Ανακοινώθηκε από την υπουργό Παιδείας Ν. Κεραμέως το Σχέδιο Νόμου για τη λειτουργία των ΑΕΙ, το οποίο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τις επόμεμενες ημέρες, παρουσία του υφυπουργού Α. Συρίγου και του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα Απ. Δημητρόπουλου.
Το Σχέδιο Νόμου αποτελείται από 320 ερωτήσεις , ενώ η υπουργός Παιδείας απέφυγε να δώσει χρονοδιάγραμμα ψήφισης , στη Βουλή, του Σχεδίου Νόμου , παρά τις επίμονες ερωτήσεις του esos.
Η Ν. Κεραμέως πριν τη Συνέντευξη Τύπου επικοινώνησε τηλεφωνικά, χωριστά με τον κάθε Πρύτανη, ενημερώνοντας για το περιεχόμενο του Σχεδίου Νόμου.
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΤΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Με τον νέο νόμο-πλαίσιο, εισάγεται ένας νέος τρόπος διακυβέρνησης των ελληνικών Πανεπιστημίων
Θεσμοθετείται το Συμβούλιο Διοίκησης του Πανεπιστημίου:
- Αποτελείται από 6 εσωτερικά μέλη που εκλέγονται από το σύνολο των μελών ΔΕΠ του ΑΕΙ και 5 εξωτερικά μέλη που επιλέγονται με αυξημένη πλειοψηφία από τα αναδειχθέντα εσωτερικά μέλη, κατόπιν διεθνούς πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
- Τα εξωτερικά μέλη προέρχονται από Καθηγητές Πανεπιστημίων της αλλοδαπής, φυσικά πρόσωπα με ευρεία αναγνώριση ή συμβολή στον πολιτισμό, τις τέχνες, τα γράμματα ή τις επιστήμες, την οικονομία ή την κοινωνία και εκπροσώπους διεθνών οργανισμών ή κοινωνικών εταίρων.
- Το Συμβούλιο Διοίκησης ασκεί κυρίως διοικητικές, οικονομικές, διαχειριστικές και στρατηγικές αρμοδιότητες.
Ο/Η Πρύτανης, που είναι και Πρόεδρος του Συμβουλίου Διοίκησης, εκλέγεται με αυξημένη πλειοψηφία από τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης.
Επιλέξιμοι για τη θέση του Πρύτανη είναι τα 6 εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου.
Η εκλογή του Πρύτανη πραγματοποιείται κατόπιν αξιολόγησης αντικειμενικών προσόντων των υποψηφίων (διοικητικά, ακαδημαϊκά και ερευνητικά), της τεκμηριωμένης πρότασής τους για την ανάπτυξη του ΑΕΙ σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και της πρότασής τους για ομάδα υποψηφίων για το αξίωμα των Αντιπρυτάνεων του ΑΕΙ. Ο/Η Πρύτανης δύναται να παύεται σε περίπτωση σπουδαίου λόγου και στη βάση αυξημένης πλειοψηφίας (8/11) από το Συμβούλιο.
Οι Αντιπρυτάνεις ορίζονται από το Συμβούλιο Διοίκησης κατόπιν πρότασης του υποψήφιου Πρύτανη κατά τη διαδικασία της εκλογής του. Δεν αποτελούν μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης. Οι αρμοδιότητές τους καθορίζονται με βάση τον τομέα ευθύνης που τους ανατίθεται από τον Πρύτανη, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου. Δύναται να παύονται κατά τη διάρκεια της θητείας τους για σπουδαίο λόγο.
Δίνεται η δυνατότητα επιλογής Εκτελεστικού Διευθυντή. Ο Εκτελεστικός Διευθυντής επιλέγεται από το Συμβούλιο Διοίκησης, κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης για στελέχη αυξημένων προσόντων εντός ή εκτός του ΑΕΙ, με θητεία παράλληλη με αυτή του Συμβουλίου. Δύναται να παύεται πριν τη λήξη της θητείας του για σπουδαίο λόγο.
Ενώ το Συμβούλιο Διοίκησης είναι το ανώτερο όργανο για το σύνολο των διοικητικών, οικονομικών και στρατηγικών αρμοδιοτήτων, η Σύγκλητος ασκεί κυρίως ακαδημαϊκές και ερευνητικές αρμοδιότητες.
Αποτελείται από τους: Πρύτανης, Κοσμήτορες, Πρόεδροι και εκπρόσωποι ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ και φοιτητών.
