Τι είναι το πράσινο υδρογόνο; Γιατί στην Δυτική Μακεδονία; Μπορεί να παίξει ζωτικό ρόλο στη μετάβαση και να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της περιοχής ώστε η Δυτική Μακεδονία να μετατραπεί σε κέντρο ενεργειακών και αναπτυξιακών εξελίξεων τα επόμενα χρόνια;
Ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Κασαπίδης απαντά στις ερωτήσεις του Together για τις δυνατότητες, τις προοπτικές, τον ρόλο της Δυτικής Μακεδονίας στην παραγωγή και εμπορία του πράσινου υδρογόνου. Μπορεί η Δυτική Μακεδονία να γίνει μια Περιφέρεια πράσινη, με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα , ψηφιακά πρωτοπόρα, φιλική προς τους πολίτες, το περιβάλλον και οικονομικά βιώσιμη αξιοποιώντας καινοτόμες τενολογίες;
Η κρίση της τιμής του φυσικού αερίου και των ορυκτών καυσίμων οδήγησε σε πραγματοποίηση ερευνών για το υδρογόνο. Kατά πόσο μπορεί να αξιοποιηθεί ως πηγή ενέργειας; Μπορεί να ευνοήσει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής;
Η κρίση της τιμής του φυσικού αερίου και των ορυκτών καυσίμων θα έλεγα ότι αύξησε την ανάγκη διαφοροποίησης του Ευρωπαϊκού ενεργειακού μείγματος και επομένως κάνει επιτακτικότερη την επίσπευση των επενδύσεων πάνω στο πράσινο υδρογόνο. Ταυτόχρονα το καθιστά πιο ανταγωνιστικό σε σύγκριση με άλλα καύσιμα, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν θεωρητικά πιο φθηνά. Κυρίως διότι δεν υπολογίζονταν το κόστος των αέριων ρύπων του θερμοκηπίου.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη, ως καύσιμο ή ως φορέας ενέργειας, αλλά και ως μέσο αποθήκευσής της. Έχει πολλές δυνητικές εφαρμογές στους τομείς της βιομηχανίας, των μεταφορών, της ενέργειας και των κτιρίων. Το σημαντικότερο είναι ότι δεν εκπέμπει CO2 και κατά τη χρήση του εκλύονται μηδενικοί ατμοσφαιρικοί ρύποι. Ειδικότερα, όταν το υδρογόνο παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας,παράγεται δηλαδή πράσινο υδρογόνο, αυτό είναι κλιματικά ουδέτερο. Ως εκ τούτου, αποτελεί το σημαντικότερο μέσο της λύσης για την επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Ποια είναι τα συν, τα πλην και ποιοι οι προβληματισμοί σας;
Προς το παρόν, το υδρογόνο και ιδιαίτερα το πράσινο υδρογόνο παίζει μικρό ρόλο στον συνολικό ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ και φυσικά, της χώρας μας. Εξακολουθούν να υφίστανται προκλήσεις ως προς την ανταγωνιστικότητα του κόστους, την κλίμακα παραγωγής και τις ανάγκες σε υποδομές. Ωστόσο, στο εγγύς μέλλον, η εκβιομηχάνιση της παραγωγής των απαραίτητων μονάδων, όπως είναι οι μονάδες ηλεκτρόλυσης και οι κυψέλες καυσίμου, αλλά και η εκβιομηχάνιση της ίδιας της παραγωγής του πράσινου υδρογόνου, αναμένεται να μειώσουν ραγδαία το κόστος παραγωγής του. Παράλληλα, να ενισχύσουν σημαντικά την ανάπτυξη της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, των μεταφορών, της θέρμανσης αλλά και διαφορετικών βιομηχανικών διεργασιών, απαλλαγμένων από εκπομπές αερίων. Η Ε.Ε. εκτιμά ότι εως το 2030 το κόστος ανά μονάδας παραγωγής πράσινου Η2 από τα 5,0 € το κιλό θα πέσει στο 1,0 € το κιλό και αργότερα ακόμα χαμηλότερα!!!
Με άλλα λόγια, τα επόμενα χρόνια, μέσω της υποστήριξης στη βιομηχανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να καταφέρει να μειώσει το κόστος παραγωγής του πράσινου υδρογόνου, ώστε να το κάνει πλήρως ανταγωνιστικό σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα. Ταυτόχρονα θα έχει μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.
