Ο θρυλικός γάλλος φωτογράφος του πρακτορείου Magnum, Ρεϊμόν Ντεπαρντόν, η Λόρεν Γκρίνφιλντ και η σκωπτική ματιά της πάνω στον υπέρμετρο πλούτο στις ΗΠΑ και η avant-garde Γαλλοκολομβιανή Λάουρα Ουέρτας Μιγιάν θα είναι τα πρόσωπα του 22ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (5 – 15/3/2020) μέσα από τρία αφιερώματα που αλλάζουν ριζικά τον τρόπο που βλέπουμε την πραγματικότητα.
Ο θρύλος Ρεϊμόν Ντεπαρντόν στη Θεσσαλονίκη
«Mε δελεάζει η ποίηση, η πολιτική και ίσως η ιδέα του να είσαι εκεί, η πεποίθηση ότι μπορείς ακόμα να αλλάξεις τα πράγματα με την εικόνα.»
Ρεϊμόν Ντεπαρντόν
Διάσημος για τις εμβληματικές φωτογραφίες του, ο γάλλος δημιουργός Ρεϊμόν Ντεπαρντόν έρχεται στο 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με την ιδιότητα του ντοκιμαντερίστα. Το Φεστιβάλ πραγματοποιεί spotlight στον βετεράνο φωτογράφο και σκηνοθέτη, φιλοξενώντας τα τρία τελευταία ντοκιμαντέρ του. Η καλλιτεχνική πορεία του Ντεπαρντόν μετρά περισσότερα από 60 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων έχει γυρίσει δεκάδες ντοκιμαντέρ, αλλά και ταινίες μυθοπλασίας.
Το έργο του Ντεπαρντόν αντλεί έμπνευση από το cinema verité και αφηγείται καθημερινές ιστορίες. Ο ίδιος δηλώνει ότι θεωρεί τον εαυτό του καλύτερο ρεπόρτερ από ότι φωτογράφο και σημειώνει ότι ο κινηματογράφος υπήρξε πάντοτε το μεγάλο του πάθος. Ο Ντεπαρντόν υπήρξε, παράλληλα, πηγή έμπνευσης για πολλούς δημιουργούς από όλο τον κόσμο. Ανάμεσά τους και ο Μάρκο Γκαστίν, σκηνοθέτης και μέλος της κριτικής επιτροπής του Διαγωνιστικού Τμήματος Μεγάλου Μήκους Ντοκιμαντέρ του 22ου ΦΝΘ, ο οποίος αποφάσισε να ασχοληθεί με το ντοκιμαντέρ, όταν είδε το Faits divers του Ντεπαρντόν.
Οι ταινίες του αφιερώματος:
Ημερολόγιο από τη Γαλλία, 2012, 100΄
Το φιλμ ακολουθεί τον Ρεϊμόν Ντεπαρντόν εν ώρα εργασίας, καθώς ταξιδεύει στους δρόμους της Γαλλίας από το 2004 ως το 2010 σε ένα τροχόσπιτο, για να φωτογραφίσει διαφορετικά μέρη, πρόσωπα ή καταστάσεις που συναντάει… Παράλληλα, η σύντροφος του σκηνοθέτη, Κλοντίν Νουγκαρέ ανατρέχει στη ζωή του Ντεπαρντόν.
Γαλλία, 2016, 84΄
Από το 2004 ως το 2010, ο Ρεϊμόν Ντεπαρντόν ταξίδεψε σε όλη τη Γαλλία για να την φωτογραφίσει. Αυτή η εμπειρία είχε ως αποτέλεσμα ένα φωτογραφικό άλμπουμ και τη γέννηση μιας επιθυμίας: να καταγράψει τις φωνές των πολυάριθμων συζητήσεων που άκουσε.
12 Ημέρες, 2017, 87΄
Μέσα σε 12 ημέρες οι ασθενείς που νοσηλεύονται παρά τη θέλησή τους σε ψυχιατρικό ίδρυμα θα πρέπει να εμφανιστούν ενώπιον δικαστηρίου. Ο δικαστής κάθεται στη μία πλευρά, ο ασθενής στην άλλη. Ανάμεσά τους η ερώτηση τι σημαίνει πραγματικά η λέξη «ελευθερία». Ο Ρεϊμόν Ντεπαρντόν ήταν ο πρώτος που κατέγραψε με τον φακό του την εφαρμογή αυτού του νόμου. Ένα ντοκιμαντέρ για προσωπικές ιστορίες, αλλά και για την πολιτική, κοινωνική και ηθική ιστορία της Γαλλίας.