Μάνατζερ
Θεσμοθετείται Οικονομικός Εκτελεστικός Διευθυντής του Πανεπιστημίου. Θα επιλέγεται από το Συμβούλιο Διοίκησης κατόπιν Διεθνούς Διαγωνισμού, με θητεία παράλληλη με αυτή του Συμβουλίου. Δύναται να παύεται πριν τη λήξη της θητείας του για σπουδαίο λόγο..
Οι νυν Πρυτάνεις
Οι νυν Πρυτάνεις και Αντιπρυτάνεις θα ολοκληρώσουν κανονικά τη θητεία τους , ενώ για τα δέκα Πανεπιστήμια στα οποία η θητεία των διοικήσεων λήγει στις 31 Αυγούστου, θα διεξαχθούν εκλογές για την ανάδειξη Συμβουλίων Διοίκησης.
Για την εξωστρέφεια/διεθνοποίηση, τι προβλέπεται στο νέο νόμο-πλαίσιο;
Προβλέπονται, μεταξύ άλλων:
– οργάνωση προγραμμάτων σπουδών με μεθόδους εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, αξιοποιώντας ένα χρήσιμο ψηφιακό εργαλείο που αναδείχτηκε κατά την περίοδο της πανδημίας, με σαφή διαχωρισμό της αποστολής του μεταξύ προπτυχιακών προγραμμάτων και μεταπτυχιακών και κοινών προγραμμάτων σπουδών (π.χ. στα προπτυχιακά προγράμματα θα προβλέπεται μόνο σε έκτακτες συνθήκες και διαλέξεις διδασκόντων από την αλλοδαπή, ενώ στα μεταπτυχιακά και τα κοινά προγράμματα σπουδών με Ιδρύματα της αλλοδαπής θα αποτελεί μέθοδο οργάνωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας, υπό την προϋπόθεση ότι το γνωστικό αντικείμενο που θεραπεύεται μπορεί να υποστηριχθεί με τη χρήση μέσων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, αλλά και ότι εξασφαλίζεται η ποιότητα του προγράμματος).
– ίδρυση διϊδρυματικών ερευνητικών κέντρων στο πλαίσιο συνεργατικών σχημάτων με Πανεπιστήμια της αλλοδαπής.
– απασχόληση Επισκεπτών Καθηγητών και Ερευνητών από Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Κέντρα της αλλοδαπής για την παροχή διδακτικού και ερευνητικού έργου προς τα Ελληνικά Πανεπιστήμια, ενισχύοντας τον εξωστρεφή χαρακτήρα των Πανεπιστημίων.
– εισαγωγή του θεσμού της κινητικότητας ερευνητών μεταξύ ερευνητικών δομών των Πανεπιστημίων της ημεδαπής και της αλλοδαπής.
– δυνατότητα ίδρυσης θερινών/χειμερινών προγραμμάτων σπουδών.
– δυνατότητα ίδρυσης παραρτημάτων στο εξωτερικό με σκοπό τη συνεργασία με Πανεπιστήμια του εξωτερικού και την ανάπτυξη δραστηριοτήτων εκπαίδευσης, έρευνας και παροχής υπηρεσιών.
– ενίσχυση θεσμού Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων:
o Δυνατότητα συμμετοχής σε εταιρικά σχήματα, εφόσον προβλέπεται από το πλαίσιο των προγραμμάτων.
o Ίδρυση κοινών προγραμμάτων σπουδών σύντομης διάρκειας.
o Δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των κοινών προγραμμάτων σπουδών από φοιτητές των ελληνικών προγραμμάτων σπουδών, εφόσον επιτρέπεται από το πλαίσιο της συμμαχίας.
Αυτοδίκαιη ακαδημαϊκή αναγνώριση των κοινών προγραμμάτων σπουδών από ΔΟΑΤΑΠ.
Η διαδικασία αναγνώρισης διαχωρίζεται σε δύο άξονες:
- Ακαδημαϊκή αναγνώριση τίτλου σπουδών για τη συνέχιση των σπουδών σε επόμενο κύκλο.
- Καταργείται η ατομική αίτηση αναγνώρισης πτυχίου.
- Ιδρύονται «Εθνικό Μητρώο Αναγνωρισμένων Ιδρυμάτων της αλλοδαπής» και «Εθνικό Μητρώο Τύπων Τίτλων Σπουδών Αναγνωρισμένων Ιδρυμάτων της αλλοδαπής». Εφόσον ένα Ίδρυμα περιλαμβάνεται στο πρώτο Μητρώο, κατόπιν απόφασης του ΔΣ του ΔΟΑΤΑΠ βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, τα πτυχία που εκδίδει εντάσσονται στο δεύτερο και θεωρούνται αναγνωρισμένα.
- Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να απευθυνθούν στο ελληνικό ΑΕΙ για μεταπτυχιακές σπουδές απευθείας, δίχως να χρειάζεται να καταθέσουν αίτηση αναγνώρισης στον ΔΟΑΤΑΠ.
- Αναγνώριση ακαδημαϊκού τίτλου σπουδών που επιτρέπει την πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
- Καταργούνται οι γραφειοκρατικές διαδικασίες της «ισοτιμίας» και της «ισοτιμίας με αντιστοιχία».
- Καταργείται ο θεσμός του ειδικού εισηγητή και της εκτελεστικής επιτροπής που αξιολογούν την ισοτιμία που δυσκόλευαν περαιτέρω τη διαδικασία. Αντ’ αυτών, δημιουργείται Εθνικό Μητρώο Αξιολογητών και πλέον, διοικητικοί υπάλληλοι κάνουν τον «προέλεγχο» του φακέλου και αν είναι πλήρης τον παραπέμπουν στον Πρόεδρο.
- Δίνεται έμφαση για πρώτη φορά στις ουσιώδεις διαφορές μεταξύ του προγράμματος σπουδών του Πανεπιστημίου του εξωτερικού και του συγκρίσιμου προγράμματος σπουδών ελληνικού ΑΕΙ για την αναγνώριση ακαδημαϊκού τίτλου για πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
- Προβλέπεται, κατόπιν αξιολόγησης, η δυνατότητα γραπτής εξέτασης ή/και πρακτικής άσκησης επιπλέον του τίτλου.
- Προβλέπονται συγκεκριμένες προθεσμίες:
ü από την υποβολή της αίτησης και των δικαιολογητικών, εντός 3 μηνών ο Πρόεδρος εκδίδει απόφαση αναγνώρισης ή αντιστάθμισης βάσει των εισηγήσεων των αξιολογητών,
ü αν εκδοθεί απόφαση αντιστάθμισης, η απόφαση αναγνώρισης εκδίδεται εντός 1 μήνα από τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων της γραπτής δοκιμασίας ή/και της πρακτικής άσκησης.
Προγράμματα σπουδών;
Θεσμοθετούνται:
- διεπιστημονικά κοινά/διπλά προπτυχιακά μεταξύ πανεπιστημιακών Τμημάτων του ίδιου ή άλλων ΑΕΙ, εντός και εκτός Ελλάδας,
- δυνατότητα επιλογής μαθημάτων άλλων Τμημάτων, της ίδιας ή άλλης Σχολής εντός του ίδιου ΑΕΙ, κατά τις προπτυχιακές σπουδές,
- δυνατότητα οργάνωσης περισσοτέρων του ενός προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών ανά Τμήμα, εφόσον επαρκεί το ανθρώπινο δυναμικό και οι υποδομές για τη λειτουργία τους,
- «Ελληνικό Erasmus»: εσωτερική κινητικότητα φοιτητών μεταξύ Ελληνικών ΑΕΙ, π.χ. ένας φοιτητής της Αρχιτεκτονικής να μπορεί να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο στη Σχολή Καλών Τεχνών ή ένας φοιτητής Νομικής σε τμήμα Οικονομικών άλλου ΑΕΙ,
- επαγγελματικά μεταπτυχιακά, κατόπιν συμφώνου συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς, στα οποία θα μπορούν να διδάσκουν και εμπειρογνώμονες από την αγορά εργασίας,
- βιομηχανικά διδακτορικά: π.χ. μια εταιρεία που παράγει ανεμογεννήτριες και αναζητά έναν νέο τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων της, μπορεί να συμπράξει με ένα ΑΕΙ και έναν υποψήφιο διδάκτορα προκειμένου να πραγματοποιήσει έρευνα πάνω σε αυτό το αντικείμενο,
- πλήρες πλαίσιο για τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης,
- θεσμοθέτηση προγραμμάτων σπουδών δευτερεύουσας κατεύθυνσης (minor degree) τουλάχιστον ενός έτους για προπτυχιακούς φοιτητές, με απονομή διακριτού τίτλου σπουδών σε άλλο επιστημονικό πεδίο,
- δυνατότητα οργάνωσης προγραμμάτων εφαρμοσμένων επιστημών και τεχνολογίας με διάρκεια 7 εξάμηνων (3,5 ετών), 210 ECTS και υποχρεωτική πρακτική άσκηση.