Χάρη στις ιδιότητές του, το υδρογόνο έχει πολλαπλά οφέλη. Πιο συγκεκριμένα, η ενεργειακή του χρήση δεν προκαλεί εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (το νερό είναι το μόνο υποπροϊόν της όλης διαδικασίας)!! Είναι ιδανικό για τη μακροπρόθεσμη αποθήκευση ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, οι υπάρχουσες υποδομές (για την παροχή και μεταφορά του φυσικού αερίου) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το υδρογόνο. Μπορεί το υδρογόνο να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή άλλων καυσίμων (όπως είναι τα υγρά καύσιμα) και έχει υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα από τις μπαταρίες.Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και βαρέων οχημάτων και εμπορευμάτων.
Το υδρογόνο είναι αμφιλεγόμενο από την εποχή της αερόπλοιου “Χίντεμπουργκ” , έχει υποστηρικτές και πολέμιους. Ποια είναι η πραγματικότητα; Το υδρογόνο έχει τους περιορισμούς του; Mπορεί να παίξει ζωτικό ρόλο στη μετάβαση;
Αρκετές επενδύσεις στο υδρογόνο τις προηγούμενες δεκαετίες κατέληξαν σε αποτυχίες λόγω των τεχνικών δυσκολιών που έχει η παραγωγή, η χρήση και η αποθήκευσή του. Τα τελευταία τουλάχιστον 10 χρόνια όμως οι τεχνολογίες υδρογόνου θεωρούνται αρκετά ώριμες από τεχνικής πλευράς και πλέον το κόστος του που αποτελούσε το μεγαλύτερο εμπόδιο έχει βρεθεί ο τρόπος αντιμετώπισης του, αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία.
Tο υδρογόνο ως καύσιμο δεν αποτελεί πρωτογενή πηγή ενέργειας, όπως το πετρέλαιο ή ο άνθρακας. Είναι αυτό που θα λέγαμε “μεταφορέας” ενέργειας, όπως είναι ο ηλεκτρισμός, και μέσο αποθήκευσης ενέργειας, όπως είναι η μπαταρία. Δεν βρίσκεται έτοιμο στη φύση αλλά πρέπει να παραχθεί. Πρέπει να χρησιμοποιηθούν άλλες ενεργειακές πηγές, όπως οι ανανεώσιμεςγια να διαχωριστεί το νερό στα συστατικά του, σε οξυγόνο και υδρογόνο και στη συνέχεια με ηλεκτροχημικές διεργασίες να συμπυκνωθεί και να αποθηκευτεί. Μια διαδικασία προς το παρόν σχετικά δαπανηρή, αν και σταδιακά το κόστος της έχει ήδη ξεκινήσει να μειώνεται, σε βαθμό που σήμερα είναι ανταγωνιστικό έναντι των άλλων ορυκτών καυσίμων.
Το πράσινο υδρογόνο αποτελεί μία εξαιρετική κλιματικά ουδέτερη λύση που θα προκαλέσει κοσμογονικές αλλαγές στον πλανήτη και την παγκόσμια οικονομία. Η πατρίδα μας μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην οικονομία αυτή αξιοποιώντας τα μοναδικά της πλεονεκτήματα σε ισχυρά πεδία ΑΠΕ και νερό και να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγής αλλά εμπορία του πράσινου υδρογόνου το οποίο και θα επικρατήσει σταδιακά μέχρι το 2050 στην αγορά και την οικονομία της ΕΕ με σημαντικό ενδιάμεσο σταθμό το 2030.
Το πράσινο υδρογόνο μπορεί να αποθηκεύσει την ηλεκτρική ενέργεια μακροπρόθεσμα, μπορεί να τροφοδοτήσει τις μεταφορές, τη βιομηχανία αλλά και τον οικιακό τομέα, αναπτύσσοντας μια οικονομία υδρογόνου, η οποία θα ξαναγράψει τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Το υδρογόνο μπορεί να αξιοποιηθεί ως υλικό για τη μαζική αποθήκευση και μεταφορά ενέργειας.
