Από τις Εκδόσεις Στερέωμα το Φθινόπωρο και το Χειμώνα 2022 θα δούμε βιβλία από τους Λουίζ Γκλικ, Ανίζ Κολτζ, Γουίλιαμ Γκάρντνερ Σμιθ, Μαρία Γιαγιάννου, Ματιάς Ενάρ, Σάρα Σίσε, Ιωάννη Μπότσαρη και Σταύρο Μαγγιώρη.
Ελληνική πεζογραφία
R.I.F. – Ο θάνατος στο φέισμπουκ
Μαρία Γιαγιάννου
Πεζογράφημα
Ο θάνατος, η γραφή και το κοινωνικό δίκτυο φτιάχνουν τη θεματική πλεξίδα του R.I.F (Rest In Facebook). Όταν ο χρήστης εγκαταλείπει τα εγκόσμια, τι συμβαίνει με την ψηφιακή του παρουσία; Τι κουστούμι φοράει ο θάνατος στο Ίντερνετ; Γιατί κοινοποιούμε το πένθος μας; Είναι η γραφή μια αποτελεσματική στρατηγική επιβίωσης; Μήπως τελικά θα ζήσουμε για πάντα; Το R.I.F. είναι ένα πολυμορφικό πεζό, που αναμειγνύει τη μυθοπλασία με το δοκίμιο και τη σάτιρα με το επιτάφιο επίγραμμα. Μια στοχαστική περιπέτεια σπασμένη σε μικρότερες αυτοδύναμες παρατηρήσεις πάνω στην επιδραστικότητα του κυρίαρχου social medium της καθημερινότητάς μας. Κάθε τόσο ο αναγνώστης ξεκουράζεται πάνω από τους (επινοημένους) τύμβους ανθρώπων που πέρασαν από τη ζωή και τους άδραξε το ψηφιακό νεκροταφείο. Δώδεκα συν ένα επιγράμματα παρουσιάζουν στον διαβάτη της ανάγνωσης τις αντίστοιχες φανταστικές προσωπικότητες που, αν και πέθαναν, συνεχίζουν να ζουν.
Ποίηση
Ο θρίαμβος του Αχιλλέα
Λουίζ Γκλικ
Εδώ ο ηφαιστειακός κόσμος του συναισθήματος, διοχετευμένος σε αυστηρές μορφές που καθορίζονται από τη ρητορική και τη λογική, δημιουργεί μια ποιητική εμπειρία ρήξης, μια βίαιη αντιπαράθεση στην οποία ο εαυτός θριαμβεύει ενώ χάνει. Εποικισμένη με θεούς, ημίθεους και ομηρικούς ήρωες, βασισμένη σε πρότυπα από την κλασική αρχαιότητα και την παράδοση της Βίβλου, η συλλογή αυτή σηματοδοτεί την πρώτη μεγάλη προσπάθεια της ποιήτριας να δώσει στην εμπειρία τη μόνιμη μορφή του μύθου, χωρίς να επιχειρεί να καταστήσει μυθική την αυτοβιογραφική της εμπειρία. To βιβλίο απέσπασε το 1985 το National Book Critics Circle Award.
Μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός
ΤΟ ΑΛΛΟΥ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Ανίζ Κολτζ
Η Ανίζ Κολτζ, η οποία γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου 1928 στο Λουξεμβούργο τιμήθηκε το 2018 με το «Goncourt de Poésie», ένα από τα σημαντικότερα γαλλικά ποιητικά βραβεία, ενώ είχε προηγηθεί το 2008, για το σύνολο του έργου της, το βραβείο «Jean Arp», το οποίο απονέμεται σε συγγραφείς «που επέλεξαν να εκφραστούν στη γαλλική γλώσσα σε ένα πολιτισμικό περιβάλλον όπου η επιλογή αυτή δεν είναι αυτονόητη».