Λόρεν Γκρίνφιλντ: Κινηματογραφώντας την χλιδή και τον πλούτο
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μάς συστήνει την φωτογράφο και σκηνοθέτιδα Λόρεν Γκρίνφιλντ, η οποία καταγράφει στα ντοκιμαντέρ της τον ακραίο πλούτο, κυρίως στις ΗΠΑ. Η αμερικανίδα δημιουργός θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει τα μικρού και μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ της.
Η Γκρίνφιλντ ασχολείται τα τελευταία 30 χρόνια -από τότε που διάβασε το βιβλίο Less Than Zero του Μπρετ Ίστον Έλλις- με την πλουτοκρατία και τους ανθρώπους που είναι ή θέλουν να ενταχθούν στις τάξεις της. Η υπερβολή της αφθονίας, η διασημότητα, η εξουσία, η εμπορευματοποίηση του σεξ και η εμμονή για το τέλειο σώμα είναι τα θέματα που απασχολούν την Γκρίνφιλντ στο φωτογραφικό και κινηματογραφικό της έργο.
Οι ταινίες του αφιερώματος:
The Kingmaker, 2019, 101΄
Η Γκρίνφιλντ στρέφει την κάμερά της στην Ιμέλντα Μάρκος, η οποία δίνει στη δημιουργό πρωτοφανή πρόσβαση στη ζωή και στην καθημερινότητά της. Οι πολιτικές της βλέψεις και η επιθυμία της για επιστροφή στην εξουσία στις Φιλιππίνες βρίσκονται στο επίκεντρο του διεισδυτικού ντοκιμαντέρ, το οποίο διερευνά, επίσης, την ιδιαίτερα δυσάρεστη παρακαταθήκη του καθεστώτος των Μάρκος.
Generation Wealth, 2018, 106΄
Η σκηνοθέτις φτιάχνει ένα πορτρέτο μιας κοινωνίας υλιστικής και εξαρτημένης από την εικόνα. Το ντοκιμαντέρ μιλά για το ψευδεπίγραφο αμερικανικό όνειρο, το κόστος του άκρατου καπιταλισμού και τις παθολογίες της κοινωνίας των ΗΠΑ.
Thin, 2006, 103΄
Η Γκρίνφιλντ εστιάζει σε τέσσερις γυναίκες που πάσχουν από ανορεξία και βουλιμία στη Νότια Φλόριντα. Ανατριχιαστικές αφηγήσεις, οι οποίες αποκαλύπτουν στον θεατή τις εφιαλτικές επιπτώσεις που έχει η εμμονή για την απόκτηση του τέλειου σώματος.
The Queen of Versailles, 2012, 100΄
Η Τζάκι, πρώην βασίλισσα ομορφιάς, και ο Ντέιβιντ Σίγκελ, εκατομμυριούχος, χτίζουν το ιδανικό τους σπίτι έχοντας ως πρότυπο τις Βερσαλλίες. Η οικονομική κρίση χτυπά. Το ντοκιμαντέρ ρίχνει μια ματιά στο πως η Τζάκι, ο Ντέιβιντ, τα παιδιά τους, οι εργαζόμενοι, οι συνεργάτες τους προσπαθούν να σώσουν την αυτοκρατορία του Ντέιβιντ και να χτίσουν τις Βερσαλλίες της Φλόριντα.
Beauty CULTure, 2011, 30΄
Το ντοκιμαντέρ εξερευνά την εμμονή μας με την ομορφιά και την επιρροή των φωτογραφικών αναπαραστάσεων στην εικόνα του γυναικείου σώματος. Φωτογράφοι μόδας, παιδιά που παίρνουν μέρος σε καλλιστεία ομορφιάς, bodybuilder, έφηβοι και διανοούμενοι επιδίδονται σε έναν διάλογο για τον «διαγωνισμό ομορφιάς» της καθημερινότητας.
Kids + Money, 2008, 32΄
Μία συζήτηση με παιδιά για τα λεφτά. Έφηβοι στο Λος Άντζελες μιλούν για το πώς να τα αποκτήσεις, πώς να τα ξοδέψεις και πώς να ζήσεις χωρίς αυτά.
Magic City, 2015, 20΄
Το Magic City του τίτλου είναι ένα θρυλικό στριπτιτζάδικο, όπου οι χορεύτριες αναζητούν δόξα και περιουσία και οι φιλόδοξοι ράπερ το χρησιμοποιούν ως πλατφόρμα για κάτι μεγαλύτερο. Η Γκρίνφιλντ βάζει τον θεατή στα άδυτα του φημισμένου κλαμπ.
Fashion Show, 2010, 5΄
Το ντοκιμαντέρ συνδυάζει βίντεο με φωτογραφίες από 50 επιδείξεις μόδας σε πασαρέλες στη Νέα Υόρκη, το Μιλάνο και το Παρίσι.