Τα ηλεκτρικά δίκτυα που τροφοδοτούνται με μεγάλα ποσοστά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχουν προβλήματα λόγω της μεταβλητότητάς τους, όταν για παράδειγμα δεν έχει ήλιο ή όταν δεν φυσάει ο αέρας. Η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας σε μπαταρίες βοηθάει, αλλά βραχυπρόθεσμα για λίγες ώρες και χρησιμοποιείται περισσότερο για την ευστάθεια του ηλεκτρικού δικτύου για στιγμιαίες διακυμάνσεις στην παραγωγή των μεταβλητών ΑΠΕ. Αλλά μετατρέποντας τηνανανεώσιμη ενέργεια (αιολική, ηλιακή, υδροηλεκτρική, κυματική) σε υδρογόνο, τότε αυτή μπορεί να αποθηκευτεί φθηνά για μεγάλες χρονικές περιόδους και όποτε χρειάζεται, να μετατρέπεται ξανά σε ηλεκτρικό ρεύμα ή σε ηλεκτρικό ρεύμα και θερμότητα ή και σε κίνηση κάνοντας χρήση ως καύσιμο.
Οι χώρες με σημαντικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η Ελλάδα θα μπορούσαν ακόμη και να εξάγουν τέτοια ενέργεια σε μορφή υδρογόνου. Το υδρογόνο έχει τους περιορισμούς του, αλλά μπορεί να παίξει ζωτικό και κύριο ρόλο στη μετάβαση σε μια πιο καθαρή ενέργεια. Ο κατάλογος με τις πιθανές χρήσεις του υδρογόνου θα γίνεται ολοένα και πιο μακρύς, όσο επενδύονται περισσότερα κεφάλαια στην έρευνα και σε νέες τεχνολογίες αξιοποίησής του. Ήδη στην ΕΕ μετά την ανακοίνωση της «πράσινης συμφωνίας» από την πρόεδρο της Επιτροπής κ. vonderLeyen’s το Σεπτέμβριο του 2020 και τη συμφωνία «fitfor 55%» τον Ιούνιο του 2021, η στρατηγική για το πράσινο υδρογόνοαποτελεί ύψιστη προτεραιότητα της Ευρώπης για την εξυπηρέτηση των βασικών της επιδιώξεων στον ενεργειακό τομέα.
Γιατί υδρογόνο στην Δυτική Μακεδονία; Σε πόσο χρονικό διάστημα θα δούμε αποτελέσματα;
Η Δυτική Μακεδονία έχει ορισμένα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Καταρχήν έχει ένα πολύ καλό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες, αν χωροθετηθούν βέλτιστα, θα δώσουν στην περιοχή πολλαπλά οφέλη. Επιπλέον, τουψηλού επιπέδου επιστημονικό και εργατοτεχνικό ανθρώπινοδυναμικό στον ενεργειακό τομέα της Δυτικής Μακεδονίας με μακρά παράδοση στα ενεργειακά,αποτελεί το μεγαλύτερο πλεονέκτημα και εγγύηση για την επιτυχία ενός τόσο φιλόδοξου αλλά και αναγκαίου σχεδίου για το μέλλον της Περιφέρειάς μας. Για τη μετεξέλιξή τηςαπό ένα ενεργειακό κέντρο με βάση το λιγνίτη σε ένα Κέντρο Ενεργειακών Εξελίξεων που θα φιλοξενεί και θα ενσωματώνει στην οικονομία και την κοινωνία όλες τις σύγχρονες και δή πράσινες τεχνολογίες ενέργειας και περιβάλλοντος και θα πρωταγωνιστεί σε εφαρμογές και σε έρευνα σε Πανευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και οι διασυνδέσεις που υπάρχουν τόσο με την υπόλοιπη Ελλάδα, όσο και με τις γειτονικές μας χώρες, είναι σε πάρα πολύ καλό επίπεδο. Η διασύνδεση της περιοχής με το δίκτυο φυσικού αερίου έχει ήδη δρομολογηθεί και μάλιστα ο αγωγός που θα γίνει θα είναι ο πρώτος αγωγός στην Ελλάδα που θα είναι συμβατός με 100% υδρογόνο. Οι οικονομικοί πόροι και τα κίνητρα που θα ισχύσουν για τη Δυτική Μακεδονία θα είναι επίσης σημαντικά. Τέλος, η βιομηχανική ενεργειακή κουλτούρα που έχει όλη η κοινωνία στην περιοχή, που θεμελίωσε την ανάπτυξη και ευημερία της τα προηγούμενα