Επιλογή-εισαγωγή-μετάφραση: Μαρία Παπαδήμα
Επίμετρο: Νίκος Ζόμπολας
Εικονογράφηση: Στέφανος Ρόκος
Κλασικοί και σύγχρονοι
ΠΡΟΣΩΠΟ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ
Γουίλιαμ Γκάρντνερ Σμιθ
Μυθιστόρημα
Ο Σίμιον Μπράουν χάνει το μάτι του στα πρώτα εφηβικά του χρόνια, όταν δέχεται μια απρόκλητη ρατσιστική επίθεση. Έκτοτε, ο νεαρός Αφροαμερικανός δημοσιογράφος ζει στη γενέτειρά του, τη Φιλαδέλφεια, σε μια κατάσταση μόνιμης, βασανιστικής αγωνίας. Μετά από μια βίαιη συνάντηση με λευκούς ναύτες, ο Σίμιον αποφασίζει να μετοικήσει στο Παρίσι, που είναι γνωστό ότι αποτελεί ασφαλές καταφύγιο για τους μαύρους καλλιτέχνες και διανοούμενους, και πριν περάσει πολύς καιρός, γοητεύεται από την Πόλη του Φωτός, όπου μπορεί να κινείται χωρίς φόβο. Μέσω του Μπέιμπ, ενός άλλου μαύρου Αμερικανού εμιγκρέ, αποκτά νέους φίλους και σύντομα ερωτεύεται μια Πολωνή ηθοποιό, που έχει επιζήσει των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Ωστόσο, παρά την ευδαιμονία που του χαρίζει η πρωτόγνωρη ελευθερία στο Παρίσι, αρχίζει να υποψιάζεται ότι η Γαλλία δεν είναι ο φυλετικός παράδεισος που φανταζόταν: Η γαλλική κυβέρνηση πασχίζει να καταστείλει την επανάσταση στην Αλγερία, οι Αλγερινοί υφίστανται τη βία και την καχυποψία της αστυνομίας, ενώ τα χειρότερα θα συμβούν στην πορεία διαμαρτυρίας των Αλγερινών, τον Οκτώβριο του 1961. Μέσω της φιλίας του με τον Αχμέντ, έναν Αλγερινό ριζοσπάστη, ο Σίμιον συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί πλέον να παραμείνει παθητικός θεατής της γαλλικής αδικίας. Πρέπει να ακολουθήσει τη φωνή της συνείδησής του και να δράσει σύμφωνα με τα κελεύσματά της.
O Γουίλιαμ Γκάρντνερ Σμιθ (William Gardner Smith) γεννήθηκε το 1927 σε μια εργατική γειτονιά μαύρων της Νότιας Φιλαδέλφειας και γεύθηκε τον ρατσισμό από πολύ νεαρή ηλικία. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τοποθετήθηκε στη Γερμανία όπου και έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα, Last of the Conquerors. Επιστρέφοντας κατάφερε να σπουδάσει, να γίνει δημοσιογράφος, να προσληφθεί στην εφημερίδα Pittsburg Courier και να γράψει το δεύτερο βιβλίο του, Anger at Innocence. Ασφυκτιώντας σε μια Αμερική όπου κυριαρχούσε ο ρατσισμός και ο μακαρθισμός, ο Σμιθ έφυγε για το Παρίσι, όπου εργάστηκε για το Agence France Presse, γνωρίστηκε με τον Ρίτσαρντ Ράιτ και τον Τσέστερ Χάιμς και έγραψε τα μυθιστορήματα South Street και The stone face. Το 1964 έζησε για ένα διάστημα στην Άκκρα της Γκάνας, όπου συνέβαλε στη δημιουργία του πρώτου τηλεοπτικού σταθμού της χώρας, αλλά σύντομα, μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα που ανέτρεψε την κυβέρνηση Νκρούμα, επέστρεψε στο Παρίσι. Το 1967 ταξίδεψε στην Αμερική, όπου και ολοκλήρωσε το τελευταίο του βιβλίο Return to black America. Παντρεύτηκε τρεις φορές, έκανε τρία παιδιά και πέθανε από καρκίνο το 1974, σ’ ένα προάστιο του Παρισιού.
Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά
Σύγχρονη Γαλλική Λογοτεχνία
Το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών
Ματιάς Ενάρ
Μυθιστόρημα
Για τις ανάγκες της διατριβής του με θέμα “η ζωή στην επαρχία τον 21ο αιώνα”, ο φοιτητής ανθρωπολογίας Νταβίντ Μαζόν εγκαθίσταται στο Λα Πιέρ-Σαιν-Κριστόφ, ένα φανταστικό χωριό στην άκρη του Μαραί Πουατεβέν, για να παρατηρήσει τις συνήθειες και τα έθιμα των γραφικών κατοίκων του –με επικεφαλής τον δήμαρχο, τον πληθωρικό ιδιοκτήτη του τοπικού γραφείου κηδειών. Κι εκεί αντιλαμβάνεται ότι η Ιστορία προχωρεί με επικυρίαρχο της ζωής τον θάνατο– εκτός από τρεις ημέρες, στη διάρκεια των οποίων συνάπτει ανακωχή, προσφέροντας στους πιο πιστούς υπηρέτες του μια συγκλονιστική ανάπαυλα: το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών.