Best Night Ever, 2012, 7΄
Το επτάλεπτο ντοκιμαντέρ της Λόρεν Γκρίνφιλντ περιγράφει το πώς οι θαμώνες στο τεράστιο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης Marquee στο Λας Βέγκας προετοιμάζονται για μια βραδιά γεμάτη χαμογελαστά κορίτσια, αλκοόλ και τους ήχους της ηλεκτρονικής μουσικής από τους πιο γνωστούς DJs του πλανήτη.
Η «εθνογραφική μυθοπλασία» της Λάουρα Ουέρτας Μιγιάν
Η Γαλλοκολομβιανή Λάουρα Ουέρτας Μιγιάν έχει δημιουργήσει μια συναρπαστική φιλμογραφία με ντοκιμαντέρ μικρού και μεσαίου μήκους που η ίδια έχει χαρακτηρίσει ως «εθνογραφική μυθοπλασία». Επιλέγοντας μια ανθρωπολογική προσέγγιση, η δημιουργός αλλάζει με τρόπο αναπάντεχο την παράδοση του εθνογραφικού ντοκιμαντέρ, εξερευνώντας έννοιες όπως η ελευθερία και κινηματογραφώντας συχνά την συνάντηση ανάμεσα στον ταξιδιώτη και τον αυτόχθονα.
Οι ταινίες του αφιερώματος:
Journey to a Land Otherwise Known, 2011, 23΄
Γυρισμένο στο τροπικό θερμοκήπιο στη Λιλ της Γαλλίας, το ντοκιμαντέρ βασίζεται σε ευρωπαϊκές αφηγήσεις και μελέτες που χρονολογούνται από την ανακάλυψη της Αμερικής, συνθέτοντας μια σουρεαλιστική εθνογραφία του Νέου Κόσμου που εκτυλίσσεται στην ψεύτικη ζούγκλα ενός ευρωπαϊκού βοτανικού κήπου.
Ισημερινός, 2012, 19΄
Το ντοκιμαντέρ είναι μια ταξιδιωτική περιγραφή χωρίς λόγια σε ένα πλασματικό έδαφος. Το ντοκιμαντέρ, σύμφωνα με την σκηνοθέτιδα, παρουσιάζει «ένα παράλληλο παρόν τροποποιημένο από την εικονική πραγματικότητα, μια ονειρική αλληγορία, μια δυστοπική ουχρονία».
Μαύρος Ήλιος, 2016, 43΄
Η Αντόνια είναι μια τραγουδίστρια της όπερας με ασυνήθιστη ομορφιά. Μετά από μία απόπειρα αυτοκτονίας, όλοι οι οικογενειακοί δεσμοί της Αντόνια έχουν διαρραγεί. Αλλά όλα όσα συνέβησαν εξακολουθούν να επηρεάζουν την αδελφή της. Ο πολύπλευρος χαρακτήρας της Αντόνια αποκαλύπτεται μέσα από την ελλειπτική και ευαίσθητη ματιά της Ουέρτας.
La Libertad, 2017, 29΄
Το ντοκιμαντέρ της Ουέρτας ακολουθεί μια ομάδα γυναικών που υφαίνουν στο Μεξικό. Ο αργαλειός – μια προ-ισπανική τεχνική που συνεχίζεται εδώ και αιώνες από αυτόχθονες γυναίκες στην Κεντρική Αμερική- παρέχει την δομή για την εξερεύνηση της υφαντουργίας και τους δεσμούς της με την ελευθερία.
Jeny303, 2018, 6΄
Συνοδευόμενη από ένα voice-over από τη Τζένι, μια νεαρή τρανσέξουαλ που βρίσκεται σε στάδιο αποτοξίνωσης, η κάμερα της Ουέρτας τριγυρνά γύρω από το κτήριο 303, αρχιτεκτονικό στολίδι της Μπογκοτά.
Ο λαβύρινθος, 2018, 21΄
Ένα ταξίδι στις λαβυρινθώδεις μνήμες ενός άνδρα στο Ουιτότο, ο οποίος συνεργάστηκε με τους μεγαλέμπορούς ναρκωτικών τη δεκαετία του 1980. Ένα παραισθητικό νοητικό ταξίδι βαθιά στη ζούγκλα του Αμαζονίου και τα ερείπια ενός παλιού ανακτόρου, το οποίο χτίστηκε αντλώντας έμπνευση από την έπαυλη Κάρινγκτον της τηλεοπτικής σειράς Δυναστεία.
Jiibie, 2019, 25΄
Το τελετουργικό κατασκευής της πράσινης σκόνης κόκας (που ονομάζεται mambe ή Jiibie) αποκαλύπτει έναν προγονικό μύθο συγγένειας. Στην κοινότητα Μουινά-Μουρουί, το φυτό κόκα δεν αποτελεί προϊόν, αλλά ιερό συνομιλητή.