χρόνια κυρίως στην ενέργεια, θα βοηθήσει στην αποδοχή και κατανόηση της νέας τεχνολογίας καθώς και στηνκατασκευή και λειτουργία των νέων υποδομών υδρογόνου. Την ίδια στιγμή εκτός από την εξέχουσα παρουσία της ΔΕΗ, η ερευνητική δραστηριότητα τόσο των ερευνητικών μας ιδρυμάτων (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ) όσο και τον αναπτυξιακών φορέων (ΑΝΚΟ και ClusterΒιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας), αλλά και σπουδαίων ιδιωτικών επιχειρήσεων θα ενισχύσει τηδιασύνδεση της Έρευνας &Ανάπτυξης με την επιχειρηματικότητα. Έχουμε ήδη σχεδιάσει και θα ανακοινώσουμε σύντομα τη δημιουργία μίας κοιλάδας καθαρών τεχνολογιών και πράσινου υδρογόνου στην περιοχή, η οποία θα προσδώσει πολλαπλά οφέλη, τόσο σε επιχειρηματικό όσο και σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο.
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας από το 2019 κινήθηκε συστηματικά και γρήγορα ανοίγοντας το δρόμο για το πράσινο υδρογόνο για την Ελλάδα, καταθέτοντας τότε επίσημα την πρώτη εκδήλωση ενδιαφέροντος, ώστε να είναι η Δυτική Μακεδονία στις αρχικές περιοχές που θα διεκδικήσουν ένα μεγάλο έργο υδρογόνου. Τότε πρωτοπαρουσιάστηκε ο Λευκός Δράκος, το WhiteDragon, στις Βρυξέλλες και έγινε η αφετηρία για τη δημιουργία ενός έργου που αυτή την στιγμή συγκαταλέγεται ως ένα από τα τέσσερα εμβληματικά ευρωπαϊκά έργα υδρογόνου από τον σύνδεσμο HydrogenEurope. Στην συνέχεια το έργο το ανέλαβαν οι μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες της χώρας υπό τον συντονισμό και την καθοδήγηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας και του Διευθύνων Συμβούλου της, του κ. Ξιφαρά.
Πλέον το έργο WhiteDragonέχει κατατεθεί στο πλαίσιο των Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, ImportantProjectofCommonEuropeanInterest (IPCEI). Βρίσκεται ήδη στη δεύτερη φάση της αξιολόγησής του από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συγκεκριμένα από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, στη φάση δηλαδή της προ-κοινοποίησης στο πρώτο κύμα των έργων υδρογόνου. Η όλη διαδικασία ευελπιστούμε να ολοκληρωθεί άμεσα με την οριστική κοινοποίηση του έργου WhiteDragonως IPCEI. Στην συνέχεια, ξεκινάει η διαδικασία οριστικοποίησης των απαραίτητων οικονομικών πόρων για την χρηματοδότησή του, μεταξύ της χώρας μας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι οφείλει πλέον άμεσα η Ελληνική Κυβέρνηση να δείξει το έμπρακτο ενδιαφέρον της και να δεσμεύσει μέρος των απαραίτητων πόρων, όπως άλλωστε ζητά και ο έτερος χρηματοδότης, που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον κονδύλια αναμένεται φυσικά να δεσμευτούν τόσο από τους ιδιώτες που συμμετέχουν, όσο και από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, δημιουργώντας έτσι την μεγαλύτερη ενεργειακή επένδυση που έχει γίνει ποτέ στην χώρα μας.
Η υλοποίηση του έργου αναμένεται να ξεκινήσει το 2022 με άμεσα αποτελέσματα λόγω και της σταδιακής του υλοποίησης. Για να αντιληφθείτε την αμεσότητα, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, το πρώτο πράσινο υδρογόνο θα παραχθεί στη Δυτική Μακεδονία μέσα στο 2023.