Εσωτερικό Erasmus;
Πρόκειται για το θεσμό της εσωτερικής κινητικότητας φοιτητών μεταξύ ομοειδών -ή μη- προγραμμάτων σπουδών ελληνικών Πανεπιστημίων για 1 ακαδημαϊκό εξάμηνο και εισάγεται ως «Ελληνικό Erasmus» (π.χ. ένας φοιτητής της Νομικής να μπορεί να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο στην Πληροφορική). Στόχος είναι οι φοιτητές να γνωρίσουν και άλλα γνωστικά αντικείμενα, εφόσον το επιθυμούν, διευρύνοντας τους ορίζοντές τους. Προβλέπεται καθορισμός ενός ανώτατου ορίου μετακινούμενων ανά πρόγραμμα σπουδών και ανά εξάμηνο.
Εκλογή και εξέλιξη των Καθηγητών;
Ο νέος νόμος-πλαίσιο επιχειρεί να επιλύσει μία χρόνια παθογένεια προκήρυξης θέσεων με φωτογραφικά γνωστικά αντικείμενα, αδιαφανών επιλογών και εξελίξεων μελών ΔΕΠ, που πλήττει εδώ και δεκαετίες την τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας μας. Ενδεικτικά φίλτρα αξιοκρατίας, διαφάνειας και αντικειμενικότητας, ενάντια σε φωτογραφικές επιλογές:
- Μητρώο γνωστικών αντικειμένων, το οποίο καταρτίζεται σε ουδέτερο χρόνο.
- Μητρώο εσωτερικών και εξωτερικών εκλεκτόρων ανά γνωστικό αντικείμενο του Μητρώου.
- Έλεγχος και επικύρωση των Μητρώων από την Κοσμητεία.
- Εκπόνηση ετήσιου προγραμματισμού προσλήψεων βάσει των αναγκών κάθε Τμήματος.
- Συγκρότηση εκλεκτορικών σωμάτων με διαδικασίες που ενισχύουν το αδιάβλητο – π.χ. ηλεκτρονική κλήρωση εκλεκτόρων, αυξημένη εκπροσώπηση εξωτερικών μελών δηλ. από Καθηγητές εκτός του συγκεκριμένου ΑΕΙ, είτε εντός Ελλάδας είτε εκτός).
- Αύξηση κριτηρίων αριστείας για την εκλογή και εξέλιξη Μελών ΔΕΠ.
Πανεπιστημιακή έρευνα
Προβλέπεται
- Ίδρυση ερευνητικών κέντρων και διϊδρυματικών ερευνητικών κέντρων (με Πανεπιστήμια του εξωτερικού).
- Δυνατότητα στελέχωσης με ερευνητές επί θητεία.
- Προσέλκυση Επισκεπτών Καθηγητών και Ερευνητών από πανεπιστήμια του εξωτερικού.
- Προώθηση δράσεων ανταλλαγής/κινητικότητας Ερευνητών.
- Ανάπτυξη κοινών ερευνητικών υποδομών (core facilities), που δημιουργεί οικονομίες κλίμακας.
- Απελευθέρωση πλαισίου διεξαγωγής έρευνας από γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες – ιδίως σε θέματα οικονομικής διαχείρισης των ερευνητικών έργων/προγραμμάτων → Στο πλαίσιο ενίσχυσης της αυτονομίας και της αποτελεσματικότητας των Πανεπιστημίων, προτείνεται η υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου οικονομικής διαχείρισης ερευνητικών έργων, που να προσφέρει πρόσθετες διευκολύνσεις προς τα Μέλη ΔΕΠ και την ερευνητική κοινότητα, απλοποιώντας όσο είναι δυνατόν την καθημερινότητά τους, προσφέροντας την ευκαιρία να αφοσιωθούν στα ερευνητικά τους καθήκοντα, μειώνοντας την περιττή γραφειοκρατία. Ενδεικτικά αναφέρονται ρυθμίσεις που αφορούν σε διευκολύνσεις διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων για την προμήθεια ειδών και υπηρεσιών, πρόσληψης πρόσθετου προσωπικού, μετακινήσεων για τις ανάγκες ερευνητικών έργων και εν γένει θεμάτων οικονομικής διαχείρισης των ερευνητικών κονδυλίων με τη μέγιστη δυνατή ευελιξία.
