήρια Δη.Πε.Θε. Κοζάνης:
Σοφία Αποστολίδου, Μελίτα Ασημοπούλου, Νάγια Βούρκα, Φωκίων-Αλέξανδρος Γκαραβέλλας, Αφροδίτη Γκούντα, Θωμάς Δακής, Χρήστος-Θεοφάνης Δουδούραγας, Ερμιόνη Ελευθεριάδου, Κική Ευσταθιάδου, Μάκης Ιωάννογλου, Φωτεινή Κάργα, Γιώργος Καφετζής, Ευάγγελος Κούτσιανος, Όλγα Μαράντου, Χαρούλα Μαυροφυλλίδου, Λίλα Παπαδημητρίου, Αγγελίνα Παπαδοπούλου, Ιωάννα Παπαδοπούλου, Στέλιος Πιπεράς, Νικόλαος Τζιαναμπέτης, Ειρήνη Τσουκαλίδου
Μικτή Χορωδία Δ.Ω.Κ.:
Ελένη Αγκιμπάλοβα, Μαρία Αργυροπούλου, Βασιλική Βαλιάκα, Ολυμπία Βάσσου, Νικόλαος Γκουζγκούνης, Θεοδώρα Δεληγιαννίδου, Κατερίνα Δεμιροπούλου, Φωτεινή Διάφα, Αικατερίνη Δουλγέρη, Κατερίνα
Ελευθεριάδου, Σωφρόνης Ευθυμιάδης, Νικόλαος Στάμκος, Ιωάννα Καρακλάνη, Κωνσταντίνος Καραματσούκας, Μαρία – Αλίκη Καρατζέτζου, Βασιλική Κοκκαλιάρη, Όλγα Κοτζαμανίδου, Γεωργία Λογοθέτη, ΝέλλυΛουκμάνοβα, Παναγιώτα Μήτκα, Ιωάννα Μιτζικίδου, Ευφροσύνη Μπάγκα,
Σπυρίδων Μπούσιος, Χριστίνα Μωυσιάδου, Μαρία Παπαγεωργίου, Αγγελική
Παπαδοπούλου, Δημήτρης Πίτσης, Νικόλαος Πλεξίδας, Λένα Σιακαβάρα,
Νικόλαος Σιδέρης, Σταύρος Τζανίδης, Ευγενία Τζήμκα, Φωτεινή Τσιάρα,
Δήμητρα Χασιώτη, Ειρήνη Χριβατίδου
Παιδική Χορωδία Δ.Ω.Κ.:
Ελένη Βανδίκα, Ευθυμία Βατάλη, Βογδοπούλου Ιωάννα, Κατερίνα Γάτσου,
Αναστασία Δεληγιάννη, Εβελίνα Κεχαγιά, Κατερίνα Κύρου, Στέλλα Μαντάνη, Αναστασία Νάνου, Μιχαήλ Νάνος, Ζήναις Παπαγόρα, Πασχαλίνα Παπαχρυσοπούλου, Ζωή Πελεκούδα, Μάγια Παναγιωτίδου, Θάλεια Πιτσέλη, Κυβέλη Πλιάκη, Ευαγγελία Πλούτα, Κατερίνα Σωτηρίου, Ηρώ Τζηκοπούλου, Μυρτώ Τζημοπούλου, Κατερίνα Τουρτούρα, Ελεάνα Φώλια, Σοφία Χριστοφορίδου
Ορχήστρα Δ.Ω.Κ.:
Βιολιά: Λουντμίλα Αχιμπάλοβα, Ευαγγελία Βλιαγκόφτη, Ελισάβετ Γεωργιάδου, Θανάσης Ζαγκανίκας, Διαμαντής Ιωαννίδης, Σωτηρία
Καραουστά, Θοδωρής Κυρατζόπουλος, Θωμάς Κυρατζόπουλος, Θανάσης
Νάτσης, Μαρία Παγκαρλιώτα, Κωνσταντίνα Παπαζήση, Χρύσα Ρουσοπούλου, Δημήτρης Τάτσινας, Αγάπη Τούρτουρα, Μαρία Φίλκα,
Βασιλική Χονδρογιάννη
Βιολοντσέλα: Παναγιώτης Γιαννακόπουλος, Άννα Καρδογιάννη, Δώρα Τανή, Ματίνα Τόζιου- Μόμτσιου
Φλάουτα: Βασιλεία Γεωργιάδη – Κύργια, Μαλαματένια Στεφανίδου, Χριστίνα Τανή
Κλαρινέτα: Θεόδωρος Ιωαννίδης, Φρειδερίκη Στεργίου
Σαξόφωνα: Λάζαρος Ασκαρίδης, Νικάνωρ-Ερμής Καπαγιαννίδης, Αθανάσιος
Καραμάρκος, Κωνσταντίνα Κωτούλα, Εμμανουήλ Τσεγγενές
Τρομπέτες: Κωνσταντίνος Ανδρεόπουλος, Μαριάνθη Θεμελή, Θεοδώρα Μισαηλίδου
Κόντρα μπάσο: Γιάννης Μαλλιόπουλος
Ντραμς – κρουστά: Στέφανος Μεϊχανετσίδης
Πιάνο: Παρασκευή Τζούκα
Άρπα: Αγάπη Φασούλα
*Η Τσιάρα Αφροδίτη είναι θεατρολόγος, απόφοιτη του τμήματος Θεάτρου του
ΑΠΘ
Πηγή φωτογραφίων: Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κοζάνης – Konstantinos Manousaridis