Μπορείτε να μας δώσετε λίγες περισσότερες λεπτομέρειες για τα έργα υδρογόνου που αναμένετε να γίνουν στην περιοχή και τι υποδομές χρειάζονται;
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με το WhiteDragon. Το έργο αφορά στην κατασκευή μονάδων παραγωγής πράσινου υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης συνολικής ισχύος ηλεκτρολυτών 5 GW, σταδιακά εγκατεστημένων από το 2022 έως το 2029. Επιπλέον 500 MW φωτοβολταϊκού πάρκου θα υλοποιηθούν μέσω του έργου και θα διασυνδεθούν απευθείας με τους ηλεκτρολύτες, ενώ η υπόλοιπη ενέργεια που θα απαιτείται, θα λαμβάνεται μέσω του δικτύου και θα προέρχεται κυρίως από περίσσεια φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων.
Όταν αναπτυχθεί πλήρως το έργο, οι μονάδες ηλεκτρόλυσης θα παράγουν περισσότερους από280.000 τόνουςπράσινου υδρογόνου ανά έτος, πουσε πρώτη φάση, θα εγχυθούν στους αγωγούς φυσικού αερίου. Το μεγαλύτερο μέρος του υδρογόνου θα χρησιμοποιείται ως αποθηκευτικό μέσο της ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας. Όταν λοιπόν απαιτείται, αυτό το πράσινο υδρογόνο μέσω των κυψελών καυσίμου θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια και θερμότητα ως μία ανανεώσιμη μονάδα βάσης στο ηλεκτρικό δίκτυο. Η εγκατεστημένη ισχύς των κυψελών καυσίμου θα είναι της τάξης των 500 MW.
Επιπλέον, μέρος αυτού του υδρογόνου θα χρησιμοποιηθεί για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας υδρογόνου, τόσο στη Δυτική Μακεδονία, όσο και σε ολόκληρη την χώρα μέσω της χρήσης του ως φορέα καθαρής ενέργειας στη βιομηχανία, τις μεταφορές και τα κτίρια. Επιπλέον, η εξαγωγή του πράσινου υδρογόνου θα επιτευχθεί μέσω του αγωγού TAPπρος την Ιταλία και από εκεί προς την υπόλοιπη Ευρώπη καθιστώντας τη Δυτική Μακεδονία τόσο ως παραγωγό και εξαγωγέα ενέργειας, όσο και ως σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο για το υδρογόνο από την Μέση Ανατολή και την Αφρική προς την Κεντρική Ευρώπη.
Επιπροσθέτως, θα έχουμε για την περιοχή ένα ακόμα σημαντικό όφελος, τη χρήση της θερμότητας που εκλύεται από την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των κυψελών καυσίμων για τις τηλεθερμάνσεις μας. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την περιοχή που θα εξασφαλίσει με την πράσινη αυτή τεχνολογία, τη βιωσιμότητα και τη λειτουργία των τηλεθερμάνσεων της περιοχής με χαμηλό κόστος.
Επιπλέον προβλέπεται μέσω του έργου WhiteDragonη δημιουργία εμπορικών υδρογονάδικων σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και στην υπόλοιπη χώρα.
Όλα αυτά τα έργα, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα και να έχουν απτά αποτελέσματα ακόμα και από το 2023. Έργα που θα αλλάξουν ριζικά τόσο τον ενεργειακό χάρτη της χώρας, όσο και το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας τόσο κατά την κατασκευή, όσο και κατά την λειτουργία των μονάδων.
Περαιτέρω, η δεύτερη φάση του έργου WhiteDragonθα περιλαμβάνει την κατασκευή ενός αποκλειστικού αγωγού υδρογόνου από το ΔΕΣΦΑ για ολόκληρη την χώρα, γεγονός που θα οδηγήσει στην πλήρη ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας υδρογόνου.
Ιδιαίτερα σημαντική επίσης είναι και η αναμενόμενη αναβάθμιση και κεφαλαιοποίηση των υφιστάμενων ενεργειακών υποδομών (ηλεκτρικά δίκτυα και αγωγοί φυσικού αερίου) μέσω του WhiteDragon. Πρωτίστως, οι αγωγοί φυσικού αερίου θα χρησιμοποιηθούν τόσο για την μεταφορά του πράσινου υδρογόνου για άλλες χρήσεις, όσο και για την έμμεση αποθήκευσή του.