Ο συγγραφέας της «Πυξίδας» (Βραβείο Goncourt 2015) αποκαλύπτει τον λαϊκό πολιτισμό σε όλο το βάθος του, επιστρατεύοντας τη μυθολογία, τη λογοτεχνία, την πολιτική και την επιστήμη για να ζωογονήσουν με τους χυμούς τους μια αφήγηση γεμάτη οίστρο, ιλαρότητα και χιούμορ.
Μετάφραση: Σοφία Διονυσοπούλου
ΚΡΟΝΟΣ
Σάρα Σίσε
Μυθιστόρημα
Φθινόπωρο 1977: ο Χάρι, τριάντα τεσσάρων ετών, πεθαίνει κάτω από τραγικές συνθήκες, αφήνοντας πίσω τη δεκαπέντε μηνών κόρη του. Σαράντα δύο χρόνια αργότερα, αυτή η κόρη συναντά μια γυναίκα που γνώριζε τον Χάρι όταν ήταν παιδί, στη διάρκεια του πολέμου της Αλγερίας. Μέσα από την αφήγησή της ξετυλίγεται η ιστορία αυτού του πατέρα, γόνου μιας επιφανούς οικογένειας γιατρών, που θα εκδιωχθούν από την Αλγερία και θα οικοδομήσουν από την αρχή μια ιατρική αυτοκρατορία στη Γαλλία. Αλλά το σπέρμα της καταστροφής βρίσκεται στον πυρήνα της επιτυχίας. Ο Χάρι γνωρίζει μια γυναίκα με εμπρηστική ομορφιά. Το πάθος τους θα συντρίψει τα πάντα. Στον άλλο πόλο αυτού του σκοτεινού μύθου, η συγγραφέας αφηγείται με βιαιότητα και χιούμορ μια παιδική ηλικία στοιχειωμένη από τη θλίψη που απειλεί να καταβροχθίσει ολόκληρη τη ζωή της.
Ένα μυθιστόρημα για το λυκόφως ενός κόσμου, για τη δοκιμασία του πένθους, για την ψυχική ασθένεια που είναι καταδίκη πριν γίνει ευκαιρία. Και ταυτόχρονα μια μεγάλη ιστορία αγάπης, ενός παιδιού που έπρεπε να έχει πεθάνει αλλά έγινε συγγραφέας και έγινε συγγραφέας επειδή, ένα βράδυ, έδωσε μια υπόσχεση στο φάντασμα του πατέρα της.
Μετάφραση: Έφη Κορομηλά
Δοκίμιο
ΤΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΖΩΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ
Ιωάννης Μπότσαρης, Σταύρος Μαγγιώρης
Ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των φυτών και των ζώων όπως αποτυπώνονται στα ομηρικά έπη, μια γοητευτική περιήγηση σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος συμβίωνε αρμονικά με τη φύση, όχι μόνο σεβόμενος τα είδη των φυτών και των ζώων αλλά και προσδίδοντάς τους βαρύ συμβολισμό. Οι συγγραφείς του ανά χείρας βιβλίου, δρ. βιολογίας και οι δύο, μελετητές της χλωρίδας και της πανίδας του ελληνικού χώρου περιηγούνται στις ομηρικές λέξεις με τις οποίες αποδίδονται δέντρα, άνθη, φυτά, έντομα και ζώα, αποκαλύπτοντας τη διαχρονικότητά τους. Μεταφέροντάς μας στα ομηρικά τοπία, αναδεικνύουν την ομορφιά της σκέψης, τη γονιμότητα της φαντασίας και την πλαστικότητα και ακρίβεια της γλώσσας των αρχαίων προγόνων μας, που φτάνει ως εμάς με την ίδια ενάργεια όπως και τότε. Ιτέα, ελαία και ελάτη, υάκινθοι και ρόδα, κύνες, λύκοι και ίπποι, μύθοι, δοξασίες, ποίηση περνούν από τις σελίδες αυτής της μελέτης, σαγηνεύοντάς μας με τις ολοζώντανες αντηχήσεις τους. Γιατί ο κόσμος του Ομήρου είναι εδώ, αρκεί να ανοίξουμε τα μάτια στην αλήθεια, την ομορφιά και το αίτημά του. Που δεν είναι άλλο από την προστασία της φύσης και τον σεβασμό προς την ιερότητα όλων των μορφών ζωής.
Φωτογραφία: Drew Coffman- Unsplash