Επιπλέον του WhiteDragonόμως έχουν κατατεθεί άλλες δύο προτάσεις στο πλαίσιο των IPCEIκαι οι οποίες διασυνδέονται άμεσα με αυτό. Η πρώτη πρόταση αφορά στη δημιουργία των γραμμών παραγωγής των μονάδων ηλεκτρόλυσης και κυψελών καυσίμου στη Δυτική Μακεδονία από την εταιρεία Advent, που συγκαταλέγεται στις πλέον καινοτόμες επιχειρήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Μιλάμε για μία εξίσου πολύ σημαντική επένδυση η οποία θα καταστήσει την χώρα μας και τη Δυτική Μακεδονία ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές κατασκευής των μονάδων και εξοπλισμού υδρογόνου σε Ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα είναι η πρώτη φορά λοιπόν που δεν θα εισάγουμε υψηλή ενεργειακή τεχνολογία σαν χώρα αλλά, θα την παράγουμε, θα την κατασκευάζουμε εδώ, θα την εγκαθιστούμε εδώ και θα την εξάγουμε από εδώ. Παράλληλα βέβαια έχουμε την ιδιαίτερη χαρά μία από τις πιο καινοτόμες επιχειρήσεις της Δυτικής Μακεδονίας, η B&TCompositesνα είναι η τρίτη πρόταση που έχει κατατεθεί μαζί με το WhiteDragonκαι αφορά τις δεξαμενές αποθήκευσης υδρογόνου σε υψηλή πίεση. Μία πρόταση με εξίσου μεγάλη καινοτομία που θα έχει σημαντικά προστιθέμενα οφέλη για την περιοχή.
Όπως εύκολα μπορεί κάποιος να αντιληφθεί, είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο, 3 από τα 5 Ελληνικά IPCEIέργα υδρογόνου, να έχουν αυτή την στιγμή σαν τόπο υλοποίησης τη Δυτική Μακεδονία.
Η Ευρώπη με ποιο τρόπο στηρίζει το υδρογόνο ή αν θέλετε και το αντίθετο;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επενδύσει πολλά και θα επενδύσει στο εγγύς μέλλον ακόμα περισσότεραστο πράσινο υδρογόνο ώστε να επιτύχει τον στόχο της για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050. Σήμερα, το υδρογόνο βρίσκεται κάτω από το 2% της κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ ενώ παράγεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από φυσικό αέριο. Στην Ελλάδα, η αγορά αυτή βρίσκεται στα πρώτα της βήματα, αλλά είναι πολλά υποσχόμενη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση λοιπόν έχει δημιουργήσει μεταξύ άλλων και το εργαλείο των IPCEIώστε να μπορεί να ενισχύσει στοχευμένα και με σημαντικούς πόρους, τομείς που θεωρεί ότι έχουν προστιθέμενη αξία όχι μόνο σε επιχειρηματικό αλλά και σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο. Δεν είναι τυχαίο ότι τα έργα IPCEIδεν εμπίπτουν στο καθεστώς των κρατικών ενισχύσεων μπορώντας με αυτόν τον τρόπο η Ευρώπη να ενισχύσει σε μεγαλύτερο βαθμό εκείνες τις τεχνολογίες που θα δώσουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε ολόκληρη της οικονομία της. Ένας από αυτούς τους τομείς είναι και το υδρογόνο.
Επομένως η ΕΕ τα επόμενα λίγα χρόνια αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά με οικονομικού πόρους τα έργα υδρογόνου. Για αυτό τον λόγο οφείλουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (Κυβέρνηση, Περιφέρεια, Πανεπιστήμιο, ερευνητικά κέντρα και επιχειρήσεις) να συνεχίσουμε και να εντείνουμε όλες εκείνες τις προσπάθειες που μέχρι σήμερα μας έχουν φέρει στην αιχμή των εξελίξεων και μας έχουν κάνει πρωτοπόρους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οφείλουμε για το καλό της περιοχής αλλά και ολόκληρης της χώρας να βρούμε και να δεσμεύσουμε τα κονδύλια που απαιτούνται, να δημιουργήσουμε το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο και να κινήσουμε όλες τις διεργασίες, ώστε μετά την οριστική κοινοποίηση των έργων IPCEIνα ξεκινήσει άμεσα η υλοποίησή τους.
Μεθοδικά συνεχίζω ως Περιφερειακή Αρχή τις συντονισμένες ενέργειες ώστε αυτό να γίνει πραγματικότητα.
Οφείλω όμως να τονίσω κάτι: η Ευρώπη δεν θα μας περιμένει ούτε αυτή τη φορά. Οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης επίσης κινούνται γρήγορα. Ακόμα και στη γειτονιά μας που δεν υπήρχε κινητικότητα στο θέμα αυτό, πρόσφατα τόσο η Βουλγαρία όσο και η Ρουμανία εκδηλώνουν έντονο ενδιαφέρουν για το πράσινο υδρογόνο δεσμεύοντας σημαντικούς εθνικούς πόρους για να μοχλεύσουν ακόμα περισσότερους από την ΕΕ.Επιπλέον οι χώρες τις Νοτιοανατολικής Ευρώπης ήδη σκοπεύουν να δεσμεύουν σημαντικά κονδύλια από τους Ευρωπαϊκούς τους πόρους και από τα ταμεία που διαχειρίζονται όπως είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Οφείλει λοιπόν και η Ελληνική Κυβέρνηση να μην μείνει πίσω.
Οι θέσεις εργασίας μειώνονται στην Δυτική Μακεδονία, μπορεί το υδρογόνο να στηρίξει τον πολύ σημαντικό τομέα της ανάπτυξης, των επενδύσεων, της οικονομίας και της απασχόλησης;
Η Δυτική Μακεδονία είναι η πρώτη περιφέρεια σε ποσοστά ανεργίας στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Το κλείσιμο των μονάδων λιγνίτη και των ορυχείων εκτιμάται ότι θα μεγιστοποιήσει αυτή την κατάσταση τα επόμενα χρόνια αν δεν κινηθούμε άμεσα.
Το σχέδιο του Λευκού Δράκου στοχεύει στην ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέσω της αποθήκευσής τους. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από μόνες τους δημιουργούν λίγες θέσεις εργασίας.
Συνδυαστικά όμως τόσο με τις μονάδες παραγωγής του υδρογόνου, όσο και με τις γραμμές παραγωγής των μονάδων αυτών, μπορούν να έχουν πολύ σημαντικά αποτελέσματα όσον αφορά την ανάπτυξη και τις νέες και βιώσιμες μόνιμες θέσεις εργασίας. Κατά την ανάπτυξη λοιπόν των έργων στην περιοχή μας, θα δημιουργηθούν 18.000 νέες άμεσες θέσεις εργασίας ενώ υπολογίζονται και τουλάχιστον 28.000 έμμεσες νέες θέσεις εργασίας μέχρι και το 2029. Αυτές οι νέες θέσεις εργασίας θα ξεκινήσουν να δημιουργούνται από το 2022. Με την πλήρη ανάπτυξη των έργων και μετά το 2030 αναμένεται να έχουμε στην περιοχή περισσότερες από 5.000 μόνιμες άμεσες θέσεις εργασίας και περισσότερες από 20.000 μόνιμες έμμεσες. Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, οι θέσεις εργασίας που αναμένονται είναι τουλάχιστον εφάμιλλες με τις θέσεις εργασίας που είχε η ΔΕΗ όταν όλες οι μονάδες και τα ορυχεία της ήταν σε πλήρη λειτουργία. Η προστιθέμενη αξία βέβαια αναμένεται να είναι έτι πολλαπλάσια, που δεν μπορεί σήμερα να υπολογισθεί.
Μπορείτε να υποσχεθείτε στους πολίτες και ιδιαίτερα στους νέους της Δ. Μακεδονίας ότι η υλοποίηση του σχεδίου White Dragon θα διώξει την ανασφάλεια που πλανάται τα τελευταία χρόνια στην περιοχή μας λόγω της απολιγνιτοποίησης;
Ό,τι κάνουμε αφορά τόσο στην υπάρχουσα παραγωγική γενιά όσο και τη νέα γενιά. Η Δυτική Μακεδονία οφείλει να επενδύσει τόσο στο υφιστάμενο εργατικό της δυναμικό όσο και να επενδύσει στους νέους ανθρώπους. Η κατάρτιση και η επανεκπαίδευση είναι σημαντική όμως θα χρειαστεί και σημαντικό νέο και εξειδικευμένο προσωπικό. Ήδη συντονιζόμαστε προς αυτές τις κατευθύνσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και έχουμε εξασφαλίσει και τα απαραίτητα κονδύλια, από διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης.
Όσον αφορά την απολιγνιτοποίηση, θεωρώ ακράδαντα ότι το πράσινο υδρογόνο μπορεί να αποτελέσει τουλάχιστον σημαντικό μέρος της λύσης για αυτή και να δώσει απάντηση στο διαχρονικό πρόβλημα της ανεργίας στην περιοχή.
Η εκδήλωση ενδιαφέροντος, ξεκίνησε από εσάς τον Σεπτέμβριο του 19 στις Βρυξέλλες. Είναι ένα προσωπικό σας στοίχημα η υλοποίηση του σχεδίου αυτού; Ποιος είναι ο βαθμός δυσκολίας; Το Πράσινο όνειρο σας για την Περιφέρεια;
Στις 9 Οκτωβρίου 2019, κατατέθηκε στις Βρυξέλλες η αρχική πρόταση για το πράσινο υδρογόνο, με τον τίτλο Λευκός Δράκος (WhiteDragon). Μόλις έξι σχηματισμοί φορέων από διάφορες χώρες τις Ευρώπης μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα διαμέσου της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, ήταν παρούσα. Εκδηλώσαμε δυναμικά και τεκμηριωμένα το ενδιαφέρον μας για την τεχνολογία του πράσινου υδρογόνου στο πλαίσιο των IPCEIπου τότε ακόμα δεν είχαν ξεκινήσει για τις τεχνολογίες υδρογόνου. Η Δυτική Μακεδονία ήταν η μόνη από το σύνολο των ευρωπαϊκών Περιφερειών, που συμμετείχε ως Περιφέρεια εκείνη την ιστορική ημέρα στις Βρυξέλλες, στο συνέδριο που άνοιγε την πόρτα στο πράσινο υδρογόνο στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στρέφοντας τα βλέμματα όλης της ηπείρου μας στην πρότασή μας για το μέλλον μας. Το επόμενο διάστημα ολόκληρη η Ευρώπη έστρεψε και στρέφει σθεναρά το ενεργειακό της ενδιαφέρον στην τεχνολογία και τα πλεονεκτήματα του πράσινου υδρογόνου. Στο σημείο αυτό οφείλω να ευχαριστήσω τους κυρίους Χατζημαρκάκη Γιώργο γενικό γραμματέα της Hydrogen Europe, το Διευθυντή του Δημόκριτου κ. Αθανάσιο Στούμπο και τον ερευνητή του ΙΤΕ κ. Εμμανουήλ Σταματάκη, χωρίς τη βοήθεια των οποίων ούτε η Δυτική Μακεδονία αλλά ούτε και η Ελλάδα θα βρισκόταν σήμερα σε αυτή την πολύ πλεονεκτική θέση και να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο γύρω από την τεχνολογία και την οικονομία του πράσινου υδρογόνου.
Η Δυτική Μακεδονία αναμένεται να καταστεί κόμβος παραγωγής πράσινου υδρογόνου και να δημιουργήσει πρωτογενή και δευτερογενή απασχόληση, αντίστοιχη της παρουσίας της ΔΕΗ στην περιοχή.
Πράγματι είναι πολύ δύσκολο, καθώς πρόκειται για τεχνολογίες που δεν είναι γνώριμες και αναγνωρίσιμες ευρέως, ενώ υπάρχει μεγάλη δυσπιστία ως προς το πόσο άμεσες μπορεί να είναι όσον αφορά την εγκατάστασή τους. Αλλά με πολλή δουλειά, γνώση, συντονισμό και μεθοδικότητα, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο.
Οραματίζομαι, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας να γίνει μια Περιφέρεια πρότυπο για όλη την Ευρώπη. Πράσινη και η πρώτη με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα στην Ευρώπη, ψηφιακά πρωτοπόρα, φιλική προς τον πολίτη και το περιβάλλον και πάνω από όλα οικονομικά βιώσιμη, αξιοποιώντας καινοτόμες πράσινες τεχνολογίες.